İsti İçəndə Diş Niyə Ağrıyır? Diş Minasının Aşınması Nədir?

Zamanla dişlərlə bağlı əhəmiyyətli həssaslıqlar yarana bilər. Diş aşınması diş həssaslığı ilə bağlı ən çox görülən problemlərdən biridir. Diş aşınmasının baş verməsinin əsas səbəblərindən biri diş minasının itirilməsidir. Onun aşınması və ya diş ətinin çəkilməsi səbəbindən diş aşınması meydana gəlməyə başlayır. Bu aşınma müxtəlif səbəblərdən yaranır. Yüksək səviyyədə diş həssaslığına səbəb ola biləcək bu problem gələcəkdə dişlərin çürüməsinə də səbəb ola bilər. Buna görə də, dişdəki bu aşınmanın düşündüyünüzdən daha ciddi nəticələrə səbəb ola biləcəyini unutmamalıyıq. Dişin mina qatını qorumaq son dərəcə vacibdir.

Diş minasına necə qulluq etmək lazımdır?

Dişlərin çürüməsi və ərp əmələ gəlməsinin qarşısını almaq üçün dişlərə qulluq böyük əhəmiyyət kəsb edir. Xüsusilə dişlər gündə iki dəfə fırçalanmalıdır. Lakin dişləri fırçalayarkən çox sərt yuyulduqda dişlərin minası zədələnir. Sərt və aqressiv fırçalama, dırnaq yemək, sərt əşyaları çeynəmək və aşındırıcı diş pastalarından istifadə dişlərin zəifləməsinə səbəb olur. Onun minasının itirilməsi də həssaslığa səbəb olur və diş kariyeslərini artırır.

Diş minasının aşınmasının səbəbləri nələrdir?

Diş aşınması haqqında bilməli olduğunuz şeylər çox olsa da, ən vacib şey diş aşınmasının niyə meydana gəldiyidir. Diş aşınmasının ən böyük səbəblərindən biri dişlərin asidə məruz qalmasıdır. Eyni zamanda diş minasının itirilməsi səbəbindən dişlərdə aşınmalar ola bilər. Onun itirilməsi bədənin onu yenidən bərpa etməsini qeyri-mümkün edir. Dişin bu hissəsinin itirilməsi ilə dişlərə təsir edən mexaniki funksionallıq itiriləcək.

Dişlərin aşınması müəyyən bir zaman müddətində baş verir. Əsasən də diş fırçalarının vacibliyi olduqca böyükdür. Sərt tüklü fırçaların və ya aşındırıcı diş məcunlarının istifadəsi bu cür aşınmaya səbəb olur. Mütəmadi olaraq diş minasına sürtünən hər şey sonunda bu minanın aşınmasına səbəb olur. Digər səbəblər arasında daim dişlərə sürtünə bilən ağız zinət əşyaları və ya dişlənə bilən əşyalar daxildir. Dişlərin ətlə birləşdiyi yerlərdə aşınmaların yaranmasına səbəb olur. Aşınmaya məruz qalan sahə dişlərin qalan hissəsindən daha tünd rəngə çevrilir. Çünki ağ mina köhnəlir və altda yatan dentin təbəqəsinin üzə çıxmasına səbəb olur.

Diş minasının aşınmasının əlamətləri hansılardır?

Diş aşınmasının ən bariz xüsusiyyəti diş rənginin qaralmasıdır. Bundan əlavə, aşınmanın başqa bir əlaməti dişlərin həssaslığıdır. Mina aşındıqda və dentin üzə çıxdıqda diş həssaslığı yaranır. Dentin mina səthinin altında yerləşən və dişin ortasındakı pulpada həssaslığa səbəb olan kiçik kanllardan ibarətdir. Buna görə də dişlər fırçalandıqda və ya isti, soyuq, turş, şirin yeməklər yeyildikdə ağrı hiss olunur.

Diş çürüməsi diş sağlamlığına mənfi təsir göstərən əsas faktorlardan biridir. Bunun ən böyük səbəbi insanların fizioloji pozğunluqları və ya düzgün diş gigiyenasının aparılmaması nəticəsində minanın zamanla aşınıb yoxa çıxmasıdır. Bu zaman dişlər qoruyucu mina qatından məhrum olur və dişlərin çürüməsi qaçılmaz olur. Minanın aşındığını göstərən simptomlar aşağıdakılardır:

Dişlər arasında qanama
Diş səthinın parlaqlığını itirməsi
Dişlərin birləşdiyi nöqtələrdə kariyes
Diş səthində kələ-kötür görüntü
Saralmalar
Dişlərin uclarında kobud qırıqlar
Diş səthində yumşaq görünüş
Dişlərdə isti və soyuğa qarşı həssaslıq

Mina aşınmasının müalicəsi necədir?

Diş aşınmasını müalicə etmək çox vacibdir. Müalicə edilmədikdə diş çürüməsinə və tez-tez diş itkisinə səbəb olur. Aşınma üçün müxtəlif müalicə üsulları var. Ancaq aşınmanı geri qaytarmaq üçün heç bir həll yolu yoxdur. Dişlər aşındırıcı olmayan diş pastası və yumşaq tüklü diş fırçası ilə fırçalanmalıdır. Bu yolla insanların minaya zərər verməsinin qarşısı alınır. Bunlardan başqa dişləri fırçalayarkən fırça 45 dərəcə bucaq altında tutulmalı və yüngül vuruşlarla fırçalanmalıdır. Dişlərin minasını gücləndirmək üçün kalsium floridlə zəngin olan diş pastası istifadə edilməli, dırnaq yemə kimi vərdişlərdən imtina edilməlidir.

