Təbii Doğuş Qorxuludur? Təbii Doğuşun Üstünlükləri Var?

Təbii Doğuş Qorxuludur? Təbii Doğuşun Üstünlükləri Var?

Doğuş həm qeysəriyyə, həm də təbbi doğuş yolu ilə baş verir. Təbii doğuş doğumun təbii formasıdır. Belə ki, təbii doğuş elmi olaraq, körpənin ananın spontan ağrısı ilə vaginal yolla dünyaya gəlməsi olaraq təyin olunur. Əgər təbii doğuşa qərar versəniz (ağrı kəsicisiz doğuş), doğuş zamanı ən çox yaşayacağınız iki hiss ağrı və təzyiqdir. Siz itələməyə başladıqdan sonra təzyiq hissi bir qədər azalacaq. Körpə doğum kanalına enərkən yalnız sancılar zamanı hiss etdiyiniz təzyiq hissi daimi və artan təzyiq hissinə çevriləcək. 

Əgər epidural anesteziyadan istifadə edilərsə, doğuş zamanı necə hiss etməyiniz epidural blokun effektivliyindən asılı olacaq. Dərman sinirləri düzgün şəkildə sakitləşdirərsə, heç bir şey hiss etməyə bilərsiniz. Orta dərəcədə təsirlidirsə, bir az təzyiq hiss edə bilərsiniz. Epiduraldan istifadə etdikdən sonra doğum zamanı çox az miqdarda təzyiq hiss edə bilərsiniz. Siz vaginanın gərildiyini və epizyotomiya kimi mümkün prosedurları hiss etməyəcəksiniz.

Təbii doğuş zamanı hiss olunan təzyiq necə olur?

Körpənin başı çıxdıqda, çox güman ki, bir az narahatlıq hiss edəcəksiniz. Ancaq hiss etdiyiniz təzyiq hissi böyük miqdarda azalacaq. Körpənin ağzını və burnunu təmizləyərkən, amniotik mayeni və seliyi çıxarmaq üçün tibb bacınız və ya həkiminiz sizdən bir anlıq gücənməni dayandırmağı xahiş edəcək. Körpə nəfəs almağa və ağlamağa başlamazdan əvvəl bu təmizliyin aparılması vacibdir. Adətən, həkim körpənin gövdəsini xarəc etmək üçün müəyyən qədər döndərəcəkdir. Daha sonra körpənin çiyinlərini çıxarmaq üçün yenidən itələməyə başlamağınız xahiş olunacaq. Sonra son bir təkanla körpənizi dünyaya gətirəcəksiniz.

Təbii doğuşun hansı mərhələləri var?

Vaginal doğum, yəni normal doğuş 3 mərhələdə baş verir:

• Mərhələ 1: açılış (dilatasiya)
• Mərhələ 2: körpənin doğulması
• Mərhələ 3: plasentanın çıxması

Əsl doğuş sancıları müntəzəm olaraq hər 2-5 dəqiqədən bir baş verən, sancıların intensivliyi getdikcə artan və təxminən 1 dəqiqə davam edən ağrılardır. Bu ağrılar nəticəsində uşaqlıq boynu yumşalır və açılır.

Təbii doğuşun 1-ci mərhələsində (serviksin açılması) nə baş verir?

Serviksin açılması doğuşun ən uzun mərhələsidir. Bu hal 3 mərhələdən ibarətdir.

1. Erkən doğuş mərhələsi: Doğuşun başlanğıcından uşaqlıq boynunun 4 sm genişlənməsinə qədər olan dövr erkən doğuş mərhələsi adlanır.
2. Aktiv doğuş mərhələsi: Bu mərhələ uşaqlıq boynunun 7 sm genişlənməsinə qədər keçən vaxtdır.
3. Keçid dövrü: Bu dövr isə uşaqlıq boynunun 10 sm genişlənməsinə qədər olan vaxtı təşkil edir.

Erkən doğuş mərhələsi nədir?

Bu müddət ərzində özünüzü rahat hiss etməlisiniz. Bu zaman təbii doğuşa tələsmək lazım deyil. Vəziyyətinizi qiymətləndirməli və normal fəaliyyətinizə davam etməlisiniz. Zamanla ağrının artması gözlənilir. Əgər ağrıları gecə hiss etməyə başlasanız mümkünsə, sancılar sizi narahat edənə qədər yatın.

