Uşaqlarda Suçiçəyinin Əlamətləri Nələrdir? Suçiçəyi Qorxuludur?
Adətən uşaqlıq dövründə yayılan xəstəlik olan suçiçəyi, suçiçəyi-zoster virusunun yaratdığı yüksək yoluxucu viral infeksiyadır. O qaşıntılı bir səpgi və maye ilə dolu qabarcıqlar ilə xarakterizə olunur, uşaqlar və bəzən böyüklər arasında sürətli ötürülməsi ilə tanınır. Virus tənəffüs damlaları və ya xarakterik blisterlərdən olan maye ilə birbaşa təmasda yayılır.
Ümumiyyətlə yüngül xəstəlik hesab olunmasına baxmayaraq, suçiçəyi risklər də yarada bilir və onun əsaslarını başa düşmək həm qarşısının alınması, həm də effektiv müalicə üçün çox vacibdir.
Onun əlamətdar xüsusiyyəti, bədən boyunca sürətlə yayılan və güclü qaşınma verən səpgilərdir. Bu yazıda biz uşaqlarda suçiçəyi xəstəliyinin səbəblərini, simptomlarını və müalicəsini araşdırırıq, eyni zamanda suçiçəyi peyvəndinin əhəmiyyətindən danışacağıq.
Uşaqlar arasında suçiçəyi virusu necə yayılır?
Uşaqlarda suçiçəyi, herpesvirus ailəsinin üzvü olan varicella-zoster virusu (VZV) tərəfindən törədilir. Bu yüksək yoluxucu virus ilk növbədə iki fərqli xəstəliyə cavabdehdir: suçiçəyi (ilkin infeksiya) və şingles (virüsün həyatda yenidən aktivləşməsi).Varicella-zoster virusu insandan insana asanlıqla yayılır. Ən çox yayılmış ötürmə üsullarına aşağıdakılar daxildir:
- Tənəffüs damcıları
- Birbaşa təmas
- Çirklənmiş səthlər
Birbaşa təmas. Yoluxmuş uşağın qabarcıqlarından gələn maye ilə birbaşa təmas suçiçəyi virusunu ötürə bilər. Döküntüyə toxunmaq və sonra üzə və ya ağıza toxunmaq da uşaqlarda infeksiyaya səbəb ola bilir.
Çirklənmiş səthlər. Bu virus dolayı yolla virusla çirklənmiş səthlərə və ya obyektlərə toxunmaqla da ötürülə bilər.
Suçiçəyi olan uşaq, səpgi görünməzdən təxminən bir-iki gün əvvəl bütün blisterlər qabıqlanana qədər yoluxucu olur. Bu yoluxma dövrü virusun yayılmasını məhdudlaşdırmaq üçün izolyasiya və profilaktik tədbirlərin vacibdir.
Suçiçəyi xəstəliyinə tutulduqdan sonra, virus sinir hüceyrələrində hərəkətsiz qalır. Daha sonra həyatda virus yenidən aktivləşə bilər ki, bu da şingles səbəb olur. Şingles özü birbaşa yoluxucu olmasa da, virus suçiçəyi olmayan və ya ona qarşı peyvənd olunmamış şəxslərə keçə bilir və bu hal, suçiçəyi xəstəliyinin inkişafına səbəb olur.
Suçiçəyinin ötürülmə üsullarını bilmək profilaktik strategiyaların həyata keçirilməsi və virusun uşaqlar arasında yayılmasını idarə etmək üçün vacibdir.
Uşaqlarda suçiçəyi simptomları nələrdir?
Uşaqlarda suçiçəyinin müxtəlif şiddət dərəcələri ilə müxtəlif simptomları var. Uşaqlarda suçiçəyinin simptomları aşağıdakılardır:
- Səpgi
- Qaşınma
- Qızdırma
- Ümumi narahatlıq
- Baş ağrısı
- İştahsızlıq
- Boğaz ağrısı
- Qarın ağrısı
Qaşınma. Uşaqlarda suçiçəyi zamanı yaranan səpki güclü qaşınma ilə müşayiət olunur ki, bu hal uşaqlar üçün narahatlıq yarada bilir. Potensial fəsadların qarşısını almaq üçün uşaqları onları qaşımaqdan çəkindirmək vacibdir.
Qızdırma. Suçiçəyi olan uşaqlarda tez-tez hərarət yüksəlir və bu, yüngüldən orta dərəcəyə qədər dəyişə bilər.
Ümumi narahatlıq. Suçiçəyinin ilkin mərhələlərində uşaqlarda özünü pis, yorğun və ya əsəbi hiss etmələri halı tez-tez olur.
