Bel Ağrısının Səbəbi Nələrdir? Hansı Hallarda Risklidir?

Müasir dövrün imkanları və rahatlığı təəssüf ki, son dövrlərdə sağlamlıq cəhətdən xeyli problemlərin yaranmasına səbəb ola bilir. Uzun müddətli oturaq həyat, fiziki hərəkətin azlığı, daimi uzanmaq kimi amillər insanlara rahatlıq versə də, nəticəsində bel ağrıları ilə qarşılaşmaq da qaçınılmaz deyil. 

Bel ağrılarının səbəbləri nələrdir?

Bel ağrısının müxtəlif səbəbləri ola bilər, o cümlədən:

• Əzələ və ya ligament gərginliyi.  Bu, bel ağrısının ən çox görülən səbəblərindən biridir. Əzələ gərginliyi ağır bir şey qaldırdıqda, qəfil hərəkətlər və ya pis duruş nəticəsində yarana bilər.
  
  
• Disk yırtığı. Onurğanızdakı disklər fəqərələr arasında yastıq rolunu oynayır. Yırtıq və ya qabarıq disk yaxınlıqdakı sinirlərə təzyiq göstərərək bel ağrısına səbəb ola bilər.
  
  
• Artrit. Osteoartrit və digər artrit formaları onurğaya təsir göstərərək bel ağrısına və belin qurumasına səbəb ola bilər.
  
  
• Skolioz. Bu, onurğanın yan tərəfə əyildiyi bir vəziyyətdir və xüsusilə bu əyilmə çox olduqda, bel ağrısına səbəb ola bilər.
  
  
• Onurğa stenozu. Onurğa beyninə və sinirlərə təzyiq göstərə bilən onurğa kanalının daralması olan bu vəziyyət bel ağrılasına səbəb olur və çox vaxt insan yaşlandıqca baş verir.
  
  
• Osteoporoz. Osteoporoz səbəbiylə sümüklərin zəifləməsi onurğada qırıqlara səbəb olmaqla, bel ağrılarına səbəb ola bilər.
  
  
• Yaralanmalar. Qəzalar, yıxılmalar və ya hər hansı hərəkət zamanı olan xəsarətlər onurğaya zərər verə və bel ağrısına səbəb ola bilər.
  
  
• İnfeksiyalar. Çox az hallarda olsa da, onurğadakı infeksiyalar bel ağrısına səbəb ola bilər.
  
  
• Xərçəng. Onurğada və ya yaxınlıqdakı orqanlarda şişlər onurğa beyninə və ya sinirlərə təzyiq göstərə bilər ki, onun da nəticəsində bel ağrıları yaranır.
  
  
• Böyrək daşları. Böyrək daşları sidik yollarından keçərkən bel nahiyəsində şiddətli ağrıya səbəb ola bilər.
  
  
• Hamiləlik. Hamiləlik dövründə əlavə çəki və duruş dəyişiklikləri bəzi qadınlarda bel ağrısına səbəb ola bilər.
  
  
• Pis duruş. Uzun müddət oturmaq və ya ayaq üstə duranda çiyinləri bükmək, düz durmamaq arxa əzələləri gərginləşdirə və narahatlığa səbəb ola bilər.
  
  
• Piylənmə. Həddindən artıq bədən çəkisi onurğaya yük yarada və bel ağrılarına səbəb ola bilər.
  
  
• Həyat tərzi faktorları. İdman etməmək, siqaret çəkmək və düzgün olmayan qaldırma texnikası da bel ağrısına səbəb ola bilər.

Bel ağrısının intensivliyi və müddəti səbəbindən aslı olaraq fərqlənir. Kəskin bel ağrısı adətən qəfil baş verir və istirahət və özünə qulluq ilə yaxşılaşa bilər, xroniki bel ağrısı isə uzun müddət davam edir və tibbi müalicə tələb edir. 
 
Bel ağrısının müalicəsi onun əsas səbəbindən və ağrının şiddətindən asılı olaraq diaqnoz əsasına təyin olunur. 

Bel ağrılarından qorunma yolları

Müalicə qədər önəmli olan digər bir məsələ bel ağrılarının qarşısının alınmasıdır. Belə ki, bir çox bel problemi həyat tərzi ilə bağlı vərdişlərin dəyişdirilməsi ilə azaldıla və ya tamamilə qarşısı alına bilər.

Fiziki aktivliyin artırılması və gündəlik həyata uyğun müntəzəm idman proqramı bel əzələlərinin güclənməsinə kömək edir. Belinizi düzgün şəkildə qorumaq üçün ağır əşyaların qaldırılması zamanı dizləri əymək, arxanı düz saxlamaq və ani hərəkətlərdən çəkinmək vacibdir.

Ofis işçiləri üçün düzgün oturmaq, müntəzəm fasilələrlə ayağa qalxmaq və yüngül gərmə hərəkətləri etmək onurğanın sağlam qalmasına dəstək verir. Gündəlik duruşu düzəltmək və uyğun ortopedik yataq-döşək seçmək də önəmli qoruyucu tədbirlər sırasındadır.
 