Bu dövr:

• Adətən 8-12 saat çəkir
• Uşaqlıq boynu nazikləşir və genişliyi 3 sm-ə çatır
• Sancılar 30-40 saniyə davam edir və aralıqları 5-30 dəqiqədir
• Sancılar əvvəlcə yüngül, qeyri-müntəzəm, getdikcə daha da güclü və tez-tez olur
• Sancılar beldən başlayır, aybaşı ağrısı kimi olur, qasıqda təzyiq və gərginlik olur
• Suyunuz gələ bilər (su kisəsi yırtılması)

Əgər sancılar daha tez-tez olursa, nizamlıdırsa, daha uzun müddət çəkərsə və ya su gəlirsə, aktiv doğuş başladığı üçün xəstəxanaya getməyin vaxtıdır.

Aktiv doğuş mərhələsində nə baş verir?

Aktiv doğuş mərhələsi gəldisə, artıq xəstəxanaya getməyin vaxtı gəldi deməkdir. Nəfəs alma və rahatlama idmanlarına başlamalısınız. Bu dövrdə:

• Müddəti 3-5 saat arası olur
• Serviks 4 sm-dən 7 sm-ə qədər genişlənir
• Sancılar 45-60 saniyə davam edir, aralarında 3-5 dəqiqə gözləmə müddəti var
• Sancılar daha güclü və uzun olur

Təbii doğuşda keçid mərhələsi hansı prosesləri əhatə edir?

Keçid mərhələsi 1-ci mərhələnin ən çətin hissəsidır. Bu dövrdə:

• 30 dəqiqədən 2 saata qədər müddət keçir
• Serviks 8 sm-dən 10 sm-ə qədər genişlənir
• Sancılar uzun, güclü, tez-tez və üst-üstə ola bilər
• Bu mərhələ isə ən çətin mərhələ olsa da, ən qısa mərhələdir
• İstilənmə, ürəkbulanma, qusma və qaz çıxartma ola bilər

Təbii doğuşun 2-ci mərhələsi hansı prosesləri əhatə edir?

Təbii doğuşun ikinci mərhələsi uşaqlıq boynu tamamilə açıldıqdan sonra körpə doğulana qədər olan mərhələdir. Buna körpənin çıxışa itələndiyi və doğulduğu mərhələ də deyə bilərik.

Bu vaxta qədər vücudunuz sizin üçün artıq bütün işləri görmüş olur. Bu mərhələdə artıq sizin itələmək vaxtınız gəlmişdir. Bu dövrdə:

• 20 dəqiqədən 2 saata qədər müddət keçir
• Sancılar 45-90 saniyə 3-5 dəqiqəlik fasilələrlə baş verir
• İtələmə hissi
• Sidik ifrazı və defekasiya hissi
• Körpənin başı çıxışda görünür (gücənmə zamanı)
• Taclanma anında yanma və sancma hissi (körpənin başı vaginal girişdən itələndikdə)

Vaginal doğuşda körpənim doğum anı necədir?

Həkiminiz vaxtın gəldiyini söylədikdə, körpəni gücənərək itələməlisiniz. Gücənərkən:

• Gücənmə mövqeyi (dərin nəfəs alınır və tutulur, çənə sinə üzərində dayanır, əllər dəstək nöqtəsində tutulur və körpə bütün gücü ilə itələnir)
• İtələmə gərginləşmə və ağrı hissi ilə birlikdə edilməlidir
• Çanaq əzələləri rahat olmalıdır
• Sancılar arasında dincəlməli və növbəti sancılar üçün güc toplamalısınız
• Gərginlik zamanı bütün gücünüzlə itələməlisiniz
• Bu müddətin sonunda həkiminizin köməyi ilə doğuş baş verir

Təbii doğuşun 3-cü mərhələsi hansı prosesləri əhatə edir?

Körpəni doqquz ay ərzində dəstəkləyən və qoruyan plasenta və amnion kisəsi doğumdan sonra hələ də uşaqlıq daxilində olur. Doğuşdan sonra plasenta və qişaları ananın bədənindən çıxarılmalıdır. Ginekoloq həkim uterusun sıxılmasına və plasentanın boşaldılmasına kömək etmək üçün qarnınızı göbəyinizin altına doğru masaj edə bilər. Plasentanın çıxarılmasına kömək etmək üçün bir qədər gücənmək lazım ola bilər. Plasentanın xaric edilməsi zamanı bir az təzyiq hiss edə bilərsiniz, lakin təzyiqin miqdarı körpənin doğulduğu vaxtdan çox az olacaq. Həkiminiz tamamilə çıxdığından əmin olmaq üçün çıxarılan plasentanı yoxlayacaq. Nadir hallarda, plasentanın bir hissəsi uterus divarına bağlı qala bilər. Bu baş verərsə, həkiminiz cırıq plasentanın səbəb ola biləcəyi ağır qanaxmanın qarşısını almaq üçün qalan parçaları çıxarmaq üçün uterusunuzu əl ilə və ya alətlərlə təmizləyəcək.

