Körpənin həyatının ilk ayında düzgün qidalanma onun böyüməsi, inkişafı və ümumi sağlamlığının əsasını qoyduğu üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu kritik dövrdə yeni doğulmuş olan bir aylıq körpənin orqanizmi ana bətnindən kənar həyata sürətlə uyğunlaşır və onların qidalanma ehtiyacları unikal və spesifikdir.
Bir aylıq körpənin düzgün qidalanması:
- Böyüməni dəstəkləyir. Yeni doğulan körpə ilk ayda sürətli böyümə yaşayırlar və bir aylıq körpə qidalanmasında düzgün qidalanma onların orqanlarının, toxumalarının və sümüklərinin inkişafı üçün vacib qida maddələrini təmin edir.
- İmmuniteti gücləndirir. İmmunitet sistemi hələ də inkişaf etdiyi üçün bir aylıq körpə qidalanmasında ana südü və ya uyğun formulalar körpəni infeksiyalardan və xəstəliklərdən qorumağa kömək edən antikorlar və digər immun gücləndirici amillərlə təmin edir.
- Enerji verir. Körpələrin metabolik prosesləri sürətləndirmək, bədən istiliyini saxlamaq və fiziki fəaliyyəti dəstəkləmək üçün kifayət qədər kalori ehtiyatına ehtiyacı bir ay körpə qidalanması təmin edir.
- Beyin inkişafına kömək edir. Ana südündə olan omeqa-3 yağ turşuları kimi əsas qidalar, həyatın ilk dövrlərində xüsusilə aktiv olan beyin və sinir sisteminin inkişafına kömək edir.
- Həzm sağlamlığını təşviq edir. Körpənin zərif həzm sistemi tədricən yeni qidalara uyğunlaşır. Bir aylıq körpə qidalanmasında düzgün qidalanma bu tənzimləməni dəstəkləyir və kolik və qəbizlik kimi ümumi həzm problemlərinin qarşısını almağa kömək edə bilər
- Sağlam bağırsaq florasını qurur. Bir aylıq körpə qidalanması olan ana südünün tərkibində faydalı bağırsaq bakteriyalarının böyüməsini dəstəkləyən, həzm və immun funksiyasında mühüm rol oynayan sağlam mikrobioma yaradan prebiyotiklər və probiyotiklər var.
- Xroniki xəstəlik riskini azaldır. Bir aylıq körpə qidalanması körpənin gələcək həyatında piylənmə, diabet və ürək-damar xəstəlikləri kimi xroniki xəstəliklərin inkişaf riskinə təsir göstərə bilər.
- Bağlılığı gücləndirir. İstər ana südü ilə qidalandırmaq, istərsə də butulka ilə qidalandırmaq, qidalanma anları valideynlər və körpələr üçün emosional və psixoloji rifahı gücləndirmək üçün əlaqə imkanları təqdim edir.
- Nəmlənməni təmin edir. Körpələrin bədənlərinin daha çox mayeyə ehtiyac var, bu da onları susuzluğa qarşı daha həssas edir. Bir aylıq körpənin düzgün qidalanması onun bədəninin maye balansını saxlamaq üçün kifayət qədər maye ehtiva edir.
- Yemək nümunələrini təyin edir. Bir aylıq körpə qidalanma təcrübələri körpənin gələcək yemək vərdişlərini formalaşdıra bilər ki, bu da qidalanma ilə müsbət əlaqə qurmağı vacib edir.
Yenidoğulmuşların sürətli dəyişikliklərini və unikal tələblərini nəzərə alaraq, valideynlərin düzgün qidalanmasını başa düşməsi və təmin etməsi çox vacibdir. İstər ana südü, istərsə də süd qarışığı vasitəsilə, ardıcıl, sağlam qidalarla zəngin qidalar həyata sağlam başlanğıcı dəstəkləyir və körpənin ümumi rifahına kömək edir.
Ana südünün faydaları
Bir aylıq körpə qidalanmasında ana südü onların xüsusi qidalanma və inkişaf ehtiyaclarını ödəməklə zəngin faydalar təmin edir. Bir aylıq körpə qidalanmasında ana südünün bəzi əsas üstünlükləri bunlardır:
- Optimal qidalanma. Ana südü zülalların, yağların, karbohidratların, vitaminlərin və mineralların balanslaşdırılmış qarışığını təmin edərək, bir aylıq uşağın qidalanma tələblərinə mükəmməl uyğun gəlir. Körpənin dəyişən ehtiyaclarına uyğunlaşaraq böyüdükcə ana südünün tərkibi də inkişaf edir.