Minada aşınma olduqda, aşınmadan asılı olaraq təsirli bir müalicə tətbiq etmək lazımdır. Aşınma ilə əlaqədar olaraq, dərinliyin nə qədər olduğu incələnməli və sonra dərinliyə görə müalicə hazırlanmalıdır. Dişlərindəki həssaslıq səbəbiylə ilk olaraq həkimə müraciət edənlər üçün mütəxəssis həkim tərəfindən aparılan müayinələrlə effektiv müalicəyə başlanılır.

Diş həssaslığı ilə özünü göstərən diş minasının aşınması xəstələr tərəfindən ümumiyyətlə göz ardı edilir. Ancaq unutmaq olmaz ki, bu aşınma diş itkisi ilə nəticələnə bilər. Çünki mina qatının aşınması zamanla dişlərin çürüməsinə səbəb ola bilər. Mina qatının aşınması səbəbindən dentin təbəqəsi üzə çıxarsa, ağızda mövcud olan bakteriya və diş ərpi dişləri daha ciddi formada zədələməyə başlayır. Bu zaman diş çürüməsi dişin pulpa hissəsini də zədələyə bilər. Buna görə də tətbiq olunacaq müalicə çərçivəsində dentin təbəqəsi də bağlanmalıdır. Aşınma hələ də erkən mərhələdədirsə, həssaslığı aradan qaldırmaq üçün bir müalicə tətbiq olunur. Müalicə çərçivəsində lazer texnologiyası ilə flüor gel tətbiqi həyata keçirilir. Aşınma inkişaf etmişsə, müxtəlif müalicə variantları tətbiq edilməlidir. Ən çox seçilən müalicə üsullarından biri kompozit doldurma tətbiqidir. Alternativ olaraq, laminat keramika ilə müalicəyə də üstünlük verilə bilər. Diş aşınmasının müalicəsində hansı metodun sizə uyğun olduğuna diş həkiminiz qərar verəcək. Bu nöqtədə sizin vəzifəniz problem inkişaf etməmişdən əvvəl diş həkiminə getməkdir.

Sözü gedən aşınma ağız sağlamlığı üçün vacibdir. Dişləriniz qida və temperatur səviyyələrinə həssasdırsa, bu həssaslığın aradan qaldırılması vacibdir. Bunun üçün bəzi üsullar var. Bu üsullar diş aşınmasını düzəldə bilər. Metodlar:

Flüor gel və ya lazer tətbiqi
Diş minasının eroziyası başlanğıcdadırsa, flüorlu ağız qarqarasından istifadə
Orta yumşaq tüklü diş fırçası istifadə edərək flüorla zəngin qidalardan istifadə etmək
Aşınma ciddidirsə, bəyaz rəngdə plomb və ya laminasiya tətbiqi

Bu kimi üsullar sözü gedən aşınmanı müalicə edə bilən üsullardır. Ancaq əvvəlcə diş həkiminə müraciət edilməli və düzgün aşınma vəziyyəti təyin edilməli, sonra ona uyğun müalicə üsulu təyin edilməlidir.

Diş aşınması sonradan düzəldilə bilərmi?

Təəssüf ki, diş bir dəfə aşındıqda sonradan bərpa olmayacaq. Çünki aşınmış diş minası varsa, yenidən minanın əmələ gəlməsi mümkün deyil. Ümumiyyətlə belə korroziyaya səbəb olacaq amillərdən biri qida və içkilərdəki turşuluqdur. Asidli içki içdikdən sonra minaya zərər verirsiniz. Ən vacibi isə asidli içkidən sonra dişlərinizi fırçalamağın ən böyük səhv olduğudur. Asidli qidalar qəbul etsəniz, dişlərinizi dərhal fırçalamağa başlamayın. Bid müddət gözlədikdən sonra fırçalamaq daha məqsədə uyğundur.

Diş minasının aşınmasının qarşısını almağın yolları hansılardır?

Bu aşınmanın qarşısını almaq üçün aşağıdakı tövsiyələri nəzərə alın:

Asid tərkibli qida və içkilərin tükətilməsi az olmalı, istehlakdan sonra dişlər fırçalanmalıdır
Çox sərt qidaları dişləmək və çeynəmək olmaz
Diş minasının aşınmasının qarşısını alan diş pastalarına üstünlük verilməlidir
Qələm və ya dırnaq yemə kimi vərdişlərdən imtina edilməlidir
İstifadə olunan diş fırçasının tükləri çox sərt və ya çox yumşaq olmamalıdır
Dişləri fırçalayarkən çox sərt basılmamalıdır
Quru ağız da dişlərə zərər verir. Buna görə gündəlik su istehlakının kifayət qədər olmasına diqqət yetirilməlidir
Rutin ağız və diş sağlamlığını yoxlamaq üçün diş həkiminə getməlisiniz
Diş həkimi müayinəsi 6 aydan bir, ildə iki dəfə aparılmalıdır