Plasentanın çıxarılma müddəti ən qısa müddətdir və 5-30 dəqiqə çəkir. Körpə doğulduqdan sonra da kiçik sancılar davam edir. Plasenta uşaqlıqdan ayrıldıqdan sonra uşaqlıq yolunu yumşaq bir şəkildə masaj edərək və göbək bağından yumşaq bir şəkildə çəkərək plasenta çıxarıldıqdan sonra doğuş artıq yekunlaşır. Əgər epizyotomiya açılıbsa və ya doğuşdan sonra yırtıq varsa, onu tikib körpənizi qucağınıza götürə bilərsiniz.

Təbii doğuş zamanı baş verə biləcək yırtılmalar nələrdir?

Doğuş zamanı ciddi zədələr tez-tez baş verməsə də, genişlənmə zamanı serviks yırtıla bilər və müalicə tələb edə bilər. Vaginal toxumalar yumşaq və əsnəkdir, lakin doğuş tez və ya həddindən artıq güclə baş verərsə, bu toxumalar yırtıla bilər. Əksər hallarda yırtılmalar kiçik olur və asanlıqla sağala bilər. Nadir hallarda daha ciddi ola bilər və uzunmüddətli problemlərə səbəb ola bilər. Normal doğuş prosesi adətən vagina və ya uşaqlıq boynunda zədələnmələrə səbəb olur. İlk dəfə doğum edən qadınların yüzdə 70-ə qədəri epiziotomiya və ya müalicə tələb edən bir növ vaginal yırtıq yaşayır. Xoşbəxtlikdən vagina və serviks qan axını ilə zəngindir. Buna görə də bu nahiyələrin zədələri tez sağalır və uzunmüddətli problemlərə səbəb ola biləcək az iz buraxır və ya heç bir iz buraxmır.

Hamiləliyin 9 ayı davamlı olaraq seçimlər və qərarlar verməklə keçir. Bu qərarlara hamiləliyin necə izlənilməsi, hansı paltarın geyinilməsi, idman növü və qida seçimi daxildir. Hamiləlik və doğuş əksər qadınların ən çox xatırladığı proseslərdir. Bu seçimləri edərkən həkiminizdən kömək almaq sizə ən yaxşı seçimi etməyə kömək edəcək. Doğum yeri və doğum metodunu seçməkdə doğuş həkimi və onun komandasının təcrübəsi onun sizin və körpəniz üçün ən uyğun və sağlam olmasını, sizin və ailənizin yaxşı xatırlanacaq bir doğum olmasını təmin etmək üçün qərarınıza təsir etməlidir. Hər qadının doğuşu xüsusidir. Ona görə də doğumunu ən xoşbəxt anlarından biri kimi xatırlamaq hər bir qadının təbii haqqıdır.

Təbii doğuşdan sonra bərpa prosesi necə olur?

Təbii doğuş başa çatdıqdan sonra bədənin özünü toparlamağa başlaması bir neçə gün və ya həftə çəkə bilər. Bu müddətdə qadının həm fiziki, həm də emosional baxımdan istirahətə və qayğıya ehtiyacı olur. Doğuş zamanı sərf edilən enerji və orqanizmdə baş verən dəyişikliklər səbəbindən anaların güclü dəstəyə ehtiyacı ola bilər.

Bərpa dövründə yüngül qanaxma və ifrazat normal sayılır və bir neçə həftə davam edə bilər. Vaginal bölgədə baş verən kiçik yırtıqlar və ya epizyotomiya tikişləri də bu zaman sağalır. Həkim tərəfindən verilən gigiyena qaydalarına əməl etmək, düzgün qidalanmaq və kifayət qədər maye qəbul etmək bu prosesi sürətləndirir.

Emosional baxımdan analar doğuşdan sonra dəyişən hormonlar səbəbindən tez-tez əhval dəyişiklikləri keçirə bilər. Bu dövrdə ailə dəstəyi, istirahət və lazım gəldikdə peşəkar psixoloji yardım bərpa prosesinin daha rahat keçməsinə kömək edir.

Təbii Doğuş Haqqında Çox Soruşulan Suallar

Doğuş sancısı nece olur?

Doğuş sancısı nece olur sualının cavabı qadından qadına fərqli ola bilər, lakin ümumiyyətlə sancılar bel nahiyəsində başlayır və qasıq hissəsinə doğru yayılır. Sancılar əvvəlcə yüngül olur, lakin getdikcə intensivləşir və aralarındakı vaxt qısalır. Bu ağrıların məqsədi uşaqlıq boynunun açılmasına və körpənin doğum kanalına enməsinə kömək etməkdir.

Hamilelikde 2 barmaq acilis nə deməkdir?

