Bademcik iltihabı nedir? Tonsillit nedenleri ve belirtileri
Tonsillit, farenksin her iki yanında bulunan iki küçük, oval şekilli bez olan bademciklerin iltihaplanmasıdır. Bu bezler lenfatik sistemin bir parçasıdır ve ağız ve boğaz yoluyla vücuda giren bakteri ve virüsleri filtreleyerek bağışıklık sisteminde rol oynarlar. Bu hastalık her yaştan insanı etkilese de çocuklarda ve ergenlerde daha sık görülür.Akut bademcik iltihabı. Çoğunlukla viral veya bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu bademciklerde ani bir iltihaplanma veya enfeksiyon başlangıcıdır. Yaygın semptomlar arasında boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, ateş, bademciklerin şişmesi ve kırmızı olması ve bazen bademcikler üzerinde beyaz veya sarı lekeler yer alır. Akut bademcik iltihabının en sık nedenleri viral enfeksiyonlar ve soğuk algınlığı olsa da, streptokok bakterileri (strep boğaz) gibi bakteriyel enfeksiyonlar da akut bademcik iltihabına neden olabilir.
Kronik bademcik iltihabı: Kronik bademcik iltihabı, bademciklerin kalıcı veya tekrarlayan iltihabı anlamına gelir. Bu durum tekrarlayan akut bademcik iltihabından veya devam eden düşük dereceli enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. Kronik bademcik iltihabı, kalıcı boğaz ağrısı, ağız kokusu, sarı veya gri kaplamalı bademciklerin şişmesi ve sık boğaz enfeksiyonları gibi semptomlara neden olabilir.
Bademcik iltihabının nedenleri nelerdir?
Genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu bademcik iltihabının en yaygın nedenleri şunlardır:- Viral enfeksiyonlar
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Diğer sebepler
Viral enfeksiyonlar
Virüsler bademcik iltihabının en yaygın nedenidir. Viral bademcik iltihabına neden olabilecek bazı virüsler şunlardır:- Rinovirüsler. Bunlar soğuk algınlığına neden olan virüslerdir.
- Grip virüsleri. Grip veya grip ciddi boğaz semptomlarına neden olur.
- Adenovirüsler. Bunlar solunum yolu enfeksiyonlarına ve boğaz ağrısına neden olur.
- Epstein-Barr virüsü (EBV). EBV, mono veya glandüler ateş olarak da bilinen ve şiddetli bademcik iltihabına neden olabilen bulaşıcı mononükleoz ile ilişkilidir.
Bakteriyel enfeksiyonlar
Bakteriyel bademcik iltihabı viral bademcik iltihabına göre daha az yaygın olsa da daha şiddetli olabilir. Streptokok bakterileri, özellikle B hemolitik bademcik iltihabı, bademcik iltihabına neden olan en yaygın bakterilerdir. Bu tür bakteriyel bademcik iltihabına genellikle "boğaz ağrısı" denir. Bademcik iltihabına neden olabilecek diğer bakteriler şunlardır:- Streptococcus pneumoniae
- Haemophilus influenzae
- Neisseria gonorrhoeae (cinsel yolla bulaşan bademcik iltihabında)
Diğer sebepler
Bazı durumlarda bademcik iltihabına enfeksiyon dışındaki faktörler de neden olabilir. Bunlar şunları içerebilir:- Alerjiler. Alerjik reaksiyonlar bademciklerde iltihaba neden olabilir.
- Tahriş edici maddeler. Sigara veya çevresel kirleticiler gibi tahriş edici maddelere maruz kalmak bademciklerin tahriş olmasına ve iltihaplanmasına neden olabilir.
- Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD). Asit reflü boğazı ve bademcikleri tahriş ederek iltihaba neden olabilir.
Bademcik iltihabının belirtileri nelerdir?
Bu durum, altta yatan nedene (viral veya bakteriyel) ve kişinin genel sağlığına bağlı olarak ciddiyeti değişebilen bir dizi semptoma neden olabilir. Bademcik iltihabının yaygın belirtileri şunlardır:- Boğaz ağrısı
- Yutma güçlüğü
- Bademciklerin şişmesi
- Ağrılı veya hassas lenf düğümleri
- Ateş
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Ağız kokusu
- Ses değişiklikleri
- Öksürük
- Beyaz veya sarı lekeler
- Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı
- Nefes almada zorluk
Yutma güçlüğü. Bademcik iltihabı sırasında bademcik iltihabı ve boğaz ağrısı nedeniyle yutkunmak ağrılı veya rahatsız edici olabilir.
Bademciklerin şişmesi. Bademcikler gözle görülür şekilde büyüyebilir ve kırmızı veya iltihaplı görünebilir. Ağır vakalarda bademciklerin şişmesi tamamen boğazı da kapsayabilir.
Ağrılı veya hassas lenf düğümleri. Boyunda çene çizgisinin hemen altındaki lenf düğümleri (bezler) şişmiş ve dokunulduğunda hassas olabilir.
Ateş. Strep boğaz gibi bakteriyel bir enfeksiyonun neden olduğu bademcik iltihabı sıklıkla ateşe neden olur. Ateş genellikle hafif olmasına rağmen viral bademcik iltihabı ateşle ilişkili olabilir.
Baş ağrısı. Bademcik iltihabı olan bazı kişiler enfeksiyon ve ateşin bir sonucu olarak baş ağrısı yaşayabilir.
Yorgunluk. Bademcik iltihabı, özellikle vücut bir enfeksiyonla savaşıyorsa, yorgunluğa ve genel halsizliğe neden olabilir.
Ağız kokusu. Boğazdaki enfeksiyon ve iltihaplanma nedeniyle ağız kokusu oluşabilir.
Ses değişiklikleri. Bademciklerin şişmesi ses tellerini etkileyebileceğinden bu durum ses kısıklığına veya seste değişikliğe neden olabilir.
Öksürük. Özellikle geniz akıntısı varsa bu hastalık öksürükle ilişkilendirilebilir.
Beyaz veya sarı lekeler. Bazı bakteriyel bademcik iltihabı vakalarında, örneğin boğaz ağrısı, bademcikler üzerinde beyaz veya sarımsı lekeler görünebilir.
Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı. Eğer bu, soğuk algınlığı gibi daha geniş bir üst solunum yolu enfeksiyonunun parçasıysa, burun tıkanıklığı ve burun akıntısı meydana gelebilir.
Nefes almada zorluk. Bademciklerde belirgin şişmenin eşlik ettiği şiddetli bademcik iltihabı vakalarında, özellikle küçük çocuklarda nefes alma güçlükleri ortaya çıkabilir. Belirtildiği gibi bu semptomların şiddeti ve kombinasyonu kişiden kişiye değişebilir. Bademcik iltihabı belirtileri yaşıyorsanız, özellikle bu belirtiler şiddetliyse, kalıcıysa veya yüksek ateş veya nefes darlığı da eşlik ediyorsa bir doktora başvurmanız önerilir.
Bademcik iltihabı cinsel yolla bulaşabilir mi? (Neisseria gonorrhoeae)
Bademcik iltihabının kendisi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon (CYBE) değildir. Bu hastalığa genellikle viral veya bakteriyel enfeksiyonlar neden olur ve bunlar genellikle enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sırasında solunum damlacıkları yoluyla yayılır.Ancak aynı zamanda cinsel yolla bulaşan enfeksiyon (CYBE) gonoresinden sorumlu olan aynı bakteri olan Neisseria gonorrhoeae'nin neden olabileceği "gonokokal bademcik iltihabı" olarak bilinen bir durum da vardır. Gonokokal bademcik iltihabı vakalarında bakteri, enfekte bir partnerle oral-genital temastan sonra boğazı ve bademcikleri enfekte edebilir. Bu nispeten nadir görülen bir durumdur ve bu vakaların tümü cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kaynaklanmaz.
Bademcik iltihabı nasıl tedavi edilir?
Bademcik iltihabının tedavisi viral veya bakteriyel olabilen altta yatan nedene bağlıdır. Bu hastalığın nedenlerine yönelik kullanılan tedavi yöntemini tanıyalım:- Viral bademcik iltihabı
- Bakteriyel bademcik iltihabı
- Kronik veya tekrarlayan bademcik iltihabı
Viral bademcik iltihabı
Destekleyici bakım. Viral bademcik iltihabına genellikle soğuk algınlığı veya grip gibi virüsler neden olduğu için tedavi öncelikle bu semptomları hafifletmeye ve vücudun bağışıklık sisteminin enfeksiyonla savaşmasına yardımcı olmaya yönelik destekleyici bakımdan oluşur. Bu, bol miktarda dinlenmeyi, sıvı içerek vücudunuzu nemli tutmayı ve ağrıyı ve ateşi azaltmak için reçetesiz satılan ağrı kesicileri kullanmayı içerir.Boğaz pastilleri ve spreyleri. Reçetesiz satılan boğaz pastilleri veya spreyleri boğaz ağrısını geçici olarak hafifletmeye yardımcı olabilir.
Tahriş edici maddelerden kaçının. Buna sigaradan uzak durmak, sigara dumanına maruz kalmak ve boğaz rahatsızlığını artırabilecek diğer çevresel tahriş edici maddeler de dahildir. Bütünleştirici Tıbbın yetenekleri burada büyük bir rol oynayarak bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olur.
Bakteriyel bademcik iltihabı
Antibiyotikler. Bakteriyel bir enfeksiyon, özellikle A grubu Streptokok (streptokok) bademcik iltihabına neden oluyorsa, doktor tedavi için antibiyotik reçete edebilir. Şu anda, bademcik iltihabının semptomları iyileşse bile, enfeksiyonun tamamen temizlenmesini sağlamak ve komplikasyonları önlemek için tam bir antibiyotik tedavisini tamamlamak önemlidir.Ağrı kesici. Reçetesiz satılan ağrı kesiciler, antibiyotikler etkili olana kadar rahatsızlığın giderilmesine yardımcı olabilir. Ilık tuzlu su gargaraları veya boğaz pastilleri de rahatlama sağlayan yöntemlerdir.
Kronik veya tekrarlayan bademcik iltihabı
Tonsillektomi. Bir kişi konservatif tedavilere iyi yanıt vermeyen sık, şiddetli veya kronik bademcik iltihabı yaşıyorsa veya bademcik iltihabı kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiliyorsa, doktor bademcik ameliyatı önerebilir. Tekrarlayan veya kronik bademcik iltihabı vakalarında yani dekompansasyon aşamasında bademcik ameliyatı daha sık yapılır. Bu cerrahi prosedür bademciklerin çıkarılmasını içerir ve sıklıkla genel anestezi altında yapılır.Bakteriyel bademcik iltihabı, özellikle de boğaz ağrısı vakalarında, antibiyotiklerle acil tedavi, komplikasyonları önlemek ve enfeksiyonun başkalarına yayılma riskini azaltmak için önemlidir. Doğru teşhis ve uygun tedavi için doktora başvurmak, onun tavsiyelerine uymak ve doktorun verdiği ilaçları tamamlamak bademcik iltihabı tedavisinde etkili sonuçlara yol açacaktır.
Şu anda İntegratif Tıp kapsamında kulak çınlamasında ciddi bir azalma gözlemliyoruz.