Kavasaki xəstəliyi nədir?
Adətən beş yaşınadək uşaqlarda rastlanan kavasaki xəstəliyi geniş yayılan xəstəlik olmasa da, yoluxduğu uşaqda ciddi narahatlıqlara səbəb olan xəstəlikdir. Bu iltihabi pozğunluq uzun müddət davam edən hərarət, səpgi, şişkin limfa düyünləri, qızartı gözlər və ətraflarda dəyişiklikləri əhatə edən simptomlar toplusu ilə xarakterizə olunur.
Bu xəstəliyin ciddi xəstəlik olmasının səbəbi təkcə onun kəskin fazasının simptomlarında deyil, həm də ciddi ürək-damar ağırlaşmalarına səbəb ola biləcək koronar arteriya anevrizmalarının potensial inkişafındadır. Lakin kavasakinin erkən diaqnoz və müalicəsi onun fəsadların riskini azaltmağa və körpənin sağlamlığa qovuşmasına kömək edir.
Kavasaki xəstəliyinin simptomları
Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyinin müalicəsinin əsası onun simptomlarını anlamaqdır. Çünki valideynlər bu simptomlarla qarşılaşdıqları zaman təxmini səbəbini anlaya və vaxtında müalicə üçün həkimə müraciət edə bilərlər:
- Uzun müddətli qızdırma. Ən azı beş gün davam edən davamlı yüksək hərarət bu xəstəliyin ən çox rast gəlinən əlamətdir.
- Səpgi. Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyi zamanı gövdədən başlayan və sonra ətraflara yayılan geniş yayılmış səpgilər görünə bilər.
- Konyunktivit. "Qırmızı gözlər" və ya konjonktivit adlandırılan gözlərin qızartı və iltihabı bu xəstəliyin əlamətidir.
- Şişmiş limfa düyünləri. Xüsusən də boyunda böyüyən limfa düyünləri kavasakinin simpromu ola bilər.
- Ağız və dodaqlarda dəyişikliklər. Uşağın dodaqlarının qızarması, quruması və çatlaması, həmçinin kələ-kötür və qızarmış görünüşlə xarakterizə olunan "çiyələk dili" bu hadisənin simptomudur.
- Ətrafdakı dəyişikliklər. Uşağın əllərinin və ayaqlarının şişməsi və qızarması, bəzənsə dərinin soyulması uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyi zamanı baş verir.
- Qıcıqlanma və yorğunluq. Bu xəstəlik uşaqlarda artan əsəbilik, yorğunluq və ümumi narahatlıqlarla müşahidə oluna bilər.
- Oynaq ağrısı. Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyi zamanı uşaqda artritdə görülən simptomlara bənzər oynaq ağrısı və şişkinlik yaranır.
Kavasaki xəstəliyinin səbəbləri
Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyi çox faktorial mənşəli mürəkkəb bir vəziyyətdir. Onun səbəblərinə aşağdakılar daxildir :
- Yoluxucu tətikləyicilər. Bu xəstəliyə bəzi infeksiyalar səbəb ola bilər.
- İmmunitet sisteminin cavabı. Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyinin bədənin immun hüceyrələrinin öz toxumalarına hücum etdiyi anormal immun sistemin reaksiyasını ehtiva edir. Bu reaksiya uşağın bütün bədənindəki qan damarlarında iltihaba səbəb ola bilər.
- Ekoloji faktorlar. Ekoloji amillər və ya bəzi ekoloji problemlərə məruz qalmalar bu xəstəlikdə rol oynayır.
Kavasaki xəstəliyinin təsir etdiyi yaş qrupu
Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyi ilk növbədə uşaqları təsir edir və daha çox beş yaşından aşağı olan uşaqlarda müşahidə olunur. Kavaski xəstəliyi uşaqlarda və yeniyetmələrdə, nadir hallarda isə böyüklərdə də baş verə bilir. Xəstəlik əsasən 6 aydan 2 yaşa qədər olan uşaqlarda olur.
Yaş bölgüsü bu vəziyyətin pediatrik xarakterini vurğulayır və onun əsasən azyaşlı uşaqları hədəf alması əsas xüsusiyyətdir. Uşaqların sağlamlıqlarını qorumaq üçün valideynlər və həkimlər arasında kavasaki haqqında məlumatlılıq önəmlidir, çünki erkən aşkarlama və müdaxilə bu xəstəliyi idarə etmək və ağırlaşmalar riskini, xüsusilə də koronar arteriya anomaliyalarını azaltmaq üçün vacibdir.
Kavaski xəstəliyinin riskləri
Kavasaki, qan damarlarının iltihabı ilə müşayiət olunan kəskin qızdırmalı xəstəlikdir və müalicə olunmazsa, fəsadlara səbəb olur. Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyi ilə əlaqəli potensial risklər və ağırlaşmalar bunlardır:
- Koronar arteriya anevrizmaları
- Miokardit
- Perikardit
- Ürək qapaq problemləri
- Arthrit
- Qan damarlarında iltihab
- Nevrolojiağırlaşmalar
- Qaraciyər və öd kisəsinin tutulması
- Qanın anormal laxtalanması
- Yarımçıq kavasaki xəstəliyi
Bəzi uşaqlar kavasaki xəstəliyinin bütün klassik simptomlarını göstərmir, bu da diaqnozun gecikməsinə və ya ümumiyyətli müalicə olunmamasına səbəb olur. Xəstəlik vaxtında müalicə olunmazsa, bu, ağırlaşma riskini artırır.
Kavasaki xəstəliyinin diaqnozu
- Klinik meyarlar
- Digər xəstəliklərin istisnası
Həkim qırmızı qızdırma, qızılca və ya toksik şok sindromu kimi oxşar simptomları olan digər şərtləri istisna etmək üçün bəzi testlər keçirir.
- Laboratoriya testləri
- Exokardioqram
- Görüntü tədqiqatları
- Klinik qiymətləndirmə
Kavaski xəstəliyinin müalicəsi
Uşaqlarda damar iltihabı xəstəliyinin vaxtında müalicəsi yarana biləcək potensial risklərin qarşısını almaq və uşağın sağlamlığını təmin etmək üçün lazımdır. Kavasakinin müalicəsi simptomların şiddətindən və səbəbindən aslı olaraq dəyişsə də, ümumi müalicə yanaşmalarına aşağdakılar daxildir:
- Monitorinq
Kavasaki səbəbilə olan koronar arteriya anomaliyalarını dərhal aşkar etmək və aradan qaldırmaq üçün uşağın ürək sağlamlığının davamlı monitorinqi, o cümlədən müntəzəm exokardioqrammalar vacibdir.
- Xəstəxanaya yerləşdirilmə
- Dəstəkləyici qulluq
Maye qəbulu və ağrı kəsici də daxil olmaqla, simptomları idarə etmək və uşağın ümumi rifahını dəstəkləmək üçün həkim tərəfindən məsləhət görülən dəstəkləyici qayğını əskiksiz yerinə yetirmək lazımdır.
- Erkən müdaxilə
Valideynlər həkim tərəfindən müəyyən edilmiş müalicə planını yaxından izləməli və uşağın irəliləyişinə nəzarət etmək üçün mütəmadi olaraq təqib görüşlərində iştirak etməlidirlər. Çünki az hallarda rastlanan bu xəstəlikdə olduqca ciddi vəziyyətdir və erkən müdaxilə edilməzsə, ağır nəticələri ola bilər.
İnteqrativ Təbabət nöqteyi nəzərdən yanaşsaq, ilk növbədə drenaj orqanlarının fəaliyyətini bərpa etmək vacibdir. İltihabi prosesin preqressivləşməsinin qarşısını almaq, orqanizmin immun müdafiə mexanizmini dəstəkləmək lazımdır. Müalicə prosesində Echinacea compositum, Traumeel, Belladonna homaccord, Lymphomyosot əvəzolunmaz müalicə preparatlarıdır ki, bu zaman orqanizm həm drenaj olunur, iltihabi proseslər sönür, eyni zamanda immun sistem zəifləmir.