Qəbizlik Müalicə Olunurmu? İslah ilə Qəbizlik Niyə Yaranır?
Qəbizlik həzm sistemi problemlərindən biridir və nəcisin orqanizmdən nizamsız və çətin şəkildə xaric olmasını təsvir edən defakasiya aktıdır. Bu adətən nəcisin həftədə üç dəfə və ya daha gec xaric olması, nəcisin sərt, quru olması ilə xarakterizə olunan vəziyyətdir.
Qəbizliyə nə səbəb olur?
Qəbizlik bir çox amillərin qarşılıqlı təsiri nəticəsində yarana bilən ümumi həzm problemidir. Əsas səbəblər ola bilər:
- Lif çatışmazlığı: Lif az olan bir pəhriz nəcisi yumşaltmır və asanlıqla xaric olmasını çətinləşdirir.
- Susuzlaşma: Bədən kifayət qədər su almadıqda, nəcis quru və sərt olur, bu da qəbizliyə səbəb ola bilər.
- Hərəkətsizlik: Fiziki fəaliyyətin azalması bağırsaq hərəkətlərini yavaşlatır.
- Dərmanlar: Bəzi dərmanlar yan təsir olaraq qəbizliyə səbəb ola bilər.
- Stres: Psixoloji amillər bağırsaq hərəkətlərinə təsir edə bilər.
- Hormonal dəyişikliklər: Hamiləlik və ya hormonal dəyişikliklər qəbizliyə səbəb ola bilər.
- Tibbi şərtlər: İrritabl bağırsaq sindromu, anadangəlmə bağırsaq uzunluğu və bağırsaq obstruksiyası kimi tibbi problemlər və s. qəbizliyə səbəb ola bilər.
Qəbizliyin Müalicəsi necə olur?
Qəbizliyi müalicə etmək üçün bir çox effektli üsul var. Birincisi, liflə zəngin pəhriz qəbizliyi aradan qaldırmaq üçün vacibdir. Tərəvəzlər, meyvələr, bütün taxıllar və lif əlavələri bağırsaq hərəkətliliyinin balanslı olması üçün vacibdir. Bol su içmək də nəcisin yumşaq olmasına səbəb olur. Daimi fiziki fəaliyyət bağırsaqların işini dəstəkləyir. Bəzi insanlar üçün lif və su qeyri-kafi ola bilər, buna görə də qəbizlik üçün lif əlavələri və ya təyin edilmiş dərmanlar lazım ola bilər. Laksatiflər qəbizliyi müalicə etmək üçün istifadə olunur, lakin uzun müddətli istifadə tövsiyə edilmir. Həmçinin bağırsaq vərdişlərini tənzimləmək və stressi azaltmaq da qəbizliyi aradan qaldıra bilər. Qəbizlik problemi xroniki olarsa və ya müalicəyə cavab vermirsə, həkimə müraciət etmək vacibdir. Əsas tibbi problemlər istisna edilməli və müvafiq müalicə planı yaradılmalıdır.
Qəbizliklə mübarizənin təbii yolları nələrdir?
Qəbizliklə mübarizə aparmaq üçün bir çox təbii üsullar var. Öncəliklə, liflə zəngin qidalar qəbul etməkdir. Tərəvəz, meyvə, bütöv taxıl və paxlalılar kimi liflə zəngin qidalar bağırsaq hərəkətlərini təşviq edir və nəcisin daha müntəzəm xaric olmasına imkan verir. Lif həm də nəcisin daha yumşaq olmasına kömək edir. İkincisi, kifayət qədər su içmək qəbizliyin qarşısını alır. Lifin təsirli olması üçün bədəndə kifayət qədər maye olmalıdır. Gündəlik su qəbuluna diqqət yetirmək nəcisin yumşaq olmasına və bağırsaq hərəkətlərinin nizamlı olmasına kömək edir. Bundan əlavə, müntəzəm fiziki fəaliyyət qəbizliyin qarşısını alır. İdman bağırsaqların nizamlı işləməsini təşviq edir və bağırsaq hərəkətlərini sürətləndirir. Gəzinti, qaçış, yoqa və ya üzgüçülük kimi fəaliyyətlər qəbizliyi aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Probiotik qidaların istehlakı da bağırsaq sağlamlığını dəstəkləyir. Qatıq, kefir və duzlu kələm kimi fermentləşdirilmiş qidalar həzm sisteminin balanslı işləməsini təşviq edən yararlı bakteriyaları ehtiva edir. Qəbizliyi aradan qaldırmaq üçün bəzi bitki çaylarından istifadə etmək də olar. Xüsusilə çobanyastığı və şüyüd çayları bağırsaqları rahatlaşdıraraq qəbizliyi aradan qaldıra bilər. Bu çaylar həzm sisteminin rahatlaşmasına və müntəzəm işləməsinə kömək edə bilər.