Bel ağrılarının müalicəsi

• Nevroloji müayinə. Sinir sisteminin fəaliyyətini qiymətləndirmək üçün həkim nevroloji müayinə keçirə bilər. Bu, ağrıdan təsirlənmiş ərazidə hisslərin, əzələ gücünün və reflekslərin sınaqdan keçirilməsini əhatə edir.
  
  
• Diaqnostik görüntüləmə. Bel ağrısını qiymətləndirmək üçün ümumi görüntüləmə üsullarına rentgen şüaları, CT taramaları və MRT taramaları daxildir. Bu üsullar onurğanın sümüklərini, disklərini və yumşaq toxumalarını vizuallaşdırmağa və yırtıq disklər və ya onurğa stenozu kimi struktur problemlərini müəyyən etməyə kömək edə bilər.
  
  
• Laboratoriya testləri. Bəzi hallarda, bel ağrısına səbəb ola biləcək infeksiyalar və ya iltihabi xəstəliklər kimi əsas şərtləri istisna etmək üçün qan testləri təyin edilə bilər.
  
  
• İxtisaslaşdırılmış testlər. Müəyyən bir səbəbdən şübhələnilsə, diaqnozu təsdiqləmək üçün əlavə olaraq xüsusi testlər aparıla bilər. Bura, elektromiyoqrafiya (EMG) əzələ və sinir funksiyasını qiymətləndirmək və sümük anormallıqlarını aşkar etmək üçün sümük taramalarından istifadə edilməsini aid edə bilərik.
  
  
• Koqnitiv-davranış terapiyası (CBT). Xroniki bel ağrısı olanlar üçün CBT ağrının emosional və psixoloji aspektlərini həll etməyə kömək edə bilər. Bu fərdlərə ağrıları necə idarə etməyi və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmağı öyrədir.
  
  
• Cərrahiyyə. Bel ağrısının ağır hallarında və ya konservativ müalicələr uğursuz olduqda, cərrahi müdaxilələr nəzərdən keçirilə bilər. Bura disektomiya (yırtıq diskin çıxarılması), laminektomiya (onurğa beynindəki təzyiqi azaltmaq üçün laminanın çıxarılması) və ya onurğanın birləşməsi kimi prosedurların tövsiyəsi daxildir.

İnteqrativ Təbabətdə  bel ağrılarını azaltmaq, onurğanın degenerariv dəyişikliyinin qarşısını almaq üçün paravertebral nöqtələrə, faset oynaqlara qığırdağı bərpa edən, qan dövranını   yaxşılaşdıran preparatlarla inyeksiya edilir, fizioterapiya və rebilitasiya , müalicəvi idman təyin edilir. Yanaşı olaraq akupunkturadan da istifadə olunur.

Bel Ağrısı ilə Bağlı Çox Soruşulan Suallar

Qadinlarda bel agrisinin sebebleri nələrdir?

Qadinlarda bel agrisinin sebebleri arasında hormonal dəyişikliklər, menstruasiya dövründəki ağrılar, hamiləlik və doğuş sonrası onurğa yükünün artması kimi faktorlar xüsusi rol oynayır. Həmçinin, fiziki fəaliyyətin azlığı və postural pozuntular da qadınlarda bel ağrısını artırır.

Bel agrisinin sebebleri arasında ən çox rast gəlinən faktorlar hansılardır?

Bel agrisinin sebebleri müxtəlif ola bilər. Ən çox rast gəlinən səbəblər arasında əzələ gərginliyi, disk yırtığı, artrit və onurğa stenozu yer alır. Həmçinin, həyat tərzi ilə bağlı amillər də bu ağrılara zəmin yaradır.

Qadinlarda bel agrisi hansı yaş dövrlərində daha çox müşahidə olunur?

Qadinlarda bel agrisi xüsusilə reproduktiv yaş dövründə, hamiləlik və menopauza zamanı daha sıx müşahidə olunur. Bu dövrlərdə hormonal dəyişikliklər və bədən yükünün artması onurğa quruluşuna təsir edir.

Bel ağrısının səbəbləri arasında psixoloji faktorlar rol oynaya bilərmi?

Bəli, bel ağrısının səbəbləri arasında stress, narahatlıq və depressiya kimi psixoloji faktorlar da yer ala bilər. Bu faktorlar əzələlərin gərginləşməsinə və ağrının xronikləşməsinə səbəb ola bilər.

Belin yuxari hissesinde agrilar nədən qaynaqlana bilər?

Belin yuxari hissesinde agrilar adətən döş fəqərələri ilə əlaqəli problemlərdən, zəif əzələlərdən və ya yanlış duruşdan yaranır. Bəzi hallarda ağrı daxili orqanlardan irradiasiya edə bilər.