Əllərdə Titrəmə Hansı Xəstəliklərə İşarədir?
Əllərdə titrəmə əllərin qeyri-iradi və ritmik hərəkətlər etdiyi bir vəziyyətdir. Tremor olaraq da adlandırılan bu vəziyyət müxtəlif səbəblərdən yarana bilər və adətən əsas sağlamlıq probleminin əlaməti kimi baş verir. Tremorlar insanın gündəlik həyat fəaliyyətini çətinləşdirə və həyat keyfiyyətini aşağı sala bilər.Əllərdə titrəməni növləri hansılardır?
Əzələlərin qeyri-iradi büzülməsi və rahatlaması nəticəsində baş verən ritmik hərəkətlər olan bu titrəmələr bədənin hər yerində baş verə bilər, lakin ən çox əllərdə və qollarda olur. Titrəmə ümumiyyətlə iki əsas kateqoriyaya bölünür:- istirahət zamanı titrəmə
- hərəkət zamanı titrəmə
Hərəkət zamanı titrəmə.Bu tip titrəmə əzələlər hərəkətdə olduqda və ya müəyyən bir mövqedə saxlanıldıqda baş verir. Belə titrəmə bir neçə alt növə bölünür:
- Postural tremor: Əzələlər müəyyən bir vəziyyətdə tutulduqda baş verir. Məsələn, əllər uzadıldıqda görünə bilər.
- Kinetik tremor: Hərəkət zamanı baş verir. Məsələn, yazarkən və ya bir obyekti qaldırarkən görünə bilər.
- Intention tremoru: Hədəf yönümlü hərəkətlər zamanı artır. Məsələn, bir obyekti tutmağa çalışarkən daha çox nəzərə çarpır.
Əllərdə titrəmə hansı xəstəliyin əlamətidir?
Əllərdə titrəmə bir çox müxtəlif xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Bu vəziyyət müxtəlif nevroloji, metabolik və sistem xəstəlikləri nəticəsində yaranır. Tremor olaraq da bilinən bu vəziyyət əsasən aşağıdakı xəstəliklərin simptomu olaraq baş verir:- Parkinson
- Dağınıq skleroz (MS)
- Distoniya
- Hipertiroidizm
- Beyin və sinir sistemi xəstəlikləri
- Diabet və hipoqlikemiya
- Stres və narahatlıq
- Dərmanların əks təsirləri
Dağınıq skleroz (MS). Dağınıq skleroz mərkəzi sinir sisteminə təsir edən otoimmün xəstəlikdir. MS sinir lifləri ətrafındakı miyelin qabığının zədələnməsi ilə xarakterizə olunur. Əllərin titrəməsi MS xəstələrində ümumi bir simptomdur və tez-tez gərginlik titrəməsi kimi görünür. Bu tip tremor xüsusilə məqsədyönlü hərəkətlər zamanı artır. MS həmçinin əzələ zəifliyi, görmə problemləri və balans problemləri kimi digər nevroloji simptomlarla da özünü göstərir.
Distoniya. Distoniya qeyri-iradi əzələ daralmalarına səbəb olan nevroloji bir xəstəlikdir. Bu, tremor və əzələ spazmlarına səbəb olur. Fokal distoniya bədənin bir sahəsinə təsir edərkən, diffuz distoniya bədənin bir çox yerində baş verə bilər.
Hipertiroidizm. Hipertiroidizm qalxanabənzər vəzinin həddindən artıq aktiv olması və həddindən artıq tiroid hormonu istehsal etdiyi bir vəziyyətdir. Bu, maddələr mübadiləsinin sürətlənməsinə və sinir sisteminin stimullaşdırılmasına, tremor kimi simptomlara səbəb olur. Hipertiroidizm həmçinin sürətli ürək döyüntüsü, kilo itkisi, həddindən artıq tərləmə və əsəbilik kimi simptomlarla da özünü göstərir.
Beyin və sinir sistemi xəstəlikləri. Əllərdə titrəmə müxtəlif beyin və sinir sistemi xəstəliklərinin əlaməti ola bilər. Məsələn, beyin şişləri, travmatik beyin xəsarətləri və digər neyrodegenerativ xəstəliklər əllərdə titrəməyə səbəb ola bilər. Belə xəstəliklərdə titrəmə adətən digər nevroloji simptomlarla müşayiət olunur.
