Uşaqlarda Kifozun Müalicəsi: Kifozda Fizioterapiya Nə Qədər Vacibdir?

Kifoz, onurğanın həddindən artıq xaricə əyildiyi və yuxarı bel nahiyəsində donqar meydana gətirdiyi tibbi vəziyyətdir. Bu vəziyyət bütün yaş qruplarından olan insanlarda ola bilsə də, xüsusilə böyümə dövründə olan uşaqlar və yeniyetmələr arasında daha geniş yayılıb. 
Uşaqlarda kifoz duruş pozğunluqları, anadangəlmə anomaliyalar, travmalar və ya bəzi sağlamlıq problemləri ilə bağlı ola bilər. Erkən diaqnoz və düzgün müalicə üsulları ilə idarə olunan bu problem haqqında gəlin ətraflı məlumat alaq.

Uşaqlarda kifozun səbəbləri nələrdir?

Uşaqlarda və yeniyetmələrdə müxtəlif səbəblərdən onurğa əyriliyi baş verə bilər. Bu vəziyyətin əsas səbəblərini anlamaq erkən diaqnoz və effektiv müalicə üçün vacibdir. 
Uşaqlarda bu onurğa probleminə səbəb ola biləcək bəzi ümumi səbəblər bunlardır:

• Duruş pozğunluqları
• Anadangəlmə anomaliyalar
• Scheuermann xəstəliyi
• Travma
• İnfeksiyalar və şişlər
• Sinir-əzələ xəstəlikləri

Duruş pozğunluqları. Xüsusilə yeniyetməlik dövründə uzun müddət masa arxasında oturmaq və ya yanlış duruş vərdişləri səbəbiylə onurğa düzgün inkişaf edə bilməz. Bu pozğunluqlar belin yuxarı hissəsində əyriliyə səbəb olur. 
Anadangəlmə anomaliyalar. Bəzi uşaqlar onurğada anadangəlmə struktur anomaliyaları ilə doğulur. Bu anomaliyalar onurğanın sümüklərinin düzgün formalaşmaması və ya birləşməməsi nəticəsində baş verə bilər.
Scheuermann xəstəliyi. Yeniyetməlik dövründə sürətlə böyüyən uşaqlarda görülən bu vəziyyət onurğa sümüklərinin nizamsız böyüməsi səbəbiylə meydana gəlir. 
Bu xəstəlik onurğada gözəçarpacaq dərəcədə əyriliyə səbəb olur.
Travma. Onurğaya təsirlər və ya zədələr uşaqlarda onurğa əyriliyinin səbəblərindəndir. 
Yıxılmaq, gözlənilməz qəzalar və ya idman xəsarətləri uşaqlarda onurğa problemlərinə səbəb ola biləcək travmalardır.
İnfeksiyalar və şişlər. Az hallarda olsa da, onurğanın ətrafında inkişaf edən infeksiyalar və ya şişlər səbəbindən onurğa əyriliyi baş verə bilər. Belə hallar uşağın onurğa sütununun strukturunu və bütövlüyünü pozaraq əyriliyə səbəb ola bilər.
Sinir-əzələ xəstəlikləri. Əzələ və sinir sistemlərinə təsir edən xəstəliklər onurğanın düzgün dəstəklənməməsinə səbəb olmaqla əyriliyə yol aça bilər.
Uşaqlarda onurğa əyriliyi əlamətləri görünəndə, həkimə müraciət etmək vacibdir. Erkən diaqnoz və uyğun müalicə üsulları ilə bu vəziyyətin təsirləri minimuma endirilə və uşaqların sağlam böyüməsi dəstəklənə bilər.

Uşaqlarda kifozun hansı növləri olur?

Uşaqlarda onurğanın anormal irəli əyriliyinin bir neçə növü vardır. Bu növlərdən ən çox müşahidə etdiklərimiz bunlardır:

• Postural kifoz
• Scheuermann kifozu 
• Anadangəlmə kifoz 

Postural kifoz. Ən çox görülən tipdir və adətən zəif duruş vərdişləri nəticəsində inkişaf edir. Xüsusilə yeniyetməlik dövründə olan uşaqlarda rast gəlinir. 
Uzun müddət masa arxasında işləmək, kompüter və ya telefondan istifadə kimi duruş pozğunluqları bu tip kifozun əsas səbəblərindəndir. Postural kifoz adətən yüngül olur və düzgün duruş məşqlərilə düzəldilə bilər.
Scheuermann kifozu. Bu tip kifoz onurğada bəzi fəqərələrin (vertebra sümüklərinin) anormal formalaşdırılması ilə xarakterizə olunur. Scheuermann kifozu postural kifozdan daha ciddi deformasiyadır və adətən yeniyetməlik dövründə baş verir. Bu vəziyyət onurğanın bir neçə fəqərəsinin klinik olaraq müəyyən edilmiş bucaq altında əyilməsi ilə nəticələnir. 
Bu vəziyyətin müalicəsi korsetlərin istifadəsi və fiziki müalicə ilə başlayır, lakin inkişaf etmiş hallarda cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər.
Anadangəlmə kifoz. Anadangəlmə onurğa anomaliyaları səbəbiylə anadangəlmə kifoz meydana gəlir. Bu tip kifoz körpənin  fəqərələrin inkişafındakı qüsurlar nəticəsində yaranır və adətən doğuşdan etibarən müşahidə olunur. 
Anadangəlmə kifoz erkən diaqnoz və müalicə tələb edir. Əsas müalicə üsulu üçün cərrahiyyədor, çünki erkən və düzgün müdaxilə onurğanın anormal inkişafını düzəltmək üçün vacibdir.
Uşaqlarda kifozun növü və şiddəti müalicə yanaşmasını müəyyən edir. Erkən diaqnoz və müdaxilə uşaqların onurğa sağlamlığının qorunması və gələcəkdə daha ciddi problemlərin qarşısının alınması üçün çox vacibdir. Kifozun bütün növləri üçün uyğun müalicə üsulları və həyat tərzi dəyişiklikləri ilə uşaqlar sağlam onurğa ilə təmin edilə bilər.

Uşaqlarda kifozun müalicəsi necədir?

Uşaqlarda kifozun müalicəsi kifozun növündən, şiddətindən və uşağın böyümə mərhələsindən asılı olaraq dəyişir. Hər bir halda müalicə onurğa sütununun əyriliyini düzəltmək, irəliləməsinin qarşısını almaq və uşağın həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır. 
Uşaqlarda kifozun müalicəsində ən çox istifadə olunan üsullar bunlardır:

• İdman və fizioterapiya
• Korset istifadəsi
• Cərrahi müdaxilə
• Həyat tərzi və duruş təlimi

İdman və fizioterapiya. Kifozun müalicəsində fizioterapiya və xüsusi məşqlər mühüm rol oynayır. Bu məşqlər onurğa sütununu dəstəkləyən əzələləri gücləndirməyə və elastikliyi artırmağa kömək edir. 
İdman məşqləri uşağa düzgün duruş vərdişləri qazandırmağa kömək edilir və onurğanın təbii əyriliyi qorunur. 
Korset istifadəsi. Orta və ya ağır kifoz hallarında korsetdən istifadə tövsiyə oluna bilər. Korset onurğanın düzgün düzülməsini təmin edir və xüsusilə böyümə dövründə onurğanın daha da əyilməsinin qarşısını alır. 
Korset müalicəsi adətən bir neçə aydan bir neçə ilə qədər dəyişən dövrlər üçün tətbiq edilir və həkimin tövsiyələrinə uyğun tənzimlənir.
Cərrahi müdaxilə. Kifozun ağır vəziyyətlərində və ya konservativ müalicə üsulları kifayət etmədikdə cərrahi müdaxilə tələb oluna bilər. Cərrahi müalicə onurğanın anormal əyriliyini düzəltmək və daha da irəliləməsinin qarşısını almaq məqsədi daşıyır. 
Bu prosedura onurğanın birləşməsi və onurğanın metal çubuqlar və ya vintlər ilə dəstəklənməsi kimi üsullar daxil ola bilər. 
Cərrahiyyə onurğa əyriliyinin müalicəsində son çarə hesab olunur və ağır hallarda ən effektiv həll yoludur.
Həyat tərzi və duruş təlimi. Kifozun inkişafının qarşısını almaq üçün uşaqlara düzgün duruş vərdişləri qazandırmaq vacibdir. Erqonomik məktəb çantalarından istifadə, düzgün oturmaq kimi sadə tədbirlər kifozun inkişafının qarşısını ala bilər.
Eyni zamanda daimi fiziki fəaliyyət və idman onurğa sütununu dəstəkləyən əzələləri gücləndirməyə və ümumi onurğa sağlamlığını qorumağa da kömək edir.
Müalicə prosesinin müvəffəqiyyəti üçün kifozun erkən bilinməsi və müntəzəm izlənilməsi vacibdir. Müntəzəm müayinə və görüntüləmə üsulları ilə onurğanın vəziyyəti izlənilir, lazım gəldikdə müalicə üsullarına yenidən baxılır. 
Erkən diaqnoz daha az invaziv müalicə üsullarından istifadə etməyə imkan verir ki, bu da daha yaxşı nəticələr verir.
Eyni zamanda uşaqlarda kifozun müalicəsi multidisiplinar yanaşma tələb edir və adətən uşaq ortopedi, fizioterapevt və ailə həkimindən ibarət komanda tərəfindən idarə olunur. Müalicə planı uşağın fərdi ehtiyaclarına və kifozun gedişinə əsasən fərdiləşdirilir.