Baş ağrısı. Əksər uşaqlarda suçiçəyi əlaməti olaraq baş ağrıları ola bilər.
İştahsızlıq. Suçiçəyi xəstə uşaqlarda müvəqqəti iştahsızlığa səbəb ola bilər.
Boğaz ağrısı. İlkin simptomların bir hissəsi kimi uşaqda yüngül boğaz ağrısı yarana bilər.
Qarın ağrısı. Bəzi hallarda uşaqlarda suçiçəyi qarın ağrısına səbəb olur.
Simptomların şiddəti və birləşməsi uşaqdan uşağa dəyişə bilər. Uşaqda suçiçəyi ilə uyğun gələn simptomlar varsa, düzgün diaqnoz və idarə və qayğıya dair təlimat üçün həkimə müraciət etmək məsləhətdir. Peyvənd kimi profilaktik tədbirlər uşaqlarda suçiçəyi ehtimalını və şiddətini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilir.
Uşaqlarda suçiçəyinin inkubasiya dövrü nə qədərdir?
Suçiçəyinin inkubasiya dövrü varicella-zoster virusuna (VZV) məruz qalma ilə simptomların başlanması arasındakı vaxtdır. Bu dövrdə virus çoxalır və uşağın bədəninə yayılmağa başlayır. Suçiçəyi üçün inkubasiya dövrü adətən 10 ilə 21 gün arasında dəyişir, orta hesabla bu virusun 14 ilə 16 gün arasındadır.
Suçiçəyi, olan uşaqda xarakterik səpgilərin görünməsindən bir neçə gün əvvəl yoluxucu olur və bütün suçiçəyi blisterləri qabıqlanana qədər yoluxucu qalır. Bu, insanların yaxın təmasda olduğu yerlərdə, məsələn, ev təsərrüfatları və məktəblərdə virusun yayılmasının qarşısını almağı çətinləşdirir.
İnkubasiya dövrünün bilmək suçiçəyi potensial hallarının tanınması və idarə olunması üçün vacibdir. Bu müddət ərzində uşaqlar heç bir əlamət göstərməsələr də, virusu başqalarına ötürə bilirlər. Əgər uşaq suçiçəyi olan biri ilə təmasda olubsa, xüsusilə hamilə qadınlar və ya immun sistemi zəifləmiş uşaqlar kimi fəsadların daha yüksək risk altında olduğu fərdlərin simptomlarını izləmək və daha da yayılmasının qarşısını almaq üçün lazımi tədbirləri görmək vacibdir.
Uşaqlarda suçiçəyi peyvəndi mütləqdir?
Peyvənd suçiçəyi xəstəliyinin qarşısının alınmasında və peyvənd olunmuş fərd yoluxduğu təqdirdə xəstəliyin şiddətinin azaldılmasında mühüm rol oynayır.Suçiçəyi peyvəndi ilə bağlı bilməli olduğumuz əsas məqamlar bunlardır:
- Peyvənd növü
- Peyvənd cədvəli
- Effektivlik
- Gücləndiricilər
- Fəsadlarının qarşısının alınması
Peyvənd cədvəli. Suçiçəyi peyvəndi adətən iki dozada tətbiq olunur. Birinci doza adətən 12-15 aylıq, ikinci doza isə 4-6 yaş arasında verilir.
6 yaşdan yuxarı kimsə peyvənd olunmayıbsa və ya suçiçəyi olubsa, o, peyvəndi iki dozada ala bilər, bu zaman ikinci doza birincidən 4-8 həftə sonra verilir.
Effektivlik. Suçiçəyi peyvəndi xəstəliyin qarşısının alınmasında yüksək effektlidir. Peyvənd edilmiş uşaqlarda suçiçəyi xəstəliyinə tutulduğu hallarda xəstəlik daha az ağırlaşmalarla daha yüngül keçir.
Gücləndiricilər. Suçiçəyi üçün müntəzəm gücləndiricilər hazırda tam peyvənd seriyasını almış sağlam insanlar üçün tövsiyə edilmir.
Fəsadlarının qarşısının alınması. Peyvənd təkcə suçiçəyi xəstəliyinin qarşısını almağa kömək etmir, həm də uşaqlarda pnevmoniya və ya bakterial dəri infeksiyaları kimi xəstəliklə əlaqəli ağır fəsadların riskini azaldır.
Valideynlər üçün tövsiyə olunan peyvənd cədvəlinə riayət etmələri və uşaqların vaxtında və müvafiq peyvənd almalarını təmin etmək üçün həkimlə məsləhətləşmələri vacibdir.