Diabet və hipoqlikemiya. Şəkərli diabet qan şəkərinin səviyyəsini idarə etmək mümkün olmayan metabolik bir xəstəlikdir. Hipoqlikemiya və ya aşağı qan şəkəri səviyyəsi diabetli insanların əlində titrəməyə səbəb ola bilər. Bu vəziyyət bədənin enerji ehtiyaclarını ödəmək üçün kifayət qədər qlükoza olmadığı zaman baş verir. Hipoqlikemiyanın digər simptomlarına tərləmə, başgicəllənmə, aclıq hissi və əsəbilik daxildir.
Stres və narahatlıq. Psixoloji stres və narahatlıq əllərdə titrəməyə səbəb ola bilər. Bu vəziyyət bədənin "mübarizə" reaksiyası zamanı adrenalinin sərbəst buraxılması ilə əlaqələndirilir. Stres və narahatlıq müvəqqəti tremor hücumlarına səbəb ola bilər ki, bu da adətən stressor aradan qaldırıldıqda həll olunur.
Dərmanların əks təsirləri. Bəzi dərmanlarda əks təsir kimi tremor baş verir. Xüsusilə nevroloji və psixiatrik dərmanlar yan təsir olaraq titrəməyə səbəb olur. Bu vəziyyətdə dərmanın dozasının tənzimlənməsi və ya bəzi hallarda dəyişdirilməsi tələb olunur.
Ümumi olaraq unutmayın ki, əllərdə titrəmə bir çox müxtəlif xəstəliklərin əlaməti ola bilər və dəqiq diaqnoz üçün bir tibb işçisinə müraciət etmək vacibdir.
Əllərdə titrəmə necə təyin edilir?
Düzgün diaqnoz qoymaq vacibdir, çünki əllərdə titrəmə müxtəlif sağlamlıq problemlərinin əlaməti ola bilər. Tremorun səbəbini müəyyən etmək və müvafiq müalicə metodunu təyin etmək üçün diaqnostik proses bir neçə mərhələdən ibarətdir:- Tibbi tarix və simptomların qiymətləndirilməsi
- Fiziki müayinə və nevroloji testlər
- Laboratoriya və görüntüləmə testləri
- Xüsusi diaqnostik testlər
Fiziki müayinə və nevroloji testlər. Fiziki müayinə zamanı həkim xəstənin ümumi sağlamlığını qiymətləndirir və tremorun şiddətini, tipini və təsirlənmiş sahələrini araşdırır. Sinir sisteminin funksiyalarını qiymətləndirmək üçün nevroloji testlərdən istifadə olunur. Bu testlərə reflekslərin, əzələ gücünün, koordinasiyanın və duyğu funksiyalarının yoxlanılması daxildir. Nevroloji müayinə Parkinson xəstəliyi, dağınıq skleroz və ya digər nevroloji pozğunluqların əlamətlərini aşkar etməyə kömək edir.
Laboratoriya və görüntüləmə testləri. Tremorun əsas səbəblərini müəyyən etmək üçün müxtəlif laboratoriya və görüntüləmə testləri aparılır:
- Qan testləri
- Maqnetik rezonans görüntüləmə (MRT)
- Kompüter tomoqrafiyası (CT)
- Elektromiyoqrafiya (EMG)
Əllərdə titrəmə necə müalicə olunur?
Əllərdə titrəmə bir çox müxtəlif səbəblərdən yarandığı üçün müalicə üsulları titrəmənin altında yatan səbəbə görə dəyişir. Əllərdə titrəmələri müalicə etmək üçün istifadə olunan əsas üsullar bunlardır:- Dərman müalicələri
- Fizioterapiya və reabilitasiya
- Cərrahi müdaxilələr
- Həyat tərzi dəyişiklikləri
- Alternativ müalicə üsulları
- Beta-blokerlər: Əsas tremorun müalicəsində istifadə olunan propranolol kimi beta blokerlər tremorun azaldılmasında təsirli olur.
- Antikonvulsanlar: Primidon kimi antikonvulsanlar titrəmələri idarə etmək üçün istifadə edilir. Bu dərmanlar sinir sisteminə sakitləşdirici təsir göstərir.
- Parkinson Dərmanları: Levodopa və karbidopa kimi dopamini artıran dərmanlar Parkinson xəstəliyinin yaratdığı titrəmələri azaltmaq üçün istifadə olunur.
- Benzodiazepinlər: Diazepam kimi benzodiazepinlər narahatlığa səbəb olan tremorun azaldılmasında təsirli olur.
Cərrahi müdaxilələr. Bəzi hallarda dərman müalicəsi və digər üsullara cavab verməyən şiddətli titrəmələr üçün cərrahi müdaxilələr tələb oluna bilər. Bu hallara aşağıdakı durumlar daxildir:
- Dərin Beyin Stimulyasiyası (DBS): DBS tremorun çox təsirli üsuludur. Bu prosedurda beynin müəyyən hissələrinə yerləşdirilən elektrodlar vasitəsilə elektrik impulsları göndərilir. Bu stimullar titrəmələri idarə etməyə kömək edir.
