Qeysəriyyə Əməliyyatı Nə Vaxt Sağalır? Əməliyyat Ağrılıdır?

Doğuş iki yolla baş verir: vaginal doğuş və qeysəriyyə. Qeysəriyyə əməliyyatı ananın qarnını və uşaqlıq yolunu açan əməliyyatla körpənin çıxarılmasına imkan verən doğuş üsuludur. Vaginal doğuşun uyğun olmadığı hallarda həkim ana və körpənin sağlamlığını qorumaq üçün qeysəriyyə əməliyyatına qərar verə bilər. Bir çox hallarda qeysəriyyə ana və körpə üçün təhlükəsiz doğum üsuludur.

Qeysəriyyə əməliyyatı ilə doğuş necə edilir?

Bu üsulla doğuş adətən onurğadan edilən epidural anesteziya altında həyata keçirilir ki, bu da bədənin alt hissəsini uyuşdurur. Lakin adətən bədənin tamamilə anesteziya edildiyi ümumi anesteziya üsuluna üstünlük verilir. Onurğa və ya epidural anesteziya vəziyyətində, gələcək ana yatdırılmır.

Bədənin aşağı hissəsi anesteziya edildiyi üçün gələcək ana oyaq olmasına baxmayaraq heç bir ağrı hiss etmir. Bu üsul ilə doğuş zamanı bədənin aşağı hissəsinin görünməsinə mane olan vasitə qoyulur. Beləliklə, gələcək ana edilən kəsikləri görə bilməz. Körpənin doğulması üçün qarının aşağı hissəsində adətən təxminən 10-20 sm uzunluğunda kəsik edilir. Bu doğuş zamanı bütün prosedurlar adətən 40-50 dəqiqə çəkir. Bu əməliyyat dan sonra ananın və körpənin sağlamlığından asılı olaraq körpə dünyaya gələn kimi anaya verilə bilər.

Qeysəriyyə əməliyyatının hansı növləri var?

Sözü gedən doğuş əvvəlcədən planlaşdırılmasından asılı olaraq iki qrupa bölünür. Bunlar aşağıdakılardır:

Planlı qeysəriyyə. Doğuşun qeysəriyyə ilə olacağı əvvəlcədən qərarlaşdırılıbsa, buna planlı qeysəriyyə deyilir. Qeysəriyyə ilə doğuş zamanı anesteziya adətən epidural və ya spinal blok şəklində alınır. Bu anesteziyada gələcək ana yatmır və həyata keçirilən prosedurlardan xəbərdardır. Tətbiq edilən bu anesteziya bədəni beldən aşağı uyuşdurur və doğuş zamanı ağrıların qarşısını alır. Bu üsulla doğuş zamanı qarın boşluğunda və uşaqlıqda kəsiklər edilir. Daha sonra körpə əməliyyatla açılmış nahiyədən götürülür. Körpə çıxarıldıqdan sonra uşaqlıqdan qarın boşluğuna qədər olan təbəqələr tikilir.

Təcili qeysəriyyə əməliyyatı. Doğuş zamanı son anda baş verən neqativlərə görə təcili qeysəriyyə üsulu ilə doğuma qərar verilə bilər. Təcili qeysəriyyə əməliyyatı qərara alınmış qeysəriyyə əməliyyatından daha tez baş verə bilər. Təcili qeysəriyyə zamanı gələcək ana spinal və ya ümumi anesteziya ala bilər. Ümumi anesteziya alan gələcək ana bütün əməliyyat boyunca yuxuda olur. Planlı qeysəriyyə əməliyyatında doğuşa hazırlıq prosesi olsa da, hər iki növ qeysəriyyədə tətbiq olunan prosedurlar demək olar ki, eynidir.

Nə üçün qeysəriyyə əməliyyatı edilir?

Bu əməliyyat gələcək ananın üstünlük verdiyi doğuş üsulu ola bilər. Bundan əlavə, vaginal doğum üsulunun riskli olduğu hallarda həkim ana və körpənin sağlamlığını qorumaq üçün bu üsula qərar verə bilər.