Uşaqlarda suçiçəyinin müalicəsi
Suçiçəyinin müalicənin əsas məqsədi simptomları idarə etmək, rahatlığı artırmaq və ağırlaşmaların qarşısını almaqdır. Suçiçəyi olan uşaqlar üçün müalicə və evdə qayğının əsas məqamları bunlardır:
- İstirahət və maye qəbulu
- Qaşıntının aradan qaldırılması
- Rahat geyim
- İzolyasiya və saxlama
- Virus əleyhinə dərmanlar
- Tibbi məsləhət
- İzləyici baxım
- Profilaktik tədbirlər
Qaşıntının aradan qaldırılması. Cızma və ikincil bakterial infeksiya riskini azaltmaq üçün uşağın dırnaqlarını kəsin.
Uşaqlarda suçuçəyi zamanı qaşıntıları aradan qaldırmaq üçün sərin kompreslər, ilıq vannalar və ya kalamin losyonlarından istifadə edin.
Reye sindromu riski səbəbindən aspirin tərkibli məhsullardan istifadə etməkdən çəkinin.
Rahat geyim. Döküntünün qıcıqlanmasını minimuma endirmək üçün uşağa boş, sərin paltar geyindirin.
İzolyasiya və saxlama. Virusun başqalarına, xüsusən də ağırlaşma riski yüksək olanlara yayılmasının qarşısını almaq üçün yoluxmuş uşağı evdə saxlayın.
Suçiçəyi zamanı hamilə qadınlar, yeni doğulmuş körpələr və immun sistemi zəif olan şəxslərlə təmasdan çəkinin.
Virus əleyhinə dərmanlar. Əksır hallarda həkim ağırlaşma riski yüksək olan və ya ağır simptomları olan uşaqlara antiviral dərmanlar təyin edə bilər. Bu dərmanlar xəstəliyin başlanğıcında istifadə edildikdə təsirli olur.
Tibbi məsləhət. Uşağın simptomları ilə bağlı narahatlıq yaranarsa, xüsusən də tənəffüs çətinliyi, davamlı yüksək hərarət və ya ikincili bakterial infeksiya əlamətləri varsa, həkim müalicəsi vacibdir.
İzləyici baxım. Uşağın irəliləyişinə nəzarət etmək və hər hansı narahatlığı aradan qaldırmaq üçün həkim tərəfindən tövsiyə olunduğu kimi növbəti görüşlərdə iştirak edin.
Profilaktik tədbirlər. Virusun yayılmasının qarşısını almaq üçün yaxşı gigiyena təcrübələrini, o cümlədən əllərin tez-tez yuyulmasını vurğulayın.
Suçiçəyi zamanı uşağın müalicəsini onun fərdi ehtiyaclarına uyğunlaşdırmaq çox vacibdir və valideynlər xüsusi vəziyyətlər üçün həkimdən məsləhət almalıdırlar. Bundan əlavə, qeyd edək ki, bütün müalicə üsulları ilə bərabər vaksinasiya suçiçəyi xəstəliyinin tezliyini və şiddətini azaltmaq üçün əsas profilaktik tədbir olaraq qalır.
Nəticə: su ciceyi nece gune kecir?
Uşaqlarda su çiçəyi adətən 7 ilə 10 gün ərzində keçir. İlk günlərdə uşaqda su çiçəyi ilkin əlamətləri kimi yüngül qızdırma, halsızlıq və baş ağrısı görülür. Ardınca su çiçəyi səpgiləri meydana gəlir və bu səpgilər 1-2 gün ərzində maye ilə dolu qabarcıqlara çevrilir.
Səpgilər adətən 4-5 gün ərzində yeni-yeni dalğalarla bədəndə yayılır. Sonra bu qabarcıqlar quruyaraq qabıq bağlayır. Bütün səpgilər quruyub töküldükdən sonra uşaq artıq su çiçəyi xəstəliyi mərhələsini keçmiş sayılır və yoluxucu xüsusiyyətini itirir.
Su ciceyi nece gune kecir sualının cavabı hər uşağın immun sisteminə görə dəyişə bilər. İmmuniteti zəif uşaqlarda xəstəlik bir qədər uzun çəkə bilər və bəzi hallarda əlavə fəsadlar da müşahidə oluna bilər. Bu səbəbdən su çiçəyi zamanı uşağın vəziyyəti diqqətlə izlənməli, lazım gələrsə həkimə müraciət edilməlidir.
Valideynlər bilməlidirlər ki, su çiçəyi əlamətləri tam keçsə belə, uşaq hələ də zəif olmuş ola bilər. Buna görə tam sağalma üçün bəzən əlavə 2-3 gün istirahət tövsiyə olunur. Suçiçəyi zamanı nə etməli sualına cavab olaraq, gigiyena, sərin kompreslər və uşaq üçün rahat mühit yaratmaq vacib qaydalardandır.
İnteqrativ Təbabət üsulu ilə müalicə necə olur?
İnteqrativ Təbabət ilə müalicə zamanı təbii tərkibli çox komponentli biotənzimləyici preparatdan istifadə olunur. Preparat həm virusəleyhinə təsir edir, həm də immun sisteminin zəifləməsinə imkan vermir.
Keçirilmiş virus infeksiyalarından sonra mədə-bağırsaq traktının selikli qişası virusun, toksinin təsirinə məruz qalıb zəiflədiyindən immun sistemdə fəaliyyəti aşağı enir. Bu səbəbdən mikrobioloji preparatlardan istifadə etməklə, bağırsağın pozulmuş funksiyasını bərpa etmək mümkündür.
Usaqlarda Suciceyi ilə Bağlı Çox Soruşulan Suallar
Su çiçəyi nədir və necə ötürülür?
Su çiçəyi, varicella-zoster virusunun yaratdığı yüksək yoluxucu bir infeksiyadır. Uşaqlar arasında əsasən tənəffüs damcıları və qabarcıqlardakı maye ilə təmas nəticəsində yayılır.
Su çiçəyi əlamətləri hansılardır və nə qədər davam edir?
Su çiçəyi əlamətləri səpgi, qaşınma, qızdırma və ümumi narahatlıq şəklində özünü göstərir. Bu simptomlar adətən 5-10 gün davam edir.
Su ciceyi elametleri necə tanınır?
Su ciceyi elametleri ilk olaraq qızartılı səpgi, yüngül qızdırma və baş ağrısı ilə başlayır. Səpgilər sonradan maye ilə dolu qabarcıqlara çevrilir.
Usaqlarda su ciceyi elametleri nə zaman görünür?
Usaqlarda su ciceyi elametleri virusla təmasdan sonra adətən 10-21 gün ərzində ortaya çıxır. Bu dövrə inkubasiya dövrü deyilir.
Su ciceyi nece olur və uşaqlarda hansı mərhələlərdə inkişaf edir?
Su ciceyi əvvəlcə yüngül qripə bənzər simptomlarla başlayır, daha sonra səpgi ilə davam edir. Bu səpgi bir neçə gün ərzində bədənin müxtəlif hissələrinə yayılır.
Su ciceyi nece gune kecir və sağalma müddəti nə qədər çəkir?
Su ciceyi adətən 7-10 gün ərzində keçir. Blisterlər quruyaraq qabıqlanır və nəticədə uşaq sağalmağa doğru gedir.
Su çiçəyi xəstəliyi təhlükəlidirmi və hansı halda ciddi nəticələrə səbəb ola bilər?
Su çiçəyi xəstəliyi adətən yüngül keçir, lakin immun sistemi zəif uşaqlarda və ya hamilə qadınlarla təmas halında ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
Su çiçəyi haqqında məlumat haradan almaq olar?
Su çiçəyi haqqında məlumat üçün pediatr və ya infeksionist həkimə müraciət etmək tövsiyə olunur. Eyni zamanda Səhiyyə Nazirliyi və peyvənd cədvəlləri rəsmi mənbə ola bilər.
Su çiçəyi qaşınma hissi necə azaldılır?
Su çiçəyi qaşınma hissi üçün kalamin losyonu, ilıq vanna və sərin kompreslər tövsiyə olunur. Uşağın dırnaqları qısa saxlanmalı və qaşıntıdan uzaq durması üçün diqqətli olunmalıdır.
Suçiçəyi zamanı nə etməli və valideynlər necə davranmalıdır?
Suçiçəyi zamanı uşağa istirahət şəraiti yaradılmalı, bol maye verilməli və səpgilərlə oynamağa icazə verilməməlidir. Uşaq evdə saxlanmalı və digərlərlə təmasdan uzaq tutulmalıdır.
Su ciceyi ilkin elametleri hansılardır və valideynlər nəyə diqqət etməlidir?
Su ciceyi ilkin elametleri arasında yüngül qızdırma, baş ağrısı və bədəndə qırmızı ləkələrin əmələ gəlməsi var. Bu mərhələdə uşaqda halsızlıq və narahatlıq da ola bilər.