Hamilelikde 2 barmaq acilis uşaqlıq boynunun təxminən 2 sm açıldığını göstərir. Bu vəziyyət aktiv doğuş mərhələsinin yaxınlaşdığını bildirir. 2 barmaq açılış olduqda həkim doğuşun hansı mərhələdə olduğunu izləyir və qadının xəstəxanada qalması tövsiyə olunur.

Hamilelikde 1 barmaq acilis nə deməkdir?

Hamilelikde 1 barmaq acilis erkən doğuş mərhələsində serviksin genişlənməsinin başladığını göstərir. Bu mərhələdə sancılar hələ çox güclü olmur və aralıqları nisbətən uzundur. Həkimlər bu açılış zamanı ananın vəziyyətini müşahidə edir və doğuşun gedişinə nəzarət edir.

Dogus sancisi nece baslayir?

Dogus sancisi nece baslayir sualının cavabı qadınlarda ən çox bel nahiyəsində başlayan və sonradan qasıq hissəsinə yayılan ağrılarla izah olunur. İlk vaxtlar sancılar qeyri-müntəzəm olur, lakin getdikcə güclənir və araları qısalır. Əgər sancılar hər 5 dəqiqədən bir baş verirsə, doğuş prosesinə başlanğıc deməkdir.

İkinci dogus nece olur?

İkinci dogus nece olur sualına cavab olaraq, çox qadında bu proses birincidən daha sürətli gedir. Çünki bədənin əvvəlki doğuş təcrübəsi var və serviks daha tez açılır. Buna görə ikinci doğuşun müddəti qısalır və körpə daha asan doğulur.

Tebii dogus kimlere olmaz?

Tebii dogus kimlere olmaz sualına cavab olaraq, bəzi tibbi vəziyyətlərdə həkimlər təbii doğuşu tövsiyə etmirlər. Məsələn, körpənin ters mövqedə olması, dar çanaq quruluşu, yüksək qan təzyiqi və ya dölün həyati təhlükəsi hallarında qeysəriyyə əməliyyatı məcburi ola bilər.

Ağrisiz tebii dogus mümkündürmü?

Ağrisiz tebii dogus epidural anesteziya ilə mümkündür. Bu üsul sayəsində qadın sancıları minimal dərəcədə hiss edir, yalnız təzyiq hissi qalır. Ağrısız doğuş həm ananın rahatlığını təmin edir, həm də körpənin sağlam şəkildə dünyaya gəlməsinə şərait yaradır.

Doğuş sancısı nə qədər çəkir?

Doğuş sancısı nə qədər çəkir sualı qadınların ən çox maraqlandığı mövzudur. Bu müddət qadının bədən quruluşuna, körpənin vəziyyətinə və doğuşun gedişinə görə dəyişir. Adətən doğuş sancıları bir neçə saatdan 12-14 saata qədər davam edə bilər.

Təbii doğuş haqqında ən çox bilinməsi gərəkən nədir?

Təbii doğuş haqqında bilinməsi gərəkən əsas məqam onun bədənin təbii prosesi olmasıdır. Doğuş zamanı qadın bədəni körpəni dünyaya gətirmək üçün xüsusi mexanizmlərlə işləyir. Sancılar, açılış və itələmə prosesi təbii doğuşun əsas mərhələləridir.

Təbii doğuş kimlərə olmaz?

Təbii doğuş kimlərə olmaz sualı xüsusilə riskli hamiləliklərdə önəm daşıyır. İkiz hamiləlik, dölün böyük olması, əvvəlki doğuşda ağır komplikasiyalar və ya ananın müəyyən xəstəlikləri varsa, təbii doğuş həkimlər tərəfindən tövsiyə olunmaya bilər.

Tez dogmaq ucun ne etmeli?

Tez dogmaq ucun ne etmeli sualına cavab olaraq, hamiləliyin son həftələrində gəzinti, nəfəs məşqləri və rahatlama texnikaları faydalı ola bilər. Həkim nəzarəti altında edilən yüngül fiziki fəaliyyət doğuş prosesini sürətləndirə bilər.

Doğuşu tezləşdirən hərəkətlər hansılardır?

Doğuşu tezləşdirən hərəkətlər arasında yüngül gəzinti, pilates və ya xüsusi doğuş məşqləri göstərilə bilər. Bu hərəkətlər uşaqlığın açılmasına kömək edir və sancıların daha səmərəli olmasını təmin edir.

Normal dogus necenci heftede olur?

Normal dogus necenci heftede olur sualına cavab olaraq, adətən 37-ci həftədən 41-ci həftəyə qədər baş verə bilər. Bu müddət aralığı tibbi baxımdan normal qəbul edilir. Əgər 37 həftədən əvvəl doğuş baş verirsə, bu erkən doğum sayılır.