Sözü gedən doğuşun zəruri olduğu bəzi vəziyyətlər aşağıdakılardır:

Körpənin ana bətnindəki vəziyyəti vaginal doğuşa uyğun deyilsə, əməliyyat lazım ola bilər. Bundan əlavə əgər körpə vaginal doğuşa icazə verə bilməyəcək qədər böyükdürsə, bu halda da əməliyyata üstünlük verilə bilər.
Əvvəllər öncədən əməliyyat keçirmiş ananın növbəti doğuş üsulu olaraq bu əməliyyata ehtiyacı ola bilər. Sağlamlıq riskinin olmadığı hallarda, isə əməliyyatdan sonra vaginal doğum da baş verə bilər.
Hamiləliyin gec dövrlərində baş verən genital herpes infeksiyası və ya müalicə olunmamış HİV kimi infeksiyalar zamanı vaginal doğum üsulu körpə və ana üçün riskli ola bilər. Belə hallarda həkim əməliyyatda doğuma üstünlük verə bilər.
Əgər körpə ana bətnində oksigendən məhrumdursa və ya kifayət qədər qida qəbul etmirsə, doğuşun tez baş verməsi lazım ola bilər. Qeysəriyyə əməliyyatı fövqəladə hallarda üstünlük verilən doğuş üsuludur.
Doğuşun irəliləməsi ilə bağlı problemlərə doğuş distosiyasına səbəb olan vaginal doğumun baş verməsinin qarşısını alan uzun müddətli birinci mərhələ (uzun müddətli genişlənmə və ya uşaqlıq boynunun açılması) və ya uzun müddətli ikinci mərhələ (servikal tam genişlənmədən sonra uzun müddət itələmə müddəti) daxildir. Vaginal doğuşun irəliləmədiyi doğuş distosiyasında qeysəriyyəyə üstünlük verilə bilər.
Əkiz, üçəm və daha çox uşaq dünyaya gətirən gələcək analar üçün əməliyyatla doğum tibbi göstərişdir. Plasentanın servikal dəliyi bağladığı və vaginal doğuşa icazə vermədiyi hallarda, həkim qeysəriyyə ilə doğuşu göstəriş verməlidir.
Doğum kanalını bağlayan böyük bir mioma, çanaq sınığı və ya körpənin başının qeyri-adi dərəcədə böyük olmasına səbəb ola biləcək bir vəziyyət (ağır hidrosefali) varsa, sözü gedən üsula üstünlük verilə bilər.

Əməliyyat ilə doğuşun ana və körpə üçün daha sağlam olduğu hallarda qeysəriyyə ilə doğuşa üstünlük verilməlidir.

Qeysəriyyə doğumun riskləri nələrdir?

Bu doğum ana və körpə üçün təhlükəsiz doğum üsuludur. Ancaq hər hansı bir əməliyyatda olduğu kimi, onun nəticəsində də bəzi fəsadlar yarana bilər.

Sözü gedən doğumdan sonra baş verə biləcək bəzi risklər aşağıdakılardır:

Əməliyyatı ilə doğulan körpələr doğuşdan sonra tez tez nəfəs almasına səbəb olan tənəffüs problemi (müvəqqəti taxipne) yaşaya bilər.
Əməliyyat olan ana namizədin tikiş sahəsində infeksiya inkişaf edə bilər.
Doğuşdan sonra anada çox qanaxma ola bilər. Güclü qanaxma nəticəsində gələcək anada qan itkisi baş verə bilər.
Qeysəriyyə ilə doğuş zamanı ana namizədin ağrı hiss etməməsi üçün ona yerli və ya ümumi anesteziya verilir. Alınan anesteziya nəticəsində orqanizmdə anesteziyaya qarşı reaksiyaları baş verə bilər.
Əməliyyat dərin venada (dərin ven trombozu), xüsusən də ayaqlarda və ya çanaqda qan laxtalanması riskini artıra bilər. Bir qan laxtası ağciyərlərə getdikdə və qan axınına maneə törətdikdə ağciyər emboliyası meydana gəlir.
Ağciyər emboliyası həyat üçün təhlükə yarada bilər.

Qeysəriyyə əməliyyatından sonra sağalma müddəti necə olur?

Qeysəriyyə ilə doğuşdan sonra sağalma adətən vaginal doğuşdan sonra sağalmadan daha uzun çəkir. Əməliyyatdan sonra heç bir fəsad olmasa, ana və körpə əməliyyatdan 1-2 gün sonra xəstəxanadan buraxıla bilər. Qeysəriyyədən sonra ilk bir neçə gündə qarın ağrısı hiss edilə bilər. Doğumda sonra baş verə biləcək ağrılar üçün həkim tərəfindən ağrıkəsicilər təyin olunur. Ondan sonra ananın tam sağalması üçün müəyyən vaxt lazımdır. Bu səbəbdən də tam sağalmanın baş verməsi üçün ev işləri kimi bəzi fəaliyyətlərin məhdudlaşdırılması lazımdır. Bu əməliyyatdan sonra qarın nahiyəsində olan çapıq da zamanla sağalır.

Qeysəriyyə əməliyyatından sonra yaranın təmizlənməsi prosesi necə olur?

Bu əməliyyatdan sonra açılan qarın nahiyəsi qatları bir-birinə tikilir. Doğuşdan sonra hər hansı bir infeksiyanın qarşısını almaq üçün kəsiyin ətrafındakı yaraya qulluq etmək vacibdir. Əməliyyat sonrası yara baxımında tətbiq oluna bilən üsullardan bəziləri aşağıdakılardır:

Əməliyyatdan sonra yara yerini təmiz saxlamaq vacibdir. Həkimin tövsiyəsinə uyğun olaraq bu əməliyyatdan sonra çimmək və yara sahəsini təmiz saxlamaq yaranın sağalma prosesini dəstəkləyəcək.
Yaranın sağalması üçün həmin bölgəyə zərər verə biləcək şeylərdən qaçınmaq çox vacibdir. Buna görə də, yara sahəsini təmizləyərkən, yumşaq bir parça ilə yüngül bir formada təmizlənməlidir.
Yaranın sağalma prosesini dəstəkləmək üçün həkim tərəfindən uyğun görülənə qədər hovuza və ya dənizə girməmək lazımdır.
Kəsik ağrısını azaltmaq üçün həkim tərəfindən tövsiyə olunan ağrıkəsicilərdən müntəzəm istifadə etmək vacibdir.
Yara nahiyəsinin qızartı və ya şişməsi yara bölgəsində infeksiyanın olduğunu göstərə bilər. İnfeksiya əlamətləri üçün yara sahəsini müşahidə etmək və yaranın sağlam sağalması üçün hər hansı bir yan təsir hiss olunarsa həkimə müraciət etmək vacibdir.

Sözü gedən üsuldan sonra gündəlik həyata tez qayıtmaq üçün doğumdan sonra həkim tərəfindən tövsiyə olunan təcrübələrə riayət etmək çox vacibdir.

Qersəriyyə əməliyyatından sonra cinsi əlaqə zamanı nəyə diqqət etmək lazımdır?

Qeysəriyyə əməliyatı ilə doğuşdan sonra bədəndə infeksiya baş verə bilər. İnfeksiyanın qarşısını almaq üçün əməliyyatdan sonra ən azı altı həftə cinsi əlaqədən çəkinmək lazım olduğuna dair ümumi bir məlumat var. Cinsi sağlamlığınız üçün bu sahədə ətraflı məlumat üçün ginekoloq həkimdən soruşmağınız tövsiyə olunur. Doğuşdan öncəki (prenatal) dövrlərdə xəstəxanada müntəzəm müayinələrdən keçmək ana və körpənin sağlam doğuş prosesinə kömək edir. Sağlam doğuş prosesi üçün xəstəxana müayinələrinə getmək vacibdir. Doğum prosesinin sağlam keçməsini istəyirsinizsə, rutin xəstəxana müayinələrinə getməyi unutmayın.

Çox Soruşulan Suallar

Qeysəriyyə əməliyyatından sonra cinsi əlaqəyə nə vaxt icazə verilir?

Qeysəriyyə əməliyyatından sonra cinsi əlaqə üçün ən azı 6 həftəlik sağalma müddəti tövsiyə olunur. Bu müddət ərzində uşaqlıq daxili infeksiyaların qarşısını almaq və kəsik nahiyəsinin sağalmasını tamamlamaq üçün cinsi əlaqədən uzaq durmaq vacibdir. Cinsi əlaqəyə nə vaxt başlamağın təhlükəsiz olduğu barədə qərarı həkiminiz verməlidir.

Kəsr əməliyyatı neçə günə sağalır?

Kəsr (qeysəriyyə) əməliyyatından sonra tam sağalma müddəti təxminən 6-8 həftə çəkir. Əməliyyatdan sonrakı ilk günlərdə ağrı, şişkinlik və yorğunluq müşahidə oluna bilər. Yara nahiyəsinin gündəlik təmizliyi, ağrıkəsicilərin düzgün istifadəsi və fiziki fəaliyyətin məhdudlaşdırılması sağalma müddətini sürətləndirir.

Qeysəriyyə əməliyyatı ilə doğuşdan sonra qarın ağrısı normaldırmı?

Qeysəriyyə əməliyyatından sonra qarın nahiyəsində ağrı və gərginlik ilk həftələrdə normal sayılır. Bu ağrılar, əmsalən kəsik bölgəsindəki sinir uclarının bərpası və daxili tikişlərin sağalması ilə bağlı olur. Əgər ağrı şiddətli şəkildə davam edərsə və ya hərəkətə mane olarsa, bu vəziyyət fəsad əlaməti ola bilər və həkimə müraciət edilməlidir.