Hamiləlik zamanı qəbizlik risklidir?
Hamiləlik bir çox qadının həyatında mühüm bir dövrdür və bu dövrdə bir sıra fiziki və hormonal dəyişikliklər baş verir. Bu dəyişikliklərdən biri də hamiləlik zamanı qəbizlik problemidir. Hamiləlik zamanı qəbizlik hormonal dəyişikliklər, uşaqlıq yolunda təzyiqin artması və dəmir preparatlarının istifadəsi kimi amillərdən qaynaqlana bilər. Hamiləlik dövründə orqanizmdə artan progesteron hormonu bağırsaq əzələlərinin rahatlamasına səbəb olur. Bu, bağırsaqların yavaş hərəkətinə və nəcisin bağırsaqlardan keçməsində çətinlik yarada bilər. Bundan əlavə, böyüyən uşaqlıq bağırsaqlara təzyiq göstərə bilər və nəcisin normal irəliləməsinə mane olur. Hamiləlik dövründə dəmir preparatlarının qəbulu qəbizliyi artıra bilər. Dəmir hamiləlik dövründə çox istifadə edilən əlavədir və bağırsaqları sərtləşdirməyə meyllidir. Bu qəbizlik problemlərinə səbəb ola bilər. Hamiləlik dövründə qəbizliyi aradan qaldırmaq üçün bəzi ehtiyat tədbirləri görülə bilər. Bunlara liflə zəngin qidalar qəbul etmək, kifayət qədər su içmək və müntəzəm olaraq idman etmək daxildir. Lifli qidalar bağırsaq hərəkətlərini təşviq edərkən, su bağırsaqlarda nəcisin yumşaq olmasını təmin edir. Məşq bağırsaqları hərəkətə gətirə bilər. Hamiləlik dövründə qəbizlik yaşayan qadınlar dəmir preparatları qəbul etməzdən əvvəl həkimləri ilə məsləhətləşməlidirlər. Dərmanların dozası və ya istifadə üsulu dəyişdirilə bilər. Bundan əlavə, bəzi hallarda probiotik əlavələr də qəbizliyi aradan qaldıra bilər. Hamiləlik dövründə qəbizlik problemi olduqca geniş yayılmış bir vəziyyətdir, lakin müvafiq tədbirlər görülməklə onu aradan qaldırmaq olar. Buna görə də, hamiləlik dövründə rahat və sağlam həzm sistemi üçün balanslaşdırılmış pəhriz və həyat tərzi vacibdir. Qəbizlik ciddi bir problemə çevrilirsə və ya digər ağırlaşmalarla birlikdə baş verirsə, bir həkimə müraciət etmək vacibdir.
İshal nədir?
İshal həzm sistemində nəcisin normal konsistensiyasının itirilməsi və tez-tez və sulu defekasiya ilə xarakterizə olunan həzm problemidir. İshal adətən həzm sisteminin sürətlənməsi və ya nəcisin suyu saxlamaq qabiliyyətinin azalması nəticəsində baş verir. İnfeksiyalar, qida zəhərlənməsi, allergiya, stress və ya müəyyən tibbi vəziyyətlər ishala səbəb ola bilər. İshal susuzlaşma riskini artıra bilər, buna görə də çoxlu maye içmək vacibdir. Bu, adətən qısamüddətli və öz-özünə məhdudlaşan problem olsa da, şiddətli və ya uzun sürən ishal hallarında, xüsusən də susuzlaşma riski varsa, həkimə müraciət etmək vacibdir.
İshal simptomları nələrdir?
İshalın ən bariz əlaməti tez-tez və sulu nəcisdir. Normalda bərk olan nəcis ishal zamanı maye konsistensiyaya çevrilir. Bununla belə, diareya tez-tez defekasiya ilə məhdudlaşmır. İshal həmçinin qarın ağrısı və sancılar, iştahsızlıq, ürəkbulanma və qusma kimi xoşagəlməz simptomlarla özünü göstərə bilər. Bəzi diareya halları tez-tez bir infeksiya əlaməti ola bilər. Bu bəzən hərarətə səbəb ola bilər. İshal daimi defekasiya və bədəndən maye itkisinə səbəb olduğu üçün zəiflik və yorğunluq hissi də tez-tez olur. İshal adətən qısamüddətli və spontan bir problemdir. Adətən bədən infeksiya və ya toksinlərlə mübarizə aparmağa çalışır və defekasiya modeli normala qayıdır. Bununla belə, şiddətli, uzun sürən və ya qanlı nəcislə müşayiət olunan ishal hallarında bir tibb işçisi ilə əlaqə saxlamaq vacibdir. Belə simptomlar ciddi sağlamlıq probleminin əlaməti ola bilər. Susuzlaşma riskinin qarşısını almaq üçün çoxlu maye içmək və lazım olduqda həkimə müraciət etmək də vacibdir.
İshal Müalicəsi necə olur?
İshalın müalicəsi simptomların şiddətini aradan qaldırmaq və bədənin susuzlaşmasının qarşısını almaq üçün müxtəlif üsulları əhatə edir. Çoxlu su içmək və maye itkisini əvəz etmək vacibdir, xüsusən də susuzlaşma riskiniz varsa. Tərkibində elektrolit olan mayelər də elektrolit itkisinin qarşısını almaq üçün faydalı ola bilər. Digər müalicələrə BRAT pəhrizi daxildir: Bu, banan, düyü, alma püresi və tost kimi yumşaq qidaları yeməkdən ibarətdir. Bu qidalar bağırsaqları sakitləşdirə bilər. Probiyotiklər həzm sağlamlığını dəstəkləyir və ishalın müddətini qısalda bilər. Dərmanlar simptomları aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Bununla belə, bu dərmanları istifadə etməzdən əvvəl bir tibb işçisi ilə məsləhətləşmək vacibdir. Xüsusilə antibiotiklərə bağlı ishal zamanı dərmanlar tələb oluna bilər. Əsas səbəbi aradan qaldırmaq da müalicənin vacib hissəsidir. İnfeksiyalar, qida zəhərlənməsi və ya diareyə səbəb olan digər tibbi problemlər müalicə edilməlidir. İshalda müalicə planı fərdi olaraq müəyyən edilməlidir. Diareya şiddətli və ya uzun müddət səbəbindən aslı olaraq davam edərsə, həkim ilə əlaqə saxlamaq daha yaxşıdır.
İshalın qarşısının alınması necə olur?
İshal həzm sisteminin normal fəaliyyətinin pozulduğu, tez-tez və sulu defekasiyanın baş verdiyi bir problemdir. Bununla belə, ishalın qarşısını almaq üçün alına biləcək bəzi ehtiyat tədbirləri var. İlk növbədə gigiyena qaydalarına diqqət yetirməklə infeksion mənşəli ishalın yayılmasının qarşısını almaq olar. Yemək hazırlayarkən və yeyərkən əlləri mütəmadi olaraq yumaq, əl gigiyenasına diqqət yetirmək vacibdir. Təhlükəsiz su və qida istehlakı da ishalın qarşısının alınmasında mühüm amildir. Kran suyu içməkdən çəkinmək və səyahət zamanı ehtiyatlı olmaq lazımdır. Çiy və ya yarım bişmiş ət, dəniz məhsulları və süd kimi potensial çirklənmiş qidalardan da çəkinmək lazımdır. Peyvənd xüsusilə səyahətdən əvvəl infeksion ishal riskini azalda bilər. Bəzi bölgələrə səyahət edərkən ishal peyvəndi tövsiyə olunur.
İshalı müalicə etmək üçün təbii yanaşmalar hansılardır?
İshal həzm sistemi ilə bağlı problemlər nəticəsində yaranan bir vəziyyətdir. Həzm sistemi pozğunluqları səbəbiylə meydana gələn ishal, insanın nəcisinin maye və ya tez-tez olmasına səbəb olur. İshalın müalicəsinin təbii üsulları simptomları aradan qaldırmağa kömək edə bilər. Bol su istehlakı bədəndən su itkisinin qarşısını alır. Banan həzm sistemini sakitləşdirir və nəcisin sərtləşməsinə kömək edir. Probiotik qatıqlar bağırsaq sağlamlığını dəstəkləyir. Zəncəfil ürəkbulanmanı aradan qaldırır və həzm pozğunluqlarına yaxşı gəlir. Ağ düyü həzm sisteminin istirahətinə kömək edə bilər.
Evdə qəbizliyin müalicəsi
Qəbizlik problemi ilə üzləşən bir çox insan dərhal dərmanlara yönəlmək əvəzinə, ev şəraitində təbii və sadə üsullarla bu vəziyyəti aradan qaldırmağa çalışır. Evdə qəbizliyin müalicəsi üçün ilk növbədə pəhrizin yenidən tənzimlənməsi vacibdir. Liflə zəngin qidalar – xüsusilə çiy tərəvəzlər, meyvələr, yulaf, kətan toxumu və paxlalılar – bağırsaq hərəkətlərini aktivləşdirir.
Eyni zamanda gündəlik su qəbulunun artırılması da olduqca əhəmiyyətlidir. Bədən kifayət qədər maye almadıqda nəcis sərtləşir və defekasiya prosesi çətinləşir. İlıq su içmək, xüsusilə səhər acqarına, bağırsaqların oyanmasına və nəcisin hərəkətinə kömək edə bilər. Bundan əlavə, fiziki fəaliyyət də evdə tətbiq edilə biləcək effektiv üsullardandır. Gündəlik gəzinti və yüngül idman bağırsaqların işləməsini stimullaşdırır.
Bəzi insanlar evdə qəbizliyin müalicəsi üçün bitki mənşəli vasitələrə də üstünlük verirlər. Şüyüd və çobanyastığı çayı bağırsaqları rahatlaşdırır və həzmi dəstəkləyir. Lakin bu üsulları tətbiq edərkən diqqətli olmaq və əlamətlər uzunmüddətli davam edərsə, mütləq həkimə müraciət etmək vacibdir.
Qəbizlik ilə Bağlı Çox Soruşulan Suallar
Qəbizlik nədir?
Qəbizlik nədir sualının cavabı bağırsaq hərəkətlərinin azalması və nəcisin sərt, quru olması ilə xarakterizə olunan həzm problemi kimi izah olunur. Bu vəziyyət adətən nəcisin həftədə üç dəfədən az xaric olması ilə özünü göstərir və həyat keyfiyyətinə mənfi təsir göstərə bilər.
Xroniki qəbizlik nədir?
Xroniki qəbizlik uzun müddət davam edən və mütəmadi olaraq meydana çıxan qəbizlik halıdır. Bu vəziyyət adətən üç aydan çox davam edən, daimi və yüngül olmayan simptomlarla xarakterizə olunur və daha dərin müalicə tələb edə bilər.
Qəbizlik üçün dərman nədir?
Qəbizlik üçün dərman olaraq həkimlər tez-tez laksatiflər və ya osmotik təsirli preparatlar təyin edə bilər. Bu dərmanlar nəcisin yumşalmasına və bağırsaq hərəkətlərinin artmasına kömək edir, lakin uzunmüddətli istifadədən çəkinmək tövsiyə olunur.
Qəbizlik nədən yaranır?
Qəbizlik nədən yaranır sualının cavabı bir çox amillə bağlı ola bilər: lif çatışmazlığı, az su istehlakı, hərəkətsizlik, stress, bəzi dərmanlar və ya hormonal dəyişikliklər kimi. Həmçinin bəzi tibbi vəziyyətlər də bu problemi yarada bilər.
Qəbizliyi necə aradan qaldırmaq olar?
Qəbizliyi necə aradan qaldırmaq olar deyildikdə ilk addım həyat tərzində dəyişiklik etməkdir. Liflə zəngin pəhriz, bol su içmək, fiziki aktivlik və stressin idarə olunması bu problemin qarşısını almağa və müalicəsinə kömək edir.
Qəbizliyin təbii müalicəsi nələrdir?
Qəbizliyin təbii müalicəsi üçün lifli qidaların istehlakı, probiotiklər, bitki çayları və fiziki fəaliyyət vacib rol oynayır. Bu yanaşmalar bağırsaqların sağlam fəaliyyətinə töhfə verir və dərmansız müalicəni mümkün edir.