- İmmunitet dəstəyi. Doğuşdan sonra ilk bir neçə gündə çıxarılan ana südünün erkən forması olan kolostrum, antikorlarla və immuniteti gücləndirən amillərlə zəngindir. Bu komponentlər bir aylıq körpənin qidası olduğunda onu bu həssas dövrdə infeksiyalardan və xəstəliklərdən qorumağa kömək edir.
- Həzm sağlamlığı. Ana südü yeni doğulmuş körpənin inkişaf etməkdə olan həzm sistemi üçün yumşaldıcı komponentə malikdir. Çünki ana südününü tərkibində həzmə kömək edən, qəbizlik və mədə narahatlığı kimi problemlərin qarşısını alan fermentlər var.
- Beyin və sinir sisteminin inkişafı. Bir aylıq körpənin qidalanması olan asüdü əsas yağ turşuları, xüsusilə də körpənin beyninin və sinir sisteminin böyüməsini və inkişafını dəstəkləyən DHA (dokosaheksaenoik turşu) ilə zəngindir.
- Azaldılmış allergiya riski. Ana südünün tərkibində asanlıqla həzm olunan və bəzi formula variantları ilə müqayisədə allergiyaya səbəb olma ehtimalı az olan zülallar var. Ona görə də bir aylıq körpənin qidalanması gələcəkdə allergiya inkişaf riskini azaltmağa da kömək edir.
- Sağlam bağırsaq florası. Əvvəldə də qeyd etdiyim kimi ana südünün tərkibində faydalı bağırsaq bakteriyalarının böyüməsini təşviq edən prebiyotiklər və probiyotiklər var. Sağlam bağırsaq mikrobiomu həzm, qida maddələrinin udulması və immun funksiyası üçün çox vacibdir.
- Qida maddələrinin müxtəlifliyi. Ana südünün tərkibi zamanla dəyişir, körpənin böyümə və inkişaf mərhələlərinə uyğunlaşır və hər mərhələdə onların müvafiq qidalanmasını təmin edir.
- Təbii böyümə faktorları. Bir aylıq körpənin ana südü ilə qidalanması onun ümumi fiziki böyüməsinə və inkişafına kömək edən böyümə faktorlarını ehtiva edir.
- İnfeksiya riskinin azaldılması. Ana südündə olan antikorlar tənəffüs və mədə-bağırsaq xəstəlikləri də daxil olmaqla bir sıra infeksiyalara qarşı qoruyur.
- Psixoloji rifah. Ana südü ilə qidalandırmanın qidalandırıcı və sakitləşdirici təcrübəsi bir aylıq körpəyə rahatlıq verə, onun təhlükəsizlik və rifah hissini inkişaf etdirə bilər.
- Dəri və göz sağlamlığı. A vitamini də daxil olmaqla ana südündəki qidalar körpənin sağlam dəri və göz inkişafına kömək edir.
Ana südü çoxsaylı faydalar təqdim etsə də, fərdi şərtlər fərqli ola bilər və bəzi analar ana südü ilə bağlı çətinliklərlə üzləşə bilər və bu zaman uşaq qidalarının istifadəsi də mümkündür.
Bir aylıq körpənin ana südü ilə qidalanma texnikası
Bir aylıq körpəni əmizdirmək üçün üsullar aşağdakılardır:
- Düzgün yerləşdirmə. Körpənizi bədəninizə yaxın tutun, burnu məmə ucunuza uyğun olsun. Körpənin başının və bədəninin düzləndiyinə və döşünüzə baxdığından əmin olun.
- Qaldırma. Körpənin ağzını geniş açıb sinənizə gətirməsini gözləyin. Onların məmə ilə birlikdə areolanın (məmə ətrafındakı qaranlıq bölgə) yaxşı bir miqdarını qəbul etmələrini təmin edin. Dərin bir qapaq məmə ağrısının qarşısını almağa kömək edir.
- Dəstəmək. Qidalanma zamanı qollarınızı və körpənizi dəstəkləmək üçün yastıq və ya yastıqlardan istifadə edin. Bu, qollarınızdakı gərginliyi azaldır və körpənizi düzgün səviyyədə saxlamağa kömək edir.
- Tez-tez qidalanma. Körpənizi tələbat əsasında qidalandırın, adətən gündə 8-12 dəfə. Bir aylıq körpələrin mədələri kiçikdir və düzgün böyümə və inkişaf üçün tez-tez qidalanmalıdırlar.
