Hamiləliyin Əlamətləri Nələrdir? Hamilə Olduğumu Necə Bilim?

Hamiləlik dövründə yaşanan simptomlar insandan insana fərqli ola bildiyi üçün hər bir qadında simptomlar başqadır. Erkən hamiləliyin ən çox görülən simptomu menstruasiyanın gecikməsidir. Səhər mədə bulanması, yorğunluq, yemək istəyi və ya ikrah, əhval dəyişikliyi, menstruasiya gecikməsi, yuxululuq, döşlərdə həssaslıq və şişkinlik, tez-tez sidiyə getmə, bel və qasıq ağrısı, qoxulara qarşı həssaslıq, ürəkbulanma kimi fiziki dəyişikliklər ümumi hamiləliyin simptomlarıdır. Hormonal dəyişikliklərin əhval-ruhiyyəyə təsiri gələcək anaları daha emosional edə bilər. Hamiləlik əlamətləri adətən hamiləliyin ilk 1-2 həftəsində başlaya bilər. Ancaq hamiləliyin simptomları və onların şiddəti fərqli ola bilər.

Qısa Məlumatlar

• Hamiləliyin ilk əlamətləri menstruasiyanın gecikməsi, döşlərdə həssaslıq və səhərlər ürəkbulanma ilə özünü göstərə bilər.

• 1 heftelik hamilelik elametleri və 2 heftelik hamileliyin elametleri çox incə simptomlarla başlayır və qadından qadına dəyişə bilər.

• Aybasidan evvel hamilelik elametleri kimi implantasiya qanaxması və əhval dəyişikliyi kimi əlamətlərə diqqət etmək vacibdir.

• Hamiləlikdən əmin olmaq üçün hamilelik testi və ya qan analizi (Beta-HCG) ən doğru nəticəni verəcək üsullardır.

Hamiləliyin İlk Əlamətləri

Hamiləliyin ilkin əlamətləri qadından qadına dəyişsə də, ən çox rast gəlinən simptomlar arasında menstruasiyanın gecikməsi, döşlərdə həssaslıq, yüngül qarın sancıları və səhər ürəkbulanması yer alır. Bəzi qadınlar hamileliyin ilkin elametleri olaraq yorğunluq, tez-tez sidiyə çıxma və emosional dəyişikliklər hiss edə bilər. Bu əlamətlər bəzən aybaşıdan əvvəlki vəziyyətlə qarışdırıla bilər, lakin onların təkrarlanması və intensivliyi hamiləliyə işarə edə bilər. İmplantasiya qanaxması da hamiləliyin ilk əlamətləri sırasında nəzərə çarpır və çox zaman menstruasiya ilə səhv salına bilər.

Hamiləliyin ilk əlamətləri nə vaxt bilinir sualına cavab olaraq, bu əlamətlər adətən cinsi əlaqədən 1–2 həftə sonra və ya menstruasiya gecikməsindən dərhal əvvəl özünü göstərə bilər. Bu mərhələdə əlamətlər çox yüngül olduğundan bəzən fərq edilməyə bilər. Lakin hamileliyin elametleri ardıcıl və aydın şəkildə müşahidə olunursa, hamiləlik testindən istifadə etmək ən doğru addım olacaq. Həm sidik testləri, həm də qanda Beta-HCG analizi hamiləliyin ilkin əlamətləri ilə yanaşı diaqnozu dəqiqləşdirmək üçün faydalı üsullardır.

Hamiləliyin əlamətləri nələrdir?

Menstruasiya tsikli hər ay müntəzəm olan qadınlarda ilk və ən güvənilən əlamət aybaşının gecikməsidir. Hamiləliyin ilk həftələrində menstrual qanaxmaya bənzər "ləkə" kimi çox az qanlı ifrazat müşahidə oluna bilər. Bu qanamaya implantasiya qanaması deyilir. 

Erkən dövrdə görülə bilən hamiləlik əlamətləri aşağıdakılardır:

• Mensturasiyada gecikmə
• Zəiflik, yorğunluq, yuxululuq
• Yüngül ləkəli qanaxma (implantasiya qanaxması)
• Əhval dəyişikliyi
• Qarnın aşağısında ağrılar
• Müəyyən qidalara istək və ya ikrah hiss etmək
• Döşlərdə şişlik, həssaslıq, ağrı və görünən damarlar
• Vaginal axıntının artması
• Ağızda metal dadı
• Areola adlanan döşün ucunun qaralması
• Tez-tez sidiyə çıxma
• Bel və qasıq ağrıları
• Şişkinlik
• Qoxulara qarşı həssaslıq
• Baş ağrısı və başgicəllənmə
• Ürəkbulanma və qusma (xüsusilə səhərlər müşahidə olunur)
• Bədən istiliyində artma
• Artan ürək döyüntüsü hissi

Təbii ki, hər hamiləlik fərqlidir və bütün bu əlamətlər hər qadında görünməyə bilər. Eyni zamanda bu simptomların tezliyi və şiddəti insandan asılı olaraq dəyişə bilər.

Hamiləliyin əlaməti olan implantasiya qanaması hər qadında olmaya bilər. Digər tərəfdən bu əlamətlər stres və ya fərqli xəstəliklər səbəbiylə də meydana çıxa bildiyi üçün hamiləliyin təyin edilməsi üçün ən zəmanətli üsul olan hamiləlik testinin aparılması ən doğru nəticəni verəcək.

Hamiləliyin əlamətləri nə zaman başlayar?

Ümumiyyətlə, hamiləliyin ilk dörd həftəsində menstruasiyanın gözlənilməsi səbəbiylə hamiləlik hiss olunmaya bilər. Hamiləliyin əlamətləri hamiləliyin ilk trimestrindən 1-2 həftə ərzində başlaya bilər. Hamiləliyin 4-cü və 6-cı həftələri arasında döşdə dəyişikliklər başlayır və döş ölçüsü artır. Getdikcə isə məmə ucunun (areola) qaralması və rənginin dəyişməsi müşahidə olunur. Ürəkbulanma və qusma adətən 4-cü və 6-cı həftələr arasında artır və 9-cu həftədə pik həddə çatır. Hamiləliyin 8-ci və 10-cu həftələri arasında ürək döyüntülərinin sayında artma baş verə bilər. Hamiləliyə görə orqanizmdə estrogen (qadınlarda reproduktiv funksiyanın inkişafını təmin edən hormon) və progesteron (qadınları hamiləliyə hazırlayan hormon) hormonları artdığından narahatlıq, depresiya, eyforiya (həddindən artıq sevinc) kimi əhval dəyişiklikləri müşahidə oluna bilər.

Hamiləliyin əlamətləri hansılardır?

Hamiləliyin əlamətləri olaraq bir sıra halı qeyd etmək olar. Gəlin, bunlara nəzər salaq. 

Menstruasiyanın gecikməsi halları

Menstruasiya gecikməsi hamiləliyin ilkin əlamətləri hesab olunur. Hamiləlik zamanı orqanizm yumurtlamağı və uşaqlığın daxili təbəqəsinin tökülməsini dayandıran hormonlar istehsal etməyə başlayır. Bu, menstrual dövrünün dayanmasına səbəb olur.

Yerləşmə qanaması

Hamiləliyin ilkin əlamətlərindən biri implantasiya qanaması adlanan yüngül ləkələrdir. Bu, döllənmiş yumurtanın mayalanmadan təxminən 10-14 gün sonra uterusun selikli qişasına yapışdığı zaman baş verir. İmplantasiya qanaxması menstruasiya gözlədiyiniz zaman baş verir, lakin bu, bütün qadınlarda olmur.

Ürəkbulanma və qusma

Hamiləlik dövründə səhər bulanması ən çox müşahidə olunan hamilelik elametleri arasındadır. Simptomlar ürəkbulanma və qusma şikayətləridir. Daha çox səhər saatlarında baş versə də, günün istənilən vaxtında müşahidə oluna bilər. Hamiləlik zamanı ürək bulanmasının dəqiq səbəbi bilinməsə də, hamiləlik hormonlarının buna səbəb olduğu düşünülür.

Döşlərdə hiss olunan həssaslıq

Erkən hamiləlikdə başlayan hormonal dəyişikliklər döşləri daha həssas, şişkin, dolğun və ağrılı edir. Məmə nahiyəsi və məmə ucu qaralır, döşdəki damarlar daha çox görünür. Orqanizm bu hormonal dəyişikliklərə uyğunlaşmağa başladığı üçün yaşanan həssaslıq bir müddət sonra azalacaq.

Hamiləlikdə yorğun hiss etmək

Hamiləliyin erkən dövründə özünüzü yorğun, yuxulu, tükənmiş hiss edirsiniz və yatmaq istəyi yaranır. Hamiləlik zamanı yorğunluğun səbəbi progesteron hormonunun yüksək səviyyədə olmasıdır. Digər erkən hamiləlik əlamətləri kimi yorğunluq ikinci trimestrdə (hamiləliyin 13-cü həftəsindən sonra) azalır, lakin bir çox insanlar üçün üçüncü trimestrdə yenidən müşahidə olunmağa başlanır.

Yemək yemə arzusu
Hamiləlik dövründə bəzi qadınlar qoxulara və dadlara qarşı həssaslıq yaşayır, nəticədə həddindən artıq yemək istəyi və ya müəyyən maddələrə və ya qidalara qarşı ikrah hissi yaranır. Bu istək bəzi qadınlarda o qədər güclü olur ki, onlar gil və ya asfalt kimi qida olmayan maddələri də yeməyə həvəs göstərə bilirlər.

Vaginal axıntıda artış

Hamiləlik zamanı vaginal divarın genişlənməsi ağ və şəffaf axıntıya səbəb olur. Hamiləlik irəlilədikcə bu axıntı adətən daha da çox nəzərə çarpır və hamiləliyin sonuna yaxın daha çox müşahidə olunur.

Qarın və beldə sancılar

Bədən körpə üçün özünü hazırlayarkən uterusun böyüməsi, qarın altındakı yüngül çəkilmə kimi menstrual ağrıya bənzər sancılara səbəb olur. Bu yüngül kramp kimi ağrılar bel, qarın və çanaq nahiyəsində baş verir. 

Əhval dəyişikliyi

Xüsusilə hamiləliyin erkən mərhələlərində orqanizmdə hormon səviyyəsinin dəyişməsi insanı özünü tanıya bilməyəcək qədər emosional, əhval-ruhiyyəli və aqressiv edə bilər. Əhvalın dəyişməsi də hamiləliyin ümumi simptomları arasındadır.

Bədən istiliyində artım

Bazal bədən istiliyi olaraq da bilinən hamiləlik zamanı istirahətdən sonra və heç bir fiziki hərəkət etmədən bədənin temperaturu yüksəlir. Bunun səbəbi progesteron hormonunun səviyyəsinin artmasıdır.

Hamiləlik testi nə zaman edilməlidir?

Evdə edilə bilən hamiləlik testi adətən menstruasiya gecikməsindən bir həftə sonra müsbət nəticə verir. Ancaq bu testlər sidikdə hamiləlik hormonu (Beta-HCG) yoxlanılaraq qiymətləndirildiyinə görə nəticənin müsbət olması üçün dəyər qan testindən yüksək olmalıdır. Buna görə də onun həssaslığı aşağıdır. Ancaq beta-HCG-nin qan testi ilə yoxlanılması dəqiq nəticələr verir. Hamiləlik hormonunun qanda müsbət olduğu ən erkən vaxt cinsi əlaqədən 9-12 gün sonra olur. Menstrual tsiklları nizamsız olan və ya son menstruasiya tarixini xatırlamayan insanlar cinsi əlaqədən sonra 14 gün gözləyə bilərlər. 5 IU/L-dən aşağı olan dəyər mənfi hesab olunur. 5-10 IU/L arası şübhəli, 10 IU/L-dən yuxarı isə müsbət hesab olunur. Şübhəli və ya müsbət dəyərləri izləmək lazımdır.

Hamiləlik hesablanması necə edilir?

Hamiləlik həftəsi və doğum vaxtı qadının son menstruasiya dövrünə əsasən hesablanır. Hamiləliyi hesablamaq üçün gələcək ana son menstruasiya tarixini dəqiq bilməlidir. Təxmini doğum vaxtı bu tarixə 280 gün əlavə edilməklə verilir. Bu vəziyyət hamiləliyin 40-cı həftəsinə uyğun gəlir. Ancaq sağlam hamiləlikdə doğum 37-42-ci həftələr arasında baş verə bilər. Gələcək ana menstruasiya tarixindən əmin deyilsə və ya xatırlamırsa, qanda Beta-HCG dəyərinə və bu dəyərdəki artıma və ya ultrasəs nəticələrinə görə hesablama edilə bilər. Xüsusilə ilk trimestrdə edilən ultrasəs ölçmələri hamiləlik və doğum həftələrinin hesablanmasında yüksək həssaslığa malikdir.

Trimestrlər dediyimiz hamiləliyin üç aylıq dövrləri qısaca belə ifadə edilir:

• Birinci trimestr: 1-14-cü həftələr arasında
• İkinci trimestr: 14-28-ci həftələr arasında
• Üçüncü trimestr: 28-42-ci həftələr arasında

Aylıq olaraq bildirsək:

• 1-ci ay: Hamiləliyin 1-ci və 6-cı həftələri arasında
• 2-ci ay: 7-11-ci hamiləlik həftələri
• 3-cü ay: 12-16-cı hamiləlik həftələri
• 4-cü ay: 17-20-ci hamiləlik həftələri
• 5-ci ay: 21-24-cü hamiləlik həftələri
• 6-cı ay: 25-28-ci hamiləlik həftələri
• 7-ci ay: 29-32-ci  hamiləlik həftələri
• 8-ci ay: 33-36-cı hamiləlik həftələri
• 9-cu ay: 37-ci həftə və yuxarı

Körpənin ana bətnindəki hərəkəti nə zaman hiss edilməyə başlayar?

Körpənin hərəkətləri ilk dəfə ana bətnində təxminən hamiləliyin 18-20-ci həftələri arasında hiss olunur. Əgər bu ilk hamiləliyinizdirsə, bu dövr daha gec ola bilər. Daha əvvəl doğum etmiş hamilə qadınlarda körpənin hərəkətləri daha erkən, təxminən 16-cı həftədə hiss olunmağa başlayır. Hamiləlik irəlilədikcə körpənin hərəkətlərinin tezliyi və intensivliyi dəyişə bilər. Xüsusilə günorta və axşam saatlarında körpənin hərəkətləri artır. Körpənin gündüz və gecə 20-40 dəqiqə yuxu müddəti var. Bu müddət nadir hallarda 90 dəqiqədən çox olur. Yuxu prosesində körpə hərəkət etmir. Körpənin hərəkətləri ümumiyyətlə 32-ci həftəyə qədər artmağa meyllidir. Bundan sonra hərəkətlər daha sabit olur. Doğuş yaxınlaşdıqca və körpə böyüdükcə onun hərəkət qabiliyyəti azalır və hərəkətləri yüngülləşir.

Müalicə simptomların ağırlığından asılı olaraq təyin edilir.

Hamilelik Elametleri ilə Bağlı Çox Soruşulan Suallar

Hamiləliyin ən erkən əlamətləri hansılardır? 

1 heftelik hamilelik elametleri adətən yüngül sancılar, halsızlıq və döşlərdə azca dəyişiklik kimi görünür. Bu mərhələdə simptomlar çox yüngül olur. 

Hamilə olduğumu necə əminliklə bilə bilərəm?

Ən doğru üsul hamilelik testi və qanda Beta-HCG analizi ilə nəticə əldə etməkdir. Xüsusilə teze hamileliyin elametleri hiss olunursa, test etmək faydalıdır.

Aybaşıdan əvvəl hamiləlik əlamətləri hiss oluna bilərmi?

Bəli, aybasidan evvel hamilelik elametleri kimi implantasiya qanaxması, yüngül ürəkbulanma və əhval dəyişikliyi ola bilər. 

2 həftəlik hamiləlikdə hansı simptomlar müşahidə olunur?

2 heftelik hamileliyin elametleri arasında halsızlıq, döş həssaslığı, bədən istiliyində artım və yüngül qarın sancıları ola bilər. 

4 həftəlik hamiləlikdə hansı dəyişikliklər baş verir?

4 heftelik hamilelik elametleri döşlərin dolğunluğu, ürəkbulanma və yüngül qarnın dartılması ilə özünü göstərə bilər.

Hamiləliyin ilk əlamətləri nə zaman hiss olunur?

Hamiləliyin ilk əlamətləri ne vaxt bilinir sualının cavabı fərqlidir, lakin adətən cinsi əlaqədən 1-2 həftə sonra bəzi simptomlar görünə bilər.

Hamiləlik testi nə vaxt daha doğru nəticə verər?

Menstruasiyanın gecikməsindən 7 gün sonra evdə test, 9-12 gün sonra isə qan testi (Beta-HCG) daha dəqiq nəticə verir. 

5 həftəlik hamiləlikdə nələr gözlənilir?

5 heftelik hamilelik zamanı hormon səviyyələrinin artması ilə ürəkbulanma, yorğunluq və emosional dəyişikliklər daha aydın hiss olunur.

Aybaşıdan əvvəl hamiləlik əlamətləri və simptomları hansılardır?

Aybasidan evvel hamilelik elametleri arasında implantasiya qanaxması, döş həssaslığı, yüngül sancılar və emosional dəyişikliklər yer alır.

Əlaqəli məqalələr:

• Çanaq Sümüyü Niyə Ağrıyır? Ağrının Müalicəsi Var?

• Göz Quruluğunun Səbəbi Nədir? Göz Quruluğu Təhlükəlidir?

• Hemiplegiya Nədir və Beyinə Necə Təsir Edir? Çox Risklidir ?