Mədə Soyuqlamasına Qarşı Nə Etməliyəm?
Mədə soyuqlaması və ya qastroenterit xüsusilə soyuq havalarda və ya soyuq yemək və içkilər qəbul etdikdə ortaya çıxan ümumi sağlamlıq problemidir. Bu vəziyyət soyuqdan mədə əzələlərinin yığılması və həzm sisteminin normal fəaliyyətinin pozulması zamanı özünü göstərir.Payız və qış aylarında geniş yayılmasına baxmayaraq hər fəsildə rastlaşa biləcəyimiz mədə soyuqdəyməsinin qarşısını necə almaq olar? Gəlin bu suala cavab tapaq.
Mədə soyuqlamasının əlaməti nədir?
Mədədə olan soyuqdəymənin ümumi simptomları bunlardır:- Mədədə tutmaşəkilli ağrı
- Ürəkbulanma və qusma
- Şişkinlik və qaz
- Həzmsizlik və sulu ishal
- İştahsızlıq
- Soyuqdəymə və titrəmə
- Gəyirmə, lax yumurta dadı gəlməsi
Mədə soyuqlamasına qarşı nə etmək lazımdır?
Mədə soyuqlamasını aradan qaldırmaq və qarşısını almaq üçün aşağıdakı üsullardan istifadə edə bilərsiniz:- İsti içkilər için
- İsti su torbasından istifadə edin
- Yüngül və asan həzm olunan qidalar qəbul edin
- Bol maye qəbul edin
- Yeməyi yavaş-yavaş və kiçik dişləmələrlə yeyin
- Daimi idman edin
- Qidalanmanıza diqqət edin
İsti su torbasından istifadə edin. Mədə nahiyəsinə qoyulan isti su torbası əzələləri rahatlaşdırır və ağrıları aradan qaldırır.
İsti su torbasında istifadə edərkən onun dəri ilə birbaşa təmas etməməsinə diqqət yetirin. Torbanı dəsmala bükərək tətbiq edə bilərsiniz.
Bu üsul mədə kramplarını və ağrıları azaltmaq üçün ən təsirli üsullardandır.
Yüngül və asan həzm olunan qidalar qəbul edin. Mədəni yormamaq üçün yüngül və asan həzm olunan qidalar qəbul etmək vacibdir. Şorba, qaynadılmış tərəvəzlər, düyü və qatıq kimi qidalar mədəni sakitləşdirir və həzmi asanlaşdırır. Həmçinin, yağlı və ədviyyatlı qidalardan da uzaq durun.
Bol maye qəbul edin. Mədə soyuqlanmasında ishal və qusma mədə itkisinə səbəb olur.Bol miqdarda su içmək həzmi dəstəkləyir və mədə sağlamlığını qoruyur. Su mədə turşusunu balanslaşdırmağa kömək edir və mədəni təmizləyir. Ona görə də gün ərzində lazımi miqdarda su için.
Yeməyi yavaş-yavaş və kiçik dişləmələrlə yeyin. Yeməyi yavaş-yavaş və kiçik dişləmələrlə yemək həzmi asanlaşdırır və mədəni sakitləşdirir.
Daimi idman edin. Daimi məşq həzm sistemini dəstəkləyir və ümumi sağlamlığı yaxşılaşdırır. Gəzinti, qaçış və ya yoqa kimi fəaliyyətlər mədə sağlamlığını qorumaq üçün faydalıdır.
Qidalanmanıza diqqət edin. Mədə sağlamlığını qorumaq, soyuqlamanın qarşısını almaq üçün müntəzəm və balanslı qidalanmaq vacibdir. Lifli qidalar, təzə meyvə və tərəvəzlər, həmçinin tam taxıllar mədə sağlamlığına kömək edir
Mədə soyuqlaması riskli ola bilərmi?
Mədə soyuqluğu yüngül və müvəqqəti narahatlıq kimi tanınsa da, bəzi hallarda riskli ola bilər. Riskli hallar xüsusilə simptomlar şiddətli və uzunmüddətli olduqda və ya digər əsas sağlamlıq problemləri olduqda yaranır.Şiddətli və uzunmüddətli simptomlar. Mədə soyuqlamasının simptomları adətən bir neçə gün ərzində yox olur. Lakin şiddətli mədə ağrısı, kramplar, davamlı qusma və ishal kimi simptomlar uzun müddət davam edərsə, bu, ciddi sağlamlıq problemindən xəbər verən amil ola bilər.
Dehidrasiya (Maye itkisi). Həddən artıq qusma və ishal bədənin əhəmiyyətli miqdarda maye itirməsinə səbəb olur. Bu da dehidrasiyaya səbəb olan haldır. Susuzluğun simptomlarına həddindən ağızda quruluq, sidiyin tünd rəngli olması, başgicəllənmə və zəiflik daxildir.
Dehidrasiya xüsusilə uşaqlarda, yaşlılarda və xroniki xəstəlikləri olan insanlarda ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər. Bu simptomlar meydana gəldikdə maye qəbulu tez bir zamanda təmin edilməli və zəruri hallarda həkimə müraciət edilməlidir.