- Döş sıxılması. Qidalandırarkən körpənizin daha çox süd almasına və onun qidalanma ilə məşğul olmasına kömək etmək üçün döşünüzü yumşaq bir şəkildə sıxa bilərsiniz.
- Tərəflərin dəyişdirilməsi. Son dəfə bitirdiyiniz döşdən başlayaraq, qidalanma zamanı hər iki döşü təklif edin. Bu, körpənizin həm ön, həm də arxa süd almasını təmin edir.
- Geyirmə. Körpənizi geğirmək üçün qidalanma zamanı və sonra fasilə verin. Bu, udulmuş havanın sərbəst buraxılmasına kömək edir və narahatlığı azaldır.
- Cavablı qidalanma. Körpənizin kök atma, əmmə hərəkətləri və ya əl-ağız hərəkətləri kimi aclıq siqnallarına diqqət yetirin. Aclıq əlamətləri göstərdikdə qidalandırın.
- Döşlərə qulluq. Döşlərinizi təmiz və quru saxlayın. Lazım gələrsə, məmə bezlərini sakitləşdirmək üçün həkim məsləhəti ilə kremdən istifadə edin.
- Maye qəbulu və qidalanma. Süd istehsalını dəstəkləmək üçün gün ərzində maye qəbul etmək və sağlam qidalanmaq lazımdır.
Əmizdirmə zamanı hər hansısa proqlemlə üzləşirsinizsə və ya narahatlığınız varsa, həll etmək və körpənin rahat qidalanmasını təmin etmək üçün həkimlə əlaqə saxlamaqdan çəkinməyin.
Hansı hallarda bir aylıq körpənin qidalanmasında ana südünü süni qidalar əvəz edə bilər?
Bəzi hallarda bir aylıq körpənin qidalanmasında ana südünü süni qidalar əvəz edə bilər. Həmin hallara aşağıdakılar daxildir:
- Ana südü ilə qidalanma problemləri. Əgər ana südü ilə qidalanma zamanı çətinliklərlə üzləşilərsə, məsələn, tıxac problemi, az süd tədarükü və ya ağrılı ana südü ilə qidalanma olarsa, bir aylıq körpənin qidalanmasında süni qidalanma uyğun alternativ ola bilər.
- Tibbi şərtlər. Ananın müəyyən tibbi vəziyyəti varsa və ya ana südü ilə uyğun gəlməyən dərmanlar qəbul edirsə, bir aylıq körpə qidalanmasında süni qidalanma tövsiyə oluna bilər.
- Sağlamlıq ilə bağlı narahatlıqlar. Körpənin xüsusi sağlamlıq problemləri və ya xüsusi qidalanma tələb edən şərtləri olduğu hallarda, həkim süni qidalanma tövsiyə edə bilər.
- Ananın rifahı. Əgər ana doğuşdan sonrakı depressiya, həddindən artıq yorğunluq və ya ana südü ilə qidalanmağı çətinləşdirən digər sağlamlıq problemləri yaşayırsa, süni qidalanma körpənin adekvat qidalanmasına kömək edə bilər.
- Şəxsi seçim. Bəzi analar şəxsi üstünlükləri, iş öhdəlikləri və ya digər səbəblərə görə süni qidalanmaya üstünlük verirlər.
- Əlavə. Bəzi hallarda bir aylıq körpə qidalandırarkən analar yalnız ana südü ilə körpənin tam qida ehtiyaclarını ödəyə bilmirlərsə, süni qidalarla qidalandırmağı seçirlər.
Qeyd edim ki, formula adekvat qidalanma təmin edə bilsə də, ana südü ilə eyni immunoloji faydaları və fərdiləşdirilmiş tərkibi təqdim etmir. Süni formula ilə bir aylıq körpə qidalanması nəzərdən keçirilirsə, seçilmiş süd qarışığının körpənin ehtiyaclarına uyğun olduğundan əmin olmaq və düzgün hazırlanma və qidalanma təcrübələri ilə bağlı təlimat almaq üçün pediatr ilə məsləhətləşmək tövsiyə olunur.
İnteqrativ Təbabət üsulu ilə yeni doğulmuş körpənin həzm sistemini dəstəkləmək üçün – Nux vomica HA (damla)+ Fortakehl (damla) preparatlardan istifadə etmək olar ki, bu zaman həm selikli qişanın tamlığı qorunur, həm də bağırsaq mikrobiomu fizioloji formada saxlanılır. Qidalanma zamanı yarana biləcək meteorizm və digər bu kimi narahatçılıqlara rast gəlinmir.
Digər məqalələrimizə nəzər yetirin:
