Aritmi nedir? Aritminin belirtileri nelerdir?
Kalp normalde düzenli, koordineli bir şekilde atar; önce kulakçıklar (üst odacıklar), ardından ventriküller (alt odacıklar) kasılır. Bu ritmik ve koordineli kasılma, kanı vücuda verimli bir şekilde pompalamak için gereklidir. Ancak bazı durumlarda kalbin normal ritmi bozulabilir, bu durumda kalbin anormal ritmine aritmi deriz.Bu durumda kalbin normal elektriksel aktivitesinde bozukluklar meydana gelir ve kalbin çok hızlı, çok yavaş veya düzensiz atmasına neden olur. Hastalığın türüne bağlı olarak zararsızdan ciddi ve yaşamı tehdit eden durumlara kadar değişebileceğini unutmamak gerekir.
Aritminin türleri nelerdir?
Aritminin türleri aşağıdakilerdir:- Taşikardi
- Bradikardi
- bir aritmi
- Atriyal flutter – atriyal fibrilasyon
- Ventriküler Fibrilasyon (VFib)
Bradikardi. Bradikardi, normal dinlenme hızından daha yavaş olan bir kalp atış hızı anlamına gelir (genellikle dakikada 60 atımdan az). Bu tür bradikardi, kalbin elektrik sistemindeki sorunlardan kaynaklanabilir ve yorgunluğa, baş dönmesine veya bayılmaya neden olabilir.
Atriyal Fibrilasyon (AFib) – geçici bir aritmi. Atriyal aritmi en sık görülen türlerden biridir. Pulsatil bir aritmi, kulakçıkların ritmik bir ritimle kasılmak yerine titreşmesinden kaynaklanır. Bu tip felç ve kalple ilgili diğer komplikasyon riskini artırır.
Atriyal flutter – atriyal fibrilasyon. Kulak kepçelerinin çok hızlı ama düzenli olarak attığı duruma ariyal çarpıntı adı verilir. Atriyal fibrilasyon aynı zamanda felç ve diğer komplikasyon riskini de artırabilir.
Ventriküler Fibrilasyon (VFib). Ventriküler fibrilasyon, ventriküllerin titrediği ve kanı etkili bir şekilde pompalayamadığı hayatı tehdit eden bir aritmidir. Acil tıbbi müdahale olmadan (defibrilasyon gibi), VFib dakikalar içinde ölümcül olabilir. Buna kalp hastalığı, elektrolit dengesizlikleri, kalbin yapısal anormallikleri, ilaç etkileşimleri ve hatta stres gibi çeşitli faktörler neden olabilir.
Aritminin nedenleri nelerdir?
Bu hastalık çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bazı yaygın nedenler ve katkıda bulunan faktörler şunlardır:Aritmilere neden olan kalp hastalıkları
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok tür kalp hastalığıyla ilişkilidir:
- Koroner Arter Hastalığı (KAH). Daralmış veya tıkanmış arterler, kalp kasına giden kan akışını bozarak aritmiye neden olabilir.
- Valvüler kalp hastalığı. Kalp kapakçıklarının arızalanması kan akışını etkileyerek bu hastalığa neden olabilir.
- Kardiyomiyopati. Bu durum zayıflamış bir kalp kasını içerir ve düzensiz kalp ritimlerine neden olur.
- Konjenital kalp kusurları. Bazı insanlar, kendilerini aritmilere yatkın hale getirebilecek kalp anormallikleri ile doğarlar.
- Yüksek tansiyon (hipertansiyon). Yüksek tansiyon kalbi zorlayabilir ve hastalık riskini artırabilir.
- Elektrolit dengesizliği. Potasyum, sodyum, kalsiyum veya magnezyum gibi elektrolitlerdeki dengesizlik kalpteki elektrik sinyallerini etkileyerek bu hastalığı tetikleyebilir.
İlaçlar. Bazı ilaçlar, özellikle de diğer kalp rahatsızlıklarını tedavi etmek için kullanılanlar, bazı kişilerde bu duruma bir yan etki olarak neden olabilir.