Kifozda fizioterapiya nə qədər vacibdir?

Onurğanın anormal ön əyriliyi ilə xarakterizə olunan bu vəziyyətin müalicə prosesi kifozun növü və şiddətindən asılı olaraq dəyişir. Hər bir halda fizioterapiya kifozun müalicəsində mühüm rol oynayır və bir çox hallarda effektiv müalicə üsulu kimi seçilir. 

Əvvəlcə onu qeyd edək ki fizioterapiya uşaqlara düzgün duruş vərdişləri qazanmağa kömək edir. Yanlış duruş vərdişləri postural kifozun əsas səbəblərindən biridir. Fizioterapevtlər uşaqlara düzgün duruş texnikasını öyrədir və bu vərdişləri gündəlik həyatda necə qoruyub saxlamağı öyrədirlər. Bu, onurğanın təbii hizasını saxlamağa və kifozun inkişafının qarşısını almağa kömək edir.

Eyni zamanda fizioterapist, onurğa sütununu dəstəkləyən əzələləri gücləndirmək üçün xüsusi məşq proqramları təklif edir. Güclü bel və qarın əzələləri onurğanın düzgün hizalanmasını təmin edir ki, bu da kifozun şiddətini azaldan amildir. Fizioterapiya seanslarında edilən məşqlər onurğanın elastikliyini artırır və əzələləri gücləndirir, beləliklə onurğa daha möhkəm dəstək verir.

Fizioterapevtlər uşaqlara düzgün nəfəs alma texnikasını da öyrədirlər. Düzgün tənəffüs onurğanın təbii hizasını qorumağa və ağciyər tutumunu artırmağa kömək edir. Onurğanın əyriliyi ağciyər funksiyasına təsir göstərə bildiyindən düzgün nəfəs almaq, xüsusilə ağır kifoz hallarında vacibdir.
Fizioterapiya təkcə fiziki sağlamlığı deyil, həm də psixoloji sağlamlığı dəstəkləyir. Kifozun səbəb olduğu fiziki görünüş dəyişiklikləri səbəbindən uşaqlar özlərini narahat hiss edə bilərlər. Fizioterapiya zamanı uşaqlar nəticə gördüncə özünə inamları artır və məşqləri daha həvəsli edirlər. 
Qısacası, fizioterapiya kifozun müalicəsində mühüm rol oynayır. Düzgün duruş vərdişlərinin öyrədilməsi, əzələlərin gücləndirilməsi, elastikliyin artırılması və psixoloji dəstək kimi bir çox cəhətdən uşaqların sağlamlığına əhəmiyyətli təsir edir. Buna görə də kifozun müalicəsində fizioterapiya həm konservativ müalicə üsullarının bir hissəsi, həm də cərrahi müdaxilələrdən sonra dəstəkləyici müalicə kimi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
Erkən diaqnoz və düzgün müdaxilələrlə uşaqlarda onurğa əyriliyi idarə oluna bilər. Fizioterapiya, duruş təhsili, korset istifadəsi və lazım gəldikdə cərrahi müdaxilə kimi üsullarla onurğanın təbii düzülüşü qorunub saxlanıla və əyrilik düzəldilə bilər.

Müalicə müddətində və cərrahi prosedurdan sonra da uşaqların onurğa sağlamlığını qorumaq üçün müntəzəm məşqlər, düzgün duruş vərdişləri və fiziki fəaliyyətlər təşviq edilməlidir.

Vaxtında düzgün müdaxilə və uyğun müalicə planları ilə uşaqlar sağlam onurğaya sahib ola və normal həyat sürə bilərlər. Odur ki, uşaqlarda kifoz əlamətləri müşahidə olunduqda, gecikmədən həkimə müraciət etmək və lazımi müalicə prosesinə başlamaq böyük əhəmiyyət kəsb edir.
İnteqrativ Tibbin müalicə üsulları  ilə orqanizmə dəstək müalicənin  effektivliyini artırır.