Əsas sağlamlıq problemləri. Mədə soyuqluğu simptomları qastrit, xora və ya digər həzm sistemi xəstəlikləri olan insanlarda daha şiddətli ola bilər. Bəzi hallarda soyuqdəymə ilə birlikdə üzə çıxan bu cür əsas sağlamlıq problemləri daha ciddi fəsadlarla nəticələnir.
Bakterial və virus infeksiyaları. Mədə soyuqluğu əlamətləri bəzən Norovirus, Rotavirus və ya bakterial infeksiyalar kimi viral infeksiyalarla qarışdırıla bilər. Belə infeksiyalar ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb olduğundan simtomların hansı səbəbdən olduğunu müəyyənləşdirmək üçün həkimə müraciət etmək vacibdir.
Xüsusilə simptomlar ani və şiddətli olduqda infeksiya ehtimalı nəzərə alınmalıdır.
Bu risk faktorlarına diqqət yetirməklə mədədə olan soyuqlamanın risk faktorlarının qarşısını ala bilərsiniz.
Hansı hallarda həkimə müraciət edilməlidir?
Mədə soyuqlaması adəyən evdə görülən sadə tədbirlərlə yüngülləşdirilsə də, bəzi hallarda həkimə müraciət edilməlidir. Bunlara daxildir:- Şiddətli və davamlı mədə ağrısı və ya kramplar;
- İki gündən çox davam edən qusma və ishal;
- 38°C-dən yuxarı qızdırma;
- Susuzluq hissi, ağızda quruluq və az miqdarda sidiyin tünd rəngdə olması;
- Ayağa qalxarkən başgicəllənmə və ya daimi zəiflik hissi;
- Mövcud həzm xəstəlikləri (məsələn, qastrit, xoralar) və ya immun sisteminin zəifləməsi;
- Qanlı ishal və ya qara nəcis;
- Birdən başlayan və şiddətli olan qarın ağrısı;
- Bir neçə saatdan çox davam edən bir şey yeyə və ya içə bilməmək. Bunları edərkən qusmaq;
- Ümumi sağlamlığınızın ciddi şəkildə pisləşməsi və ya simptomlar gündəlik həyata ciddi təsirin olması;
- Daimi narahatlıq, adi haldan çox yatmaq və ya heç yata bilməmək.
Mədə soyuqlamasının müalicəsi üçün nə edilməlidir?
Mədə soyuqluğu üçün tibbi müalicə simptomların şiddətinə, müddətinə və əsas səbəblərə görə dəyişir. Pasiyentdən asılı olaraq müalicə üsulları dəyişsə də, ümumilikdə belədir:Qusma əleyhinə dərmanlar. Mədəyə soyuqdəyən zaman meydana gələn qusma və ürəkbulanmanı aradan qaldırmaq üçün antiemetik dərmanlar istifadə edilir.
İshal əleyhinə dərmanlar. Mədədə olan soyuqdəymə ishal ilə müşayiət olunarsa, diareyanı idarə etmək üçün ishal əleyhinə dərmanlar istifadə edilir.
Rehidrasiya məhlulları. Qusma və ishal səbəbiylə maye itkisinin qarşısını almaq üçün ağızdan rehidrasiya məhlulları (ORS) istifadə edilə bilər. Bu məhlullar elektrolit balansını bərpa edir və dehidrasiyanın qarşısını alır.
Antibiotiklər. Haqqında danışdığımız problemin səbəbi bakterial infeksiyadırsa, həkim antibiotiklər təyin edə bilər. Bununla belə, antibiotiklər viral infeksiyalar üçün təsirli deyil və yalnız bakterial infeksiyalar üçün istifadə olunur.
Probiyotiklər. Probiyotiklər bağırsaq florasını tarazlaşdıraraq həzm sisteminin normal fəaliyyətini dəstəkləyir və soyuqlamanın simptomlarını aradan qaldırır.
Pəhriz və düzgün qidalanmaq. Soyuqlama müalicəsində pəhriz də vacibdir. Həkimin mədənizi sakitləşdirəcək və həzmi asanlaşdıracaq qidalanma planı tövsiyə edəcəkdir.
İnteqrativ təbabət üsulu. Zəncəfil və nanə çayı kimi bitki çayları mədəni sakitləşdirir və həzmi dəstəkləyir. Mədə nahiyəsinə isti su torbası qoymaq əzələləri rahatlaşdırır və ağrıları aradan qaldırır. Eyni zamanda tərkibində probiyotik olan qidalar da həzm sistemini tənzimləyir və mədə sağlamlığını qoruyur. Bundan əlavə, antihomotoksik preparatlardan virusəleyhinə, antibacterial, bağırsaq keçiriciliyini azaldan preparatlar, hidrokolonoterapiya və rektal ozonoterapiya müalicədə yaxşı nəticə eldə etməyə imkan verir.
Mədə soyuqdəyməsi əlamətləri şiddətli və ya uzun müddət davam edərsə, həkimə müraciət etmək vacibdir. Həkiminiz simptomlarınızın səbəbini təyin edəcək və müvafiq müalicə üsulları ilə soyuqlamanı qısa müddətdə aradan qaldıracaq.
