Nazal polipler nelerdir?
Nazal polipler, burun pasajlarında veya sinüslerin astarında gelişen kanserli olmayan büyümelerdir. Yumuşaktırlar, ağrısızdırlar ve genellikle gözyaşı damlası veya üzüm benzeri yapılara benzerler. Nazal polipler genellikle kronik rinosinüzit olarak adlandırılan burun ve sinüs dokularının kronik inflamasyonuyla ilişkilidir.Nazal poliplere ne sebep olur?
Esas olarak burun ve sinüs dokularının kronik iltihaplanması sonucu gelişen burun poliplerinin nedenleri arasında şunlar yer alır:- Kronik rinosinüzit
- Alerjiler
- Astım
- Genetik
- Kistik fibrozis
- Aspirin duyarlılığı
Alerjiler. Alerjisi olan kişilerin, özellikle de alerjik rinit (saman nezlesi) olanların burun polipi geliştirme riski diğer insanlara göre daha yüksektir. Alerjiler burun ve sinüs dokularında kronik iltihaplanmaya neden olabileceğinden, zamanla poliplerin büyümesini teşvik edebilecek bir faktör olabilir.
Astım. Astım ile nazal polipler arasında anlamlı bir ilişki vardır. Astımlı kişilerde nazal polipler daha sık gelişir veya daha kötü olabilir. Her iki durum da solunum yollarının iltihaplanmasını içerir ve iltihaplanma burun ve sinüs geçişlerine kadar uzanabilir.
Genetik. Nazal poliplerin gelişiminde genetik bir bileşen olabilir. Bazı bireylerde ailede nazal polip öyküsü olabilir, bu durum bu duruma olası bir genetik yatkınlığı gösterir.
Kistik fibrozis. Kistik fibroz, solunum ve sindirim sistemlerini etkileyen genetik bir hastalıktır. Kistik fibrozlu kişiler, kalın mukus üretimi ve bu durumla ilişkili kronik iltihaplanma nedeniyle nazal polip geliştirme riski altındadır.
Aspirin duyarlılığı. Bazı kişiler, özellikle astımı ve nazal polipi olanlar, aspirine ve diğer nonsteroid antiinflamatuar ilaçlara (NSAID'ler) karşı duyarlı olabilir. Bu durum, aspirinle alevlenen solunum yolu hastalığı (AERD) olarak bilinir ve burun ve sinüs semptomlarının kötüleşmesine neden olur.
Nazal poliplerin belirtileri nelerdir?
Nazal polipler çeşitli semptomlara neden olur ve bu semptomların şiddeti kişiden kişiye değişebilir. Nazal poliplerle ilişkili yaygın semptomlar şunları içerir:- Burun tıkanıklığı
- Burun akması
- Koku alma duyusunun azalması (Hiposmi)
- Postnazal damlama
- Yüzde baskı ve ağrı
- Sık sinüs enfeksiyonları
- Horlama
- Nefes almada zorluk
- Baş ağrıları
Burun akması. Aşırı burun akıntısı, nazal poliplerin en sık görülen belirtilerinden biridir. Bu akıntı genellikle ince, sulu, berrak veya bulutlu olabilir.
Koku alma duyusunun azalması (Hiposmi). Nazal polipler koku duyusunu etkileyerek kokuları tespit etme yeteneğinin azalmasına veya tat algısında değişikliklere yol açabilir.
Postnazal damlama. Poliplerin ürettiği aşırı mukus, mukusun boğazın arkasına damladığı ve boğazda tahrişe veya öksürüğe neden olduğu geniz akıntısına neden olabilir.
Yüzde baskı ve ağrı. Nazal polipli bazı kişiler, özellikle gözler, yanaklar veya alın çevresinde olmak üzere yüz ağrısı veya baskı yaşayabilir. Bu rahatsızlığa genellikle sinüs tıkanıklığı neden olur.
Sık sinüs enfeksiyonları. Sinüs geçişlerinin kronik iltihaplanması ve tıkanması bireyleri sinüs enfeksiyonlarına karşı daha duyarlı hale getirebilir; bu da yüz ağrısı, ateş ve kalın, renksiz burun akıntısı gibi semptomlara neden olabilir.
Horlama. Nazal polipler burundan hava akışını engelleyebilir ve uyku sırasında horlamaya neden olabilir. Sonuç olarak horlamaya bağlı olarak uyku bozuklukları ve yorgunluk yaşanması kaçınılmazdır.
Nefes almada zorluk. Şiddetli nazal polipler veya birden fazla polip, burun geçişlerindeki hava akışını önemli ölçüde engelleyerek burundan nefes almayı zorlaştırabilir. Bu da özellikle uyku sırasında burundan nefes almayı engeller ve ağızdan nefes almaya neden olur.
Baş ağrıları. Nazal polipli bazı kişiler sinüs basıncı ve tıkanıklığından kaynaklanabilecek baş ağrıları yaşayabilir.
Nazal polipler genellikle iyi huylu (kanserli olmayan) büyümelerdir, ancak ciddi rahatsızlıklara ve nefes almada zorluklara neden olabilirler. Nazal polipli bireylerin hepsinin aynı semptom kombinasyonunu veya şiddetini yaşamayacağını unutmamak önemlidir. Bazı durumlarda burun polipleri küçük olup küçük veya aralıklı semptomlara neden olabilirken bazı durumlarda ise daha büyük, daha ciddi ve kalıcı sorunlara neden olabilir.
Nazal polipler kansere neden olabilir mi?
Nazal poliplerin kendileri genellikle kanserli olmayan (iyi huylu) büyümelerdir ve nazal poliplerin büyük çoğunluğu kansere yol açmaz. Ancak bazen burun ve sinüslerin iç kısmında "skuamöz hücreli karsinom" adı verilen çok nadir bir kanser türü gelişebilir. Bu kanser türüne çok nadir rastlandığını, burun ve sinüs hastalıklarına bağlı vakaların çok küçük bir yüzdesi olduğunu vurgulamak isterim. Yani nazal poliplerin varlığı otomatik olarak daha yüksek kanser riskine işaret etmez.Bununla birlikte, komplikasyonları önlemek ve olağandışı gelişmeleri dışlamak için nazal poliplerin uygun şekilde izlenmesi ve yönetilmesi önemlidir.
Nazal poliplerin tedavisi nasıl olur?
Nazal poliplerin tedavisi genellikle tıbbi tedavilerin ve bazı durumlarda ameliyatın bir kombinasyonunu içerir. Tedavi yönteminin seçimi poliplerin ciddiyetine, semptomların derecesine ve hastanın bireysel faktörlerine bağlıdır. Nazal poliplerin ana tedavi seçenekleri şunlardır:- İlaçlar
- Tuzlu burun irrigasyonu
- Alerjenlerden ve tahriş edici maddelerden kaçınma
- Biyolojik tedaviler
- Ameliyat
İlaçlar
Kortikosteroidler: Bunlar nazal poliplerin tedavisinde en yaygın ve etkili ilaçlardır. Kortikosteroidler çeşitli şekillerde uygulanabilir:Nazal kortikosteroid spreyler. Bunlar nazal polipler için birinci basamak tedavilerdir. Enflamasyonu azaltmaya ve polipleri küçültmeye yardımcı olurlar.
Oral kortikosteroidler. Şiddetli vakalarda veya burun spreyleri etkisiz kaldığında, iltihabı hızlı bir şekilde azaltmak için prednizon gibi kısa süreli oral kortikosteroidler reçete edilebilir. Potansiyel yan etkiler nedeniyle oral steroidlerin uzun süreli kullanımı önerilmez.
Antihistaminikler ve dekonjestanlar. Bu ilaçlar burun poliplerinin neden olduğu burun tıkanıklığı ve burun akıntısı gibi semptomları hafifletmek için kullanılabilir.
Tuzlu burun irrigasyonu
Burun kanallarını durulamak için salin kullanmak tıkanıklığı azaltmaya, mukusun giderilmesine ve burun astarını rahatlatmaya yardımcı olabilir. Sulama genellikle ilaca yardımcı olarak kullanılır.Alerjenlerden ve tahriş edici maddelerden kaçınma
Nazal polipleri tetikleyebilecek veya şiddetlendirebilecek alerjenlerin veya tahriş edici maddelerin (örneğin, polen, toz akarları gibi alerjenler veya tütün dumanı gibi tahriş edici maddeler) belirlenmesi ve bunlardan kaçınılması, tedavi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olabilir.Biyolojik tedaviler
Bazı durumlarda, özellikle diğer tedaviler etkili olmadığında, nazal polipleri tedavi etmek için biyolojik ilaçlar reçete edilebilir. Bu ilaçlar, iltihaplanmayla ilgili spesifik bağışıklık sistemi yollarını hedef alarak iltihabı temizler.Ameliyat
Tıbbi tedaviler rahatlama getirmiyorsa veya burun polipleri çok büyükse ve ciddi tıkanıklık ve semptomlara neden oluyorsa cerrahi olarak çıkarılması önerilebilir. Nazal polipler için aşağıdakileri içeren çeşitli cerrahi prosedürler vardır:Endoskopik Sinüs Cerrahisi. Bu minimal invazif prosedür, polipleri çıkarmak veya küçültmek, sinüs geçişlerini açmak ve drenajı iyileştirmek için bir endoskop ve özel aletlerin kullanılmasını içerir. Genellikle ayakta tedavi bazında yapılır.
Polipektomi. Bazı durumlarda daha küçük polipler lokal anestezi altında doktor muayenehanesinde çıkarılabilir.
Nazal polipli kişiler için en uygun tedavi planının belirlenmesi, uzman doktor muayenesi sonrasında mümkündür. Tedavi ayrıca nüksetmeyi önlemek için alerji, astım veya kronik rinosinüzit gibi altta yatan durumların yönetilmesini de içerebilir. Nazal polipleriniz varsa veya burun sağlığınızla ilgili endişeleriniz varsa, doğru teşhis koyabilmesi, uygun tedaviyi önerebilmesi ve durumunuzu gerektiği gibi izleyebilmesi için bir KBB doktoruna görünmeniz zorunludur.
Alerjiler ve nazal polipler boyutlarına bağlı olarak Integratif Tıp'ın geniş yelpazesiyle tedavi edilebilir.
