Sinüzit Olduğumu Nasıl Anlarım? Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Sinüzit, kafatasının burun ve göz çevresindeki içi boş alanlar olan sinüsleri kaplayan dokuların iltihaplanması veya şişmesi ile karakterize edilen yaygın bir tıbbi durumdur. Bu sinüsler burun kanallarını nemlendirmeye, kiri filtrelemeye ve balgamı boşaltmaya yardımcı olan mukus üretmekten sorumludur.Bu durumun çeşitli türleri olmasına rağmen iki ana türü vardır:
Akut sinüzit. Akut tip genellikle soğuk algınlığı gibi viral bir enfeksiyondan kaynaklanır ve ayrıca bakteriyel enfeksiyonlardan da kaynaklanabilir. Genellikle kısa bir süre (genellikle dört haftadan az) sürer ve yüzde ağrı veya baskı, tıkanıklık, burun akıntısı ve koku alma hissi gibi semptomlarla karakterize edilir.
Kronik sinüzit. Kronik tip 12 haftadan uzun sürer ve devam eden iltihaplanma, enfeksiyonlar, yapısal problemler (burun polipleri gibi) veya alerjilerden kaynaklanabilir. Kronik sinüzit belirtileri akut sinüzite benzer ancak daha hafif ve daha kalıcıdır.
Sinüzit nedenleri nelerdir?
Genellikle sinüs kanallarının iltihaplanması veya tıkanmasından kaynaklanan bu duruma çeşitli faktörler neden olabilir. Bu faktörler şunları içerir:- Viral enfeksiyonlar
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Alerjiler
- Burun polipleri
- Septum Deviasyonu
- Solunum yolu enfeksiyonları
- Çevresel tahriş edici maddeler
- Diş enfeksiyonları
- Bağışıklık sistemi sorunları
- Yüzme
Bakteriyel enfeksiyonlarş. Akut tip, viral bir enfeksiyondan sonra bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae ve Staphylococcus aureus gibi bakteriler sinüsleri enfekte edebilir ve daha ciddi semptomlara neden olabilir.
Alerjiler. Polen, toz akarları, evcil hayvan tüyü veya mantarlar gibi havadaki alerjenlere karşı alerjik reaksiyonlar, bazı insanlarda kronik tipe neden olabilir. Aynı zamanda alerjiler burun tıkanıklığına ve iltihaplanmalara neden olarak sinüs drenajını engelleyebilir.
Burun polipleri. Nazal polipler, burun pasajlarında veya sinüs boşluklarında sinüsleri tıkayabilen ve kronik tipe neden olabilen küçük büyümelerdir. Ayrıca kronik inflamasyon, alerji veya astımdan da kaynaklanabilirler.
Septum Deviasyonu. Septum deviasyonu, nazal septumun (burun deliklerini ayıran duvar) çarpık veya merkezden uzakta olduğu bir durumdur. Bu yapısal anormallik sinüslerin düzgün şekilde boşalmasını önleyebilir ve bu da kronik tipin oluşumuna katkıda bulunan bir faktördür.
Solunum yolu enfeksiyonları. Bronşit gibi üst solunum yollarını etkileyen enfeksiyonlar bazen sinüslere yayılarak bu duruma neden olabilir.
Çevresel tahriş edici maddeler. Sigara dumanı, kirlilik veya kimyasal dumanlar gibi çevresel tahriş edici maddelere maruz kalmak sinüs dokularını tahriş edebilir ve bu duruma neden olabilir.
Diş enfeksiyonları. Diş apsesi gibi diş veya diş etindeki enfeksiyonlar bazen yakındaki sinüs boşluklarına yayılarak bu duruma neden olabilir.
Bağışıklık sistemi sorunları. HIV/AIDS gibi bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar veya bağışıklık tepkisini baskılayan bazı ilaçlar, bireyleri sinüs enfeksiyonlarına karşı daha duyarlı hale getirir.
Yüzme. Yüzme veya dalış gibi suyla ilgili aktiviteler sinüslere bakteri veya mantar bulaştırabilir ve "yüzücü sinüziti" adı verilen bir duruma neden olabilir.
