Nəcisin ümumi analizi

Laboratoriyaya nə vaxt müraciət etmək və koproqrama görə analiz vermək lazımdır?

• Periodik, yaxud, daimi  diskomfort və ya  bağırsaq nahiyəsində köp narahat etdikdə;
• qarın boşluğunda bəzən kəskin olmayan və tez keçən ağrılar olduqda;
• nəcisin konsistensiyası dəyişdikdə (duru, formalaşmamış, yaxud, əksinə, çox bərk); qəbizlik;
• nəcisin rəngi çox açıq, yaxud, çox tünd olduqda;
• nəcis həddən atrıq çox ya az olduqda
• nəcisdə göz ilə görünən yad qarışıqları əmələ gəldikdə.

Bütün sadalanan səbəblər müəyyən xəstəliklərin simptomları ola bilər, bunlar da nəcisin müayinəsi ilə aşkar olunur.

Nəcisin ümümi analizinin köməyilə nəyi müəyyən etmək olar? Nəcis kütləsinin müayinəsi nəticəsində normadan kənara çıxmaların əsas səbəbləri:

• Həzm sistemi traktında problemlər.
• Mədəaltı vəzin xəstəlikləri.
• Qaraciyərin patologiyası.

Nəcis kütləsi standart ölçü, forma və konsistensiyaya malikdir. Analiz  nəticəsində əldə olunmuş məlumatlara əsasən, həzmin və bəzi qidaların mənimsənilməsinin pozulması, öd ifrazının pozulması, mədəaltı vəzin funksional zəifliyi, normal peristaltikanın pozulması və s. aiddir.

Nəcisin ümumi analizinin keyfiyyətli aparılma mərhələləri:

• Nəcisin fiziki xassələrinin tədqiqi.
• Kimyəvi diaqnostika.
• Mikroskopik müayinə.
• Bakterioloji müayinə.

Hər bir mərhələdə mütəxəssisdən diqqətli olması tələb olunur ki, mühüm bir şey nəzərdən qaçmasın. Nəcisin miqdarının, yaxud, konsistensiyasının dəyişilməsi ciddi xəstəliyin olduğunu göstərə bilər. Belə ki, yaxılan nəcis –mədəaltı vəzdə problemin əlamətidir. Bərk nəcis kütlələri daimi qəbizliyin əlaməti hesab olunur, bunlar çox zaman müstəqil xəstəlik sayılmır. Nəcisin ümumi analizinin müasir üsullarla aparılması cüzi qanaxma, parazitlərin və digər kənaraçıxmaların aşkar edilməsinə imkan yaradır.

MATERİALIN YIĞILMA QAYDASI VƏ VERİLMƏSİNƏ HAZIRLIQ

Nəcisin analizi üçün düzgün hazırlanma:

• Koproqramma üçün analiz verməzdən öncə həkimə analizdən əvvəl və hazırda qəbul edilən preparatlar haqqında məlumat verilməlidir. Eləcə də, kolonoskopiya, yaxud, barium ilə MBT-nin radioqrafiyasının aparılması haqqında xəbər edilməlidir.
• Analizin nəticəsinə təsir edə bilən bəzi prepatların istifadəsi dayandırılmalıdır (müalicə həkiminin qərarına əsasən). Bu dəmir preparatları, antibiotiklər, bismut preparatları, QSİP, antasid, diareyaəleyhinə, qurdəleyhinə preparatlar, işlədici vasitələrdir.
• Analiz verməzdən əvvəl digər ölkələrdə olanlar, bu barədə həkimə məlumat verməlidirlər, belə ki, bəzi virus, bakteriya və ibtidailər müəyyən regionlarda təsadüf edilir, bu isə öz növbəsində, analizlərin, o cümlədən, nəcisin ümumi analizinin nəticəsinə təsir göstərə bilər.
• Analiz verilən zaman aybaşı, yaxud, qanayan hemorroidal düyünlər olarsa, materialın yığılması təxirə salınmalıdır.
• Nəcisin müayinəsində nəcis su, sidik, yuyucu, yaxud, dezinfeksiyaedici vasitələr ilə kontaktda olubsa, istifadə edilə bilməz.

Analiz üçün materialın yığılma qaydası:

• Anus və cinsiyyət orqanları təmiz su və sabun ilə yuyulmalıdır.
• Nəcis xüsusi qaşıq ilə xüsusi konteynerə yığılmalıdır (laboratoriyada verilmiş, yaxud, aptekdən alınmış)
• Ümumi analiz üçün 3-5 sm3 (təqribən 1 çay qaşığı) material  lazımdır.
• Konteyner möhkəm bağlanır, üzərində qeydiyyat aparılır və göndərişlə laboratoriyaya çatdırılır.
• Əgər kopromaterial həmin vaxt laboratoriyaya çatdırılmazsa, 8 saatdan çox olmayaraq +3 ºС -+5 ºС temperaturda saxlanmalıdır.

DİGƏR ANALİZLƏR 

• Nəcisdə gizli qanın təyini (kart-test)
• Nəcisdə lyambliyanın  təyini (kart-test)
• Nəcisdə H.PYLORİ  təyini  (kart-test)