Alkol ve zararlı maddelerin alımı. Aşırı alkol tüketimi, uyarıcı ya da zararlı madde kullanımı kalbin ritmini bozarak bu hastalığa neden olabiliyor.
Kafein ve tütün. Yüksek kafein alımı ve sigara içmek, kalbi uyarabileceğinden duyarlı kişilerde potansiyel olarak buna neden olabilir.
Stres ve kaygı. Duygusal stres ve kaygı, bazı kişilerde kalp ritmini etkileyerek sık çarpıntılara veya aritmilere neden olabilir.
Yapısal kalp problemleri. Kalbin yapısındaki genişlemiş odacıklar gibi anormallikler bu hastalığa katkıda bulunan bir faktördür.
Hormonal değişiklikler. Özellikle tiroid fonksiyonundaki hormonal dalgalanmalar kalp ritmini etkileyerek bu hastalığa neden olabiliyor.
Enfeksiyonlar. Miyokardit (kalp kası iltihabı) gibi bazı enfeksiyonlar, kalbin elektrik sistemini bozabileceğinden bu duruma neden olabilir.
Uyku apnesi. Tedavi edilmeyen uyku apnesi olan kişiler, solunumun kesintiye uğradığı dönemler sırasında düzensiz kalp atışları yaşayabilir.
Genetik faktörler. Bazı aritmi türlerinin genetik bir bileşeni vardır. Yani ailede bu durum mevcutsa gelecek nesillere aktarılabilir.
Obezite. Aşırı vücut ağırlığı kalbi zorlayabilir ve bu hastalık riskini artırabilir.
Tüm türlerin açık veya tanımlanabilir nedenleri olmadığını ve bazen kalp sorunu olmayan kişilerde aritmi gelişebileceğini unutmamak önemlidir. Bu nedenle bu hastalığın tanı ve tedavisi, aritminin spesifik tipine ve altta yatan nedene göre bireyselleştirilmelidir. Eğer durumun böyle olduğunu düşünüyorsanız ya da çarpıntı, baş dönmesi ya da bayılma gibi belirtiler yaşıyorsanız doğru tanı için doktora başvurmanız önemlidir.
Aritminin belirtileri nelerdir?
Aritminin türüne ve bireysel faktörlere bağlı olarak çok çeşitli semptomlarla kendini gösterebilir. Aritminin bazı yaygın belirtileri şunlardır:Kalp atışı. Kalp çarpıntısı bu durumun ana göstergesidir. Düzensiz, hızlı, çarpıntı veya çarpıntı gibi gözle görülür bir kalp atışı hissi genellikle bir aritmiden kaynaklanır.
Göğüs ağrısı veya rahatsızlık. Bazı aritmi türleri, özellikle de kan akışının azalmasıyla ilişkili olanlar, göğüs ağrısına veya anjinaya (kalple ilgili göğüs ağrısı) benzer rahatsızlıklara neden olabilir.
Baş dönmesi. Bu hastalık beyne giden kan akışını bozabileceğinden baş dönmesine veya bayılma hissine (senkop öncesi) neden olabilir.
Kalp yetmezliği (Senkop). Bazı durumlarda daha ciddi ve rahatsız edici bir aritmi ani bilinç kaybına neden olabilir.
Nefes darlığı. Bu tür hastalıklar kalbin etkili bir şekilde kan pompalama yeteneğini azaltabilir ve insanlar özellikle fiziksel aktivite sırasında nefes darlığı veya nefes almada zorluk yaşayabilir.
Yorgunluk. Düzensiz bir kalp atışı, hayati organlara ve kaslara giden kan akışının azalmasına neden olabilir, bu da yorgunluk ve halsizliğe neden olabilir.
Hızlı kalp atışı (taşikardi). Hızlı kalp atışıyla karakterize edilen aritmiler, göğüste çarpıntı veya zonklama hissine neden olabilir.
Yavaş kalp atışı (Bradikardi). Kalp atışını yavaşlatan bir aritmi, halsizlik veya uyuşukluk hissine neden olabilir.
Göğüste çarpıntı. Bazı insanlar belirli aritmiler yaşadıklarında göğüste çarpıntı veya kelebeklenme yaşayabilirler.
Kaygı veya yaklaşmakta olan bir felaket hissi: Aritmisi olan bazı kişiler, epizotlar sırasında artan kaygı veya yaklaşmakta olan bir felaket duygusu yaşayabilir.
Boyun veya çene ağrısı: Nadir de olsa bu hastalığın bazı türleri boyunda veya çenede ağrıya neden olabilir.
Bazı aritmi türleri gözle görülür semptomlara neden olmadığından yalnızca rutin tıbbi muayeneler veya izleme yoluyla tespit edilir. Ancak yukarıdaki belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, özellikle de bunlar şiddetliyse, uzun süreliyse veya tekrarlanıyorsa, tıbbi değerlendirme için derhal doktorunuza başvurmalısınız.
Aritmi nasıl teşhis edilir?
Bu durumun teşhisi, tipini, ciddiyetini ve altta yatan nedenini belirlemek için tıbbi öykü değerlendirmesi, fizik muayene ve çeşitli teşhis testlerinin bir kombinasyonunu içerir.Aritmilerin teşhisinde yer alan adımlara genel bir bakış:
Tıbbi öykü ve fizik muayene. Doktor belirtileriniz, ailede kalp hastalığı öyküsü ve ilgili risk faktörleri (örneğin sigara, yüksek tansiyon, diyabet) hakkında bilgiler dahil olmak üzere ayrıntılı bir tıbbi öykü alarak başlayacaktır. Bu sırada genel sağlığınızı değerlendirmek ve düzensiz kalp atışı veya kalp yetmezliği belirtileri gibi kalp sorunu belirtilerini kontrol etmek için kapsamlı bir fizik muayene de yapılacaktır.
Elektrokardiyogram (EKG). EKG, hastalığın değerlendirilmesinde ana tanı aracıdır. Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeder ve düzensiz ritimlerin, türlerinin ve sürelerinin belirlenmesine yardımcı olur. Aritminiz aralıklıysa ve kalıcı değilse, doktorunuz aritmi ataklarını yakalamak için Holter monitörü gibi daha uzun süreli bir izleme cihazı kullanmanızı önerebilir.
Ekokardiyografi. Ekokardiyografi, kalbin yapısının ve fonksiyonunun görüntülenmesini sağlayan, kalbin ultrason muayenesidir. Bu test, bu duruma yol açabilecek yapısal kalp sorunlarının belirlenmesine yardımcı olacak ana araç olarak kabul edilir.
Kan Testleri. Elektrolit dengesizliklerini, tiroid fonksiyonunu ve aritmilere neden olabilecek diğer faktörleri kontrol etmek için kan testleri yapılabilir.
Elektrofizyoloji Çalışmaları (EPS). Elektrofizyoloji çalışmaları, elektrik sinyallerini doğrudan ölçmek ve hastalığın kaynağını belirlemek için kalbe kateter yerleştirilmesini içerir. EPS genellikle hastalığın daha karmaşık olduğu veya ilk tedavilere yanıt vermediği durumlarda kullanılır.
Kardiyak görüntüleme. Klinik duruma bağlı olarak kalbin yapısını ve işlevini daha doğru bir şekilde değerlendirmek için kardiyak MR veya BT taramaları gibi ek görüntüleme testleri önerilebilir.
Bu durumun tanısı konulduktan sonra aritminin tipine, şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak tedavi planı tasarlanır. Tedavi seçenekleri ilaçları, yaşam tarzı değişikliklerini, kateter ablasyonunu, implante edilebilir cihazları (kalp pili veya defibrilatör gibi) veya anormal kalp ritimlerini kontrol etmeye veya düzeltmeye yönelik diğer müdahaleleri içerebilir.
Bütünleyici Tıpta aritmilerin tedavisi, elektrolit dengesini düzenlemeyi, drenaj detoksifikasyonu yoluyla toksinlerin vücuttan atılmasını ve başta kalp olmak üzere hasarlı organların onarılmasını amaçlamaktadır.