Yukarıda yazdıklarım bu durumun ortak nedenleri olsa da durum kişiden kişiye önemli ölçüde farklılık gösterebilmektedir. Özellikle kronik tipin nedenleri geniş bir kapsama sahiptir. Bu nedenle bu durumun kesin nedeni ancak KBB doktorunun muayenesi ile bilinebilir.
Sinüzit belirtileri nelerdir?
Bu durum şiddeti ve süresi değişen bir takım semptomlara neden olabilir. Soğuk algınlığı veya alerji gibi diğer solunum yolu hastalıklarıyla örtüşebilen bu hastalığın belirtileri şunları içerebilir:- Yüz ağrısı veya basıncı
- Burun tıkanıklığı
- Burun akıntısı
- Öksürük
- Koku kaybı
- Boğaz ağrısı
- Ağız kokusu
- Yorgunluk
- Kulak basıncı
- Baş ağrısı
- Ateş
Burun tıkanıklığı. Bu hastalık sırasında iltihaplı sinüsler burun kanallarını tıkayabilir, bu da burundan nefes almayı zorlaştırır ve tıkanıklığa neden olur.
Burun akıntısı. Bu hastalığa sahip kişilerde kalın, renksiz burun akıntısı olabilir. Akıntı, enfeksiyonun ciddiyetine bağlı olarak berraktan sarıya veya yeşile kadar değişebilir.
Öksürük. Kalıcı öksürük bu durumun yaygın bir belirtisidir. Özellikle sinüslerden gelen mukus boğazın arka kısmına doğru damladığında (geniz sonrası damlama) öksürük daha belirgin hale gelir.
Koku kaybı. İltihaplanma ve tıkanma, kokudan sorumlu koku alma sinirlerini etkileyebileceğinden, bu durum koku alma duyusunun azalmasına veya kaybolmasına (hipozmi veya anosmi) yol açabilir.
Boğaz ağrısı. Postnazal damlama boğazda tahrişe neden olabilir ve bu da boğaz ağrısına neden olabilir.
Ağız kokusu. Mukus birikimi ve enfeksiyon ağız kokusuna (ağız kokusu) neden olabilir.
Yorgunluk. Özellikle bu hastalık anksiyete veya öksürük nedeniyle uykunuzu bölüyorsa kendinizi yorgun hissedebilirsiniz.
Kulak basıncı. Bu rahatsızlığa sahip bazı kişiler, kulakta basınç veya dolgunluk ve hatta hafif işitme kaybı gibi kulakla ilgili semptomlar yaşayabilir.
Baş ağrısı. Sinüs baş ağrıları yaygındır ve ağrı genellikle alın, gözler ve yanaklar çevresinde sıkı, zonklayan bir ağrı olarak tanımlanır.
Ateş. Akut bakteriyel sinüzit vakalarında ateş ortaya çıkabilir. Viral veya alerjik sinüzit vakalarında ateşe nadiren rastlanır.
Akut sinüzit genellikle aniden ortaya çıkar ve birkaç hafta sürer; kronik sinüzit ise 12 haftadan uzun süren semptomlarla karakterizedir.
Sinüzitin komplikasyonları nelerdir?
Bu hastalık tedavi edilmezse veya uygun şekilde tedavi edilmezse çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Hafif ila şiddetli arasında değişen bu komplikasyonlar şunları içerir:- Tekrarlayan sinüs enfeksiyonları
- Orbital selülit
- Subperiostal apse
- Kafa içi komplikasyonlar
- Mukosel
- Polipler
- Koku kaybı (anosmi)
- Astımın şiddetlenmesi
Orbital selülit. Şiddetli akut sinüzit vakalarında, özellikle etmoid veya frontal sinüsleri kapsadığında enfeksiyon, gözü çevreleyen dokulara yayılabilir. Bu, acil tıbbi müdahale gerektiren, yörüngesel selülit adı verilen bir duruma yol açabilir. Orbital selülit belirtileri arasında göz şişmesi, kızarıklık, ağrı ve görme sorunları yer alır.
Subperiostal apse. Bu hastalık sırasında kemik ile sinüslerin mukoza zarı arasında irin birikebilir ve bu da subperiosteal apseye neden olan faktörlerden biridir. Subperiosteal apse, kişide şiddetli ağrıya neden olabilecek ve cerrahi drenaj gerektirebilecek ciddi bir komplikasyondur.
Kafa içi komplikasyonlar. Nadiren şiddetli sinüzit, menenjit veya beyin apsesi gibi intrakraniyal komplikasyonlara yol açabilir.
Mukosel. Mukosel, sinüslerde uzun süreli tıkanma veya iltihaplanma nedeniyle gelişebilen kist benzeri bir yapıdır. Yüzde baskı ve ağrıya neden olabilir ve cerrahi müdahale gerektirebilir.
Polipler. Kronik tip, burun pasajlarında veya sinüslerde kanserli olmayan büyümeler olan nazal poliplerin gelişmesine yol açabilir. Polipler hava akışını engelleyen ve sinüs semptomlarını şiddetlendirebilen büyümelerdir.
Koku kaybı (anosmi). Uzun süreli iltihaplanma ve koku alma sinirlerindeki hasar, koku alma duyusunun kalıcı kaybına neden olabilir.
Astımın şiddetlenmesi. Sinüzit, astımlı kişilerde semptomları kötüleştirebilir çünkü iltihaplı sinüsler bronşiyal inflamasyonu ve astım ataklarını artırabilir veya kötüleştirebilir.
Komplikasyonları önlemek için bu durumun semptomlarını hemen tanımak ve tedavi etmek önemlidir. Kalıcı veya şiddetli sinüzit semptomları yaşıyorsanız veya tekrarlayan sinüzit atakları yaşıyorsanız, tıbbi değerlendirme ve tedavi için KBB muayenesi şarttır.
Sinüzit nasıl tedavi edilir?
Bu hastalığın tedavisi, nedenine ve akut ya da kronik olmasına bağlıdır. Tedavisine yönelik bazı yaygın yaklaşımlar şunlardır:- Evde Sinüzit Tedavisi (hafif vakalarda)
- Sinüzitin Tıbbi Tedavisi
- Diğer tedaviler
Evde Sinüzit Tedavisi (hafif vakalarda)
- Dinlenmek
- Sıvı alımı
- Tuzlu burun sulama
- Sıcak kompresler
- Reçetesiz (OTC) ilaçlar
Sıvı alımı. Balgamın gevşemesine yardımcı olmak için bol miktarda sıvı tüketin.
Tuzlu burun sulama. Burnu tuzlu su (tuzlu su) burun spreyi kullanarak sulamak, balgamın temizlenmesine ve tıkanıklığın giderilmesine yardımcı olabilir.
Sıcak kompresler. Yüze sıcak kompres uygulamak yüz ağrısını ve basıncını azaltabilir.
Reçetesiz (OTC) ilaçlar. Ağrı kesiciler ve dekonjestanlar gibi reçetesiz satılan ilaçlar semptomların giderilmesini sağlayabilir.
Sinüzitin Tıbbi Tedavisi
- Antibiyotikler
- Nazal kortikosteroidler
- Dekonjestanlar
- Kortikosteroid hapları
Nazal kortikosteroidler. Bu burun spreyleri iltihabı azaltabilir ve özellikle kronik tipte veya alerjik nedenlere bağlı semptomları hafifletebilir.
Dekonjestanlar. Burun tıkanıklığını önlemek için burun tıkanıklığını giderici spreyler dikkatli ve kısa sürelerle (genellikle 3 gün veya daha az) kullanılmalıdır.
Kortikosteroid hapları. Şiddetli akut sinüzit vakalarında doktor, iltihabı azaltmak için oral kortikosteroidler reçete edebilir.
Diğer tedaviler
- Alerji Yönetimi
- Ameliyat
Ameliyat. Kronik veya tekrarlayan sinüzitlerde veya yapısal problemlerin mevcut olduğu durumlarda (örn. nazal polipler, septum deviasyonu) cerrahi gerekli olabilir. Endoskopik sinüs cerrahisi tıkanıklıkları gidermenin ve sinüs drenajını iyileştirmenin etkili yollarından biridir.
Sinüzitin durumuna göre kişiye göre tedavi gerçekleştirilir. Tedavi sürecinde ilaçların dozu muayene sonucunda belirlenir. Bu nedenle sinüzit belirtileri yaşadığınızda, doğru nedeni belirlemek ve etkili tedaviye başlamak için bir doktora başvurmanız önerilir.