- Talamotomiya: Bu cərrahi əməliyyat beynin talamus bölgəsində titrəmələrdən məsul olan kiçik bir lezyon yaratmağı əhatə edir. Talamotomiya tremorun azaldılmasında təsirli olur.
Alternativ müalicə üsulları. Bəzi xəstələr əllərindəki titrəmələri idarə etmək üçün akupunktur və bitki mənşəli əlavələr kimi inteqrativ müalicə üsullarına müraciət edirlər. Bu üsulların effektivliyi insandan insana dəyişir və istifadə etməzdən əvvəl həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
Nəticə etibarı ilə əllərdəki titrəyişlərin müalicəsi tremorun əsas səbəbi və şiddətindən asılı olaraq dəyişir. Dərmanlar, fiziki müalicə, cərrahi müdaxilələr və həyat tərzi dəyişiklikləri titrəmələrin idarə edilməsində təsirli ola bilər. Lakin müalicənin düzgün təyin edilməsi üçün zamanında edilən diaqnoz önəmlidir. Unutmayın ki, tremorun səbəbinin və ən uyğun müalicə variantının müəyyən edilməsi həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasında mühüm addımdır.
İnteqrativ tibbdə tremorun səbəbi aydınlaşdırılır, ən çox Parkinson xəstələri və panik atak keçirənlər əsməyə görə müraciət edir. Hər bir xəstə individual müraciət edir. Hər bir xəstə individual olaraq müayinə olunur, xəstəliyin patogenizi araşdırılır və müalicəyə təyinat verilir. Xəstəliyin yaranmasına səbəb olan toksiki maddələr orqanizmdən drenaj olunur, bunun üçün müxtəlif infuziyalar, hidrokolonoterapiyalar, ozonoterapiya tətbiq olunur. İynəbatırma, bioloji aktiv nöqtələrə simptomatik preparatların yeridilməsi, psixoloji durumu düzəltmək üçün söhbətlər aparılır, reablitasiya olunur, aktiv həyat tərzi məsləhət görülür.
Əllərdə Titrəmə ilə Bağlı Çox Soruşulan Suallar
Əzələ titrəməsi hansı hallarda baş verir?
Əzələ titrəməsi adətən əzələlərin qeyri-iradi yığılması nəticəsində yaranır və bu vəziyyət stres, sinir sistemi xəstəlikləri və ya maddələr mübadiləsi pozğunluqları zamanı müşahidə oluna bilər. Əgər bu titrəmə davamlı və ritmikdirsə, daha ciddi nevroloji səbəblərin əlaməti ola bilər.
Titrəmənin səbəbləri nədir?
Titrəmənin səbəbləri müxtəlif ola bilər: Parkinson, MS, hipertiroidizm, psixoloji gərginlik, dərmanların yan təsiri və ya şəkər xəstəliyindəki hipoqlikemiya halları bu vəziyyəti yarada bilər. Səbəbin düzgün müəyyən edilməsi müalicə üçün həlledicidir.
Bədənin titrəməsi hansı xəstəliklərlə əlaqəlidir?
Bədənin titrəməsi adətən sinir sistemi xəstəlikləri, hormonal disbalans və ya daxili orqanlarda baş verən patoloji proseslərlə əlaqələndirilir. Belə titrəmələr sistemli müayinə və diaqnostika tələb edir.
Əl titrəməsinin səbəbləri hansılardır?
Əl titrəməsinin səbəbləri arasında nevroloji pozğunluqlar (Parkinson, MS), psixoloji stress, hipertiroidizm və ya bəzi dərman preparatlarının yan təsiri ola bilər. Bu simptomun araşdırılması üçün həkim müayinəsi zəruridir.
Titrətmə nədən olur?
Titrətmə sinir sistemi ilə əzələlər arasında olan əlaqənin pozulması nəticəsində və ya hormonal və metabolik balanssızlıq səbəbilə baş verə bilər. Bəzən isə panik atak və ya hipoqlikemiya kimi vəziyyətlərdə müvəqqəti titrəmələr müşahidə olunur.
Bədəndə titrəmə təhlükəlidirmi?
Bədəndə titrəmə hər zaman təhlükəli deyil, amma davamlı və səbəbi məlum olmayan titrəmələr ciddi nevroloji və ya metabolik xəstəliklərin göstəricisi ola bilər. Dəqiq diaqnoz üçün mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir.
