Probiotiklər: Uşaqların İmmun Sistemi üçün Sehrli Toxunuş

Probiotiklər nədir?

Probiotik, uşağın mədə-bağırsaq sağlamlığı üçün faydalı olan bakteriyalardır. Bu mikroorqanizmlər həzm sisteminə müsbət təsir etdiyi üçün onlara adətən "yaxşı" və ya "dost" bakteriyalar da deyilir. Probiotiklər adətən əlavələr şəklində və ya müəyyən qidalar və içkilər vasitəsilə uşağa verilir.
Bunlar ümumiyyətlə sağlamlığa müxtəlif müsbət təsir göstərə bilən bağırsaq mikrobiotasının, yəni həzm sistemində yaşayan mikroorqanizmlərin sağlam balansını təşviq etməkdən məhsuldur. Bunların uşaqlar üçün bir neçə faydası var:

• Həzm sağlamlığına dəstək
  
  

Onlar uşağın ağırsaq mikrobiotasının balanslı saxlanmasında mühüm rol oynayır, qida maddələrinin həzminə və udulmasına kömək edir.
Onlar bağırsaq hərəkətlərini tənzimləməyə kömək etməklə uşağın qəbizlik və ishal kimi ümumi həzm narahatlığını aradan qaldırır.

• İmmunitet sisteminin gücləndirilməsi

İmmunitet sisteminin əksəriyyəti bağırsaqda yerləşir və probiyotiklər onun inkişafına və fəaliyyətinə kömək edir.
Probiyotiklərin müntəzəm qəbulu uşaq orqanizminin immun reaksiyasını gücləndirərək infeksiyaların tezliyini və şiddətini azaldır.

• Antibiotiklə əlaqəli məsələlərin idarə edilməsi

Antibiotiklər infeksiyaların müalicəsi üçün vacib olsa da, bağırsaq mikrobiotasının təbii tarazlığını poza bilər. Onlar bu tarazlığı bərpa etməyə və uşaqdakı antibiotiklə əlaqəli ishalın qarşısını almağa kömək edir.

• Allergiya və atopik vəziyyətlərin yüngülləşdirilməsi
  
  

Bunlar immun sisteminin tənzimlənməsinə kömək etdiyi üçün potensial olaraq allergik reaksiyaları modulyasiya edir.

• Qida maddələrinin udulmasının optimallaşdırılması
  
  

Sağlam bağırsaq mikrobiotası qidadan qida maddələrinin sorulması üçün vacibdir.
Onlar kompleks molekulların parçalanmasına kömək edir, orqanizmin əsas vitamin və mineralları mənimsəməsini asanlaşdırır.

• Qida keçidləri zamanı həzm rahatlığı

Bərk qidaların və yeni qidalanmaya keçid bəzən uşaqlarda həzm sisteminin pozulmasına səbəb olur.
Probiyotiklər bu keçidlər zamanı sabitliyi təmin edir, müxtəlif qidalara uyğunlaşan həzm sistemini dəstəkləyir.

• Xəstəliyin azaldılması şiddəti və müddəti

Uşaq xəstələndikdə, probiyotiklər tənəffüs və mədə-bağırsaq xəstəlikləri də daxil olmaqla ümumi infeksiyaların şiddətini və müddətini azaltmağa kömək edir.

Uşaqlar üçün probiotiklərin mənbələri

Bağırsaq sağlamlığını dəstəkləyən mikroskopik probiyotiklər bəzi qidaların tərkibində olduğu üçün uşağın qidasına problemsiz şəkildə daxil edilə bilər. 

Uşaqlar üçün probiotiklərin mənbəyi olan qidalar aşağdakılardır:

• Qatıq
   

Qatıq uşaqlar üçün klassik və geniş yayılmış probiyotik mənbəyidir.
Uşağın qidasında yüksək probiotik tərkibini təmin etmək üçün canlı və aktiv tərkibə malik sadə, şəkərsiz qatıqlara üstünlük verin. Əgər uşaq qatıq yemək istəməsə, dadlandırmaq üçün təzə meyvə və baldan istifadə edə bilərsiniz. 

• Kefir
  
  

Qatığa bənzər, probiotiklərlə zəngin fermentləşdirilmiş süd içkisi olan kefiri həm sadə, həm də meyvələrlə birlikdə uşağa verə bilərsiniz.

• Pendir
  
  

Çedar, quda kimi müəyyən pendir növləri probiotik suşları ehtiva edir.

• Probiotik əlavələr

Pediatrik formullaşdırılmış probiotik əlavələr çeynənən tabletlər və ya toz kimi müxtəlif formalarda da istifadə oluna bilər. Difər probiotiklərdən əlavə olaraq, əlavələri qəbul edərkən düzgün dozanın və qəbul edilmə üsulun təyini üçün pediatrla məsləhətləşmək lazımdır.
Bu müxtəlif probiotik mənbələrini uşağın qida rasionuna daxil etməklə valideynlər nəinki əsas qidaları təmin edə, həm də uşaqda balanslaşdırılmış və möhkəm bağırsaq mikrobiotasının əsasını qoya bilərlər. 

Probiyotiklər və uşaqlıq xəstəlikləri

Əksər valideynlər uşaqlarının sağlamlığını gücləndirmək yollarını axtararkən, ümumi uşaqlıq xəstəliklərinin qarşısının alınmasında və idarə olunmasında probiyotiklərin potensial roluna yönəlir. Probiyotiklərin uşaq immutetində rolunu bilmək onun faydalarından maxsimum yararlanmağa imkan yaradır:

• Tənəffüs yolu infeksiyalarının hallarının və şiddətinin azaldılması
  
  

Uşaqlar arasında soyuqdəymə, qrip kimi tənəffüs yoluxucu xəstəliklərə daha çox rast gəlinir. Probiyotiklər tənəffüs xəstəliklərinin həm tezliyini, həm də şiddətini potensial olaraq azaldaraq, güclü immun sistemi yaranmasına kömək edir.

• Mədə-bağırsaq infeksiyalarının təsirinin azaldılması

Probiyotiklər mədə-bağırsaq infeksiyalarına qarşı mübarizədə mühüm rol oynayan balanslaşdırılmış bağırsaq mikrobiotasını saxlamaq qabiliyyətinə malikdir.
Onlar ishal zamanı faydalı olur, qəbizliyin qısa müddət olmasına və şiddətini azaltmağa kömək edir.

• Antibiotik müalicəsi zamanı dəstək

Antibiotiklər bakterial infeksiyaların müalicəsi üçün həyati əhəmiyyət kəsb etsə də, bağırsaq mikrobiotasının tarazlığını poza bilər.
Probiyotiklər mikrob gücləndiricisi kimi çıxış edərək, antibiotik istifadəsi nəticəsində pozulmuş sağlam bakterial ekosistemin bərpasına kömək edir.

• Antibiotiklərlə əlaqəli ishalın qarşısının alınması

Uşaqlarda antibiotik istifadəsinin ümumi yan təsirlərindən biri ishaldır. Probiyotiklər, xüsusilə lactobacillus və bifidobacterium kimi suşlar, antibiotiklə əlaqəli ishalın qarşısını almağa və ya yüngülləşdirməyə kömək edə bilir.

• Ağız sağlamlığının yaxşılaşdırılması

Probiotik suşlar uşaqlarda boşluqlar və diş əti problemləri riskini azaltmaqla ağız sağlamlığının yaxşılaşmasına kömək edir.

• Sidik yolları infeksiyalarının qarşısının alınmasında köməklik

Probiyotiklər uşağın sidik-cinsiyyət yollarında bakteriyaların sağlam balansını təmin edərək sidik yolları infeksiyalarının qarşısının alınmasında rol oynayır.

• Stressin təsirini minimuma endirmək
  
  

Stress böyüklər kimi uşaqlara da təsir edir və hansı amillərdən asılı olmayaraq stress uşağın immun funksiyasına təsir edir. Probiyotiklər balanslaşdırılmış bağırsaq-beyin sistemini dəstəkləyərək uşağın stresə davamlılığına müsbət təsir edə bilir.

Probiyotiklər və uşaq mədə-bağırsaq pozğunluqları

Uşaqların mədə-bağırsaq traktının pozğunluqları uşaqların sağlamlığında bəzi problemlər yaradır, onların ümumi rifahına və inkişafına təsir göstərir. Probiyotiklər, çoxşaxəli faydaları olan yaxşı bakteriyalar və əvvəldə də qeyd etdiyim kimi uşaqlarda mədə-bağırsaq problemlərinin idarə edilməsində və yumşaldılmasında mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Gəlin probiyotiklərin uşaq mədə-bağırsaq sağlamlığında rolu ilə tanış olaq:

• Uşaqlarda əsəbi bağırsaq sindromu (İBS)

Probiyotiklər, xüsusən də lactobacillus və bifidobacterium kimi suşlar uşaqlarda irritabl bağırsaq sindromunun (İBS) simptomlarını yüngülləşdirir.
Onlar bağırsaq hərəkətlərini tənzimləməyə və İBS ilə əlaqəli uşaqdakı qarın narahatlığını azaltmağa kömək edir.

• Funksional qarın ağrısı pozğunluqları

Probiyotiklər, simptomların aradan qaldırılmasına təbii və yumşaq bir yanaşma təmin edən funksional qarın ağrısı pozğunluqlarının idarə edilməsində rol oynayır.

• Qəbizlik
  
  

Qəbizliyi olan uşaqlar üçün probiyotiklər balanslaşdırılmış bağırsaq mikrobiotasını təşviq etməklə və bağırsaq hərəkətini yaxşılaşdırmaq üçün dəstək verir.

• Kəskin qastroenterit və ishal

Probiyotiklər uşaqlarda kəskin yoluxucu ishalın müddətini qısaldır və şiddətini azaldır.

• Qastroezofageal reflüks xəstəliyi (GERD)

Probiyotiklər uşaqlarda GERD simptomlarının idarə edilməsində tamamlayıcı yanaşmadır.

Uşaqlar üçün düzgün probiotikin seçilməsi

Bu mikroorqanizmlərin faydalarından yararlanmağın əsası probiotikin düzgün istifadəsindən aslıdır. Uşaqları üçün düzgün probiyotik seçimində nəzərə alınmalı olunan amillər aşağıdakılardır:

• Həkimilə məsləhətləşin

Uşağın sağlamlıq vəziyyətindən aslı olaraq düzgün probiotikin və lazımi dozanın təyini üçün pediatrla məsləhətləşmək lazımdır.

• Gərginlik xüsusiyyətlərini axtarın

Fərqli probiyotik suşlarının fərqli faydaları var. Lactobacillus və Bifidobacterium adətən həzm sağlamlığı üçün istifadə olunur, digərləri isə xüsusi problemləri hədəfləyir. Həkim müayinə zamanı uşağınızın ehtiyaclarına uyğun gələn probiyotiki müəyyən edir.

• Allergen və əlavə maddələrin olub olmadığını yoxlayın

Seçilmiş probiotikin ümumi allergenlərdən və lazımsız əlavələrdən azad olmasını təmin etmək üçün etiketi diqqətlə oxuyun.Əksər uşaqlar müəyyən maddələrə həssas olur ki, həmin probiotikləri istifadə etməyin.

• Dadı və formasını nəzərə alın

Uşaqlar üçün probiyotiklər müxtəlif formalarda, o cümlədən çeynənən tabletlər, saqqızlar, tozlar və mayelər şəklində mövcuddur. Davamlı istehlakı təmin etmək üçün uşağınızın rahat olduğu və zövq aldığı forma seçin.

Uşağınızın xüsusi ehtiyaclarına əsaslanaraq məlumatlı qərarlar qəbul edərək, onların ümumi sağlamlığını və rifahını dəstəkləmək üçün probiyotikləri həkim məsləhəti ilə potensial faydalarından istifadə edə bilərsiniz.
 
İnteqrativ Təbabət baxımından yanaşsaq , I növbədə allergenin  eliminasiyası ilə eyni vaxtda drenaj orqanlarının detoksikasiyası aparılır. Mikrobioloji terapiyanı tətbiq etməklə, həm mukoz mikroflorasını bərpa edirik, həm də nəcis kütlələrindəki microflora tənzimlənir. Beləliklə, təbii probiotiklərin köməyi ilə qəbizlik yaxud ishal problemləri aradan